Mamandar feık sot oryndaýshylardan saq bolýǵa shaqyrady
ASTANA. KAZINFORM – Elimizde ózin sot oryndaýshysy retinde tanystyratyndardyń aldaý faktisi jıilep ketken. Senimdirek bolý úshin olar sot aktilerin jiberedi. «Jibek Joly» telearnasynyń «Fokýs vnımanııa» baǵdarlamasynda mamandar alaıaqtyqtyń jańa túri týraly aıtty.
– Biz memlekettik organdarǵa qatysty alaıaqtyqtyń san túrin buryn da kezdestiretinbiz, biraq bul joly jaǵdaı kúrdeli. Buǵan deıin alaıaqtar memlekettik organdardyń atyna tirkelip, túrli salyq túrlerin alyp otyrǵan. Alaıaqtar shotyn buǵattaý arqyly jábirlenýshi tabýǵa úmittenedi. Jábirlenýshige habarlama keledi, sodan keıin telefon arqyly óńdeledi. Barlyǵy jábirlenýshige sanaly sheshim qabyldaýǵa ýaqyt bermeýge baǵyttalǵan, - deıdi STOPFAKE.KZ jobasynyń kýratory Aıbek Kúmisbekov.
Alaıaqtyqtyń qurbany bolmaý úshin sot aktisinen kelesi málimetterdi tekserý kerek: sottyń sheshimi, jikteý, nómir berý, aımaq, sot aktisin oryndaý merzimi, QR kodyn, zańdy kúshine engen kúni sot sheshimine ekinshi ETsQ bolýy kerek.
– Atqarýshylyq is qozǵalǵan kezde boryshkerge SMS habarlama jiberiletinin atap ótkim keledi. Sodan keıin ol AIÝS OIP veb-saıtynda qaryzdyń bar-joǵyn teksere alady. Boryshkerler tiziminde jeke sot oryndaýshysy týraly barlyq derekter bar: onyń baılanys nómirleri, aýmaqtyq derekteri, is júrgizýdi qozǵaǵan organ jáne t.b. Ol atqarýshylyq is júrgizý týraly resmı derekter kózi bolyp sanalady, - dep tolyqtyrdy QR Ádilet mınıstrliginiń memlekettik qyzmetterdi tsıfrlandyrý jáne avtomattandyrý departamentiniń dırektory Danııar Shorın.
Alaıaqtyqtyń eń kóp taralǵan túrleri: sot aktilerimen, banktik kartalarmen, esepshottarmen, qaýipsizdik qyzmeti men bankterden qońyraý shalý, quqyq qorǵaý organdary men memlekettik qyzmetterden, jalǵan nómirlerden qońyraý shalý, qıynshylyqqa tap bolǵan týystary týraly habarlamalar jáne kómek suraý, utys lotereıasy, telefon vırýstary, jarnama saıttary arqyly alaıaqtyq habarlamalary.
– Shyn máninde shoty buǵattalyp, naqty osy jaǵdaıǵa tap bolǵan eki oqıǵamen tanyspyn. Bul alaıaqtardyń arasynda bankterdiń ózinde qandaı da bir ınsaıder, ıaǵnı ýaqytsha blokqa túsire alatyn myqty kómekshi bar ekenin kórsetedi. Buny zertteý kerek, bul adamdardy taýyp, jazalaýǵa múmkindigimiz bar. Eń bolmasa elimizdiń ishindegi osyndaı adamdardy áshkereleýimiz kerek, - dep atap ótti kıberqaýipsizdik jónindegi táýelsiz sarapshy Evgenıı Pıtolın.
Qandaı da bir árekettiń alaıaqtyq ekenine kúdiktenseńiz, Qazaqstan Respýblıkasy Ádilet mınıstrliginiń quqyqtyq aqparat qyzmetine habarlasýyńyzǵa bolady: 8 7172 58 00 58. Sondaı-aq 102 nómirine qońyraý soǵýǵa múmkindik bar.
