Mal tuqymyn asyldandyrý úshin óńirlerde selektsııalyq jumystardy shıratý kerek - BQO

ORAL. QazAqparat - Elimizde et eksporty áleýetin arttyrý baǵytynda iri qara malyn asyldandyrý úshin ǵylymı negizde selektsııalyq jumystardy júrgizýdiń mańyzy zor. Bul týraly búgin Oralda «Asyl tuqymdy etti baǵyttaǵy atalyq buqalardy urpaǵynyń sapasy jáne buqashyqtardy ózindik ónimdiligin synaý jumystaryn uıymdastyrý» taqyrybynda ótkizilgen respýblıkalyq semınarda málim etildi, dep habarlaıdy «QazAqparat» HAA tilshisi.

Qazaqtyń aqbas tuqymynyń respýblıkalyq palatasy uıymdastyrǵan basqosýǵa Qazaqstan men Reseıdiń ǵalymdary qatysyp, óz oı-tájirıbelerimen, usynys-pikirlerimen bólisti. Atalmysh palata dırektory Ánýarbek Seıitmuratovtyń aıtýynsha, toqsanynshy jyldary Qazaqstanda mal basynyń kúrt kemigeni belgili. Mysaly, aqbas tuqymdy sıyr kezinde 1 mıllıonnan assa, 2010 jyly 86 myńǵa deıin tómendedi. Maldy asyldandyrý úshin sapalyq baǵalaýdan ótken buqalar kerek. 2015-2016 jyldary oblystarda 500 buqashyq baǵalansa, 2017-2018 jyldary  taǵy 2 myńy synaqtan ótkiziledi. Mysaly, Astana qalasy mańyndaǵy Qosshy aýylynda «Asyl túlik» asyldandyrý ortalyǵyna Qostanaı, Batys Qazaqstan oblystarynan alynǵan buqalar tekserilip, eger asyldyń urpaǵy oń nátıje berse, sapaly dep baǵalanǵanyn tabynǵa qosýǵa bolady. Alaıda sapalyq baǵalaýdan ótken maldyń azdyǵy alańdatady. Sondyqtan óńirlerde selektsııalyq jumystardy shıratpasa bolmaıdy.

 

Semınarda aýyl sharýashylyǵy ǵylymdarynyń doktorlary, Jáńgir han atyndaǵy Batys Qazaqstan agrarlyq-tehnıkalyq ýnıversıtetiniń professorlary Qazybaı Bozymov, Edige Nasambaev, sondaı-aq Reseıdiń Orynbor oblysy asyl tuqymdy mal sharýashylyǵy bóliminiń keńesshisi Valerıı Haınatskıı etti tuqymdy óndirýshi buqalardy baǵalaý ádisterin jetildirý, tıimdiligin arttyrý jáne osy jumysty uıymdastyrýdyń ǵylymı-ádistemelik negizderi jóninde baıandama jasady.

 

Bıologııa ǵylymdarynyń doktory, qazaqtyń aqbas tuqymynyń respýblıkalyq palatasy dırektorynyń orynbasary Qabyl Isabekov qazirgi ýaqytta selektsııalyq-asyldandyrý jumysynyń Batys Qazaqstan oblysynda jaqsy júrgizilip jatqandyǵyn jetkizdi. Buǵan Aqjaıyq aýdanyndaǵy «Sábıt» sharýa qojalyǵynyń 2015 jyly etti tuqymdy buqashyqtardy óz ónimdiligi jáne atateginiń sapasy boıynsha baǵalaýdy tekserýden ótkizetin synaq stansasyn ashqandyǵyn aıtýǵa bolady. Osy stansaǵa qojalyq 80 mln. teńgedeı óz qarjysyn jumsaǵan.

 

Respýblıkalyq semınarǵa qatysýshylar BQO ákiminiń birinshi orynbasary Arman Óteǵulovpen birge ótken jyldan beri synaq jumystaryn júrgize bastaǵan atalmysh stansada bolyp, pikirlesti. Mundaǵy basty maqsat - osyndaı stansalardy óńirlerde bir jerden ashyp, olarǵa qoldaý kórsetý.