Mamandar keńesi: Flıýorografııany qalaı durys ótý kerek
Flıýorografııaǵa qatysty basqa saýaldarǵa QR DSM Qoǵamdyq densaýlyq saqtaý ulttyq ortalyǵy Infektsııalyq emes aýrýlardyń aldyn alý departamentiniń skrınıngtik baǵdarlamalardy monıtorıngileý bóliminiń bas mamany Gúljan Qońyrshına jaýap berdi.
«Keýde qýysynyń flıýorografııasy-keýde qýysy men ókpe organdaryn rentgenologııalyq tekserýdiń profılaktıkalyq jáne dıagnostıkalyq ádisi. Keýde qýysynyń flıýorografııasy obyrdy, týberkýlezdi jáne ókpeniń kásibı aýrýlaryn anyqtaý úshin skrınıngtik zertteý bolyp tabylady», - dedi Gúljan Qońyrshına.
Mamannyń aqparaty boıynsha, flıýorografııa dıagnostıkalyq maqsatta jylyna 1 ret barlyq eresekter men 15 jastan bastap jasóspirimderge júrgiziledi. Alaıda, osy tekserý jıi júrgiziletin adamdar toby bar (jylyna 2 ret). Olar; «Zııandy óndiriste» jumys isteıtin adamdar (bolat quıý, ken óndirý, rezeńke, asbest, polıpropılen óndirý zaýyttary, sondaı-aq hımııalyq kásiporyndar); Balalarmen jumys isteıtin adamdar (pedagogtar, tárbıeshi); Perzenthanalardyń, týberkýlezge qarsy dıspanserlerdiń, ınfektsııalyq bólimshelerdiń jáne perınataldyq ortalyqtardyń medıtsına qyzmetkerleri; Sozylmaly patologııalary bar emdelýshiler (demikpe, qant dıabeti, ókpeniń sozylmaly obstrýktıvti aýrýy jáne t.b.).
Barlyq rentgenologııalyq zertteýlerdi 14 jasqa deıingi jasóspirimderge ótýge bolmaıdy! Sonymen qatar, 15 jasqa tolmaǵan tulǵalar jáne júkti áıelder, ásirese birinshi trımestrde ótýge tyıym salynady.
Flıýorografııany bosanǵannan keıingi alǵashqy kúnderi áıelderde týberkýlezdi anyqtaý maqsatynda júrgizedi. Protsedýradan keıin sút portsııasyn súzip tastap, sodan keıin ǵana balany emizýdi jalǵastyrýǵa bolady.
Mamannyń aıtýynsha, alıýorografııaǵa daıyndalý jáne ony ótkizý tártibi bar.
Gúljan Qońyrshına atap ótkendeı, flıýorografııa arnaıy daıyndyqty qajet etpeıdi jáne kez kelgen ýaqytta ótkiziledi.
Zertteý júrgizer aldynda birneshe saǵatqa temeki shegýden bas tartý kerek – bul anyq jáne aıqyn kórinisti alýǵa múmkindik beredi. Em-shara bastalǵanǵa deıin deneniń joǵarǵy bóligin ashyp, em-shara aldynda barlyq metall zattardy (shynjyr, alqa t.b.), sondaı-aq bet pen deneden quramynda metall bar kosmetıkany alyp tastaý kerek. Uzyn shashty sýretke kedergi jasamaýy úshin tóbege jınap tastaý usynylady. Zertteý tek tik jaǵdaıda júrgiziledi, sondyqtan ol jatqan naýqasqa taǵaıyndalmaıdy.
Flıýorografııa kezinde rentgenologtyń barlyq usynystaryn dál oryndaý kerek. Sýret barynsha tereń demalǵanda jasalady - bul kezeńde ókpe jaqsy ashylyp, tolyq sýretti alýǵa múmkindik beredi.
Zertteý kezinde rentgen sáýleleri arqa jaqtan ótip asa sezimtal plenkasy bar kassetaǵa túsip, ary qaraı zertteýge múmkindik beredi.
Flıýorografııany ne úshin jasaý kerek? Flıýorogramma deni saý, buryn eshqandaı ókpe aýrýymen aýyrmaǵan adamda qalypty bolady. Flıýorografııa normasy – qara daqtarsyz ókpe sýreti.
Patologııalyq flıýorogramma – buryn aýyrǵan nemese bar aýrýdy kýálandyratyn ózgerister anyqtalǵanda bolady: Túrli qatersiz jáne qaterli isikter; qabyný oshaǵy; fıbroz; ókpe týberkýlezi; bógde deneler; ishki organdar tinderiniń nekrozy; abstsesster.
«Árıne, ókpe flıýorografııasy patologııa týraly naqty aqparat bermeıdi, biraq ol ókpe tinderindegi ózgeristerdi, suıyqtyqtar men jańa óskin jasýshalarynyń paıda bolýyn der kezinde dıagnostıkalaýǵa múmkindik beredi. Osy ýaqytqa deıin protsedýra ókpeniń aldyn alý dıagnostıkasynda eń qajetti bolyp tabylady», - deıdi Gúljan Qońyrshına.