Mal eksportyna tyıym qajet pe: Fermerler Ulttyq palata alańyna jınaldy

NUR-SULTAN. QazAqparat – Elimizdegi fermerler mal eksportyna tyıym salýǵa qarsy, al et óńdeýshiler eksportqa tyıymdy qoldaıdy. Birqatar fermer «Atameken» Ulttyq palatasyna Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligi engizgen tyıymdy toqtatýdy surap júgindi, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi.

Ulttyq palata málimetinshe, osyǵan oraı taraptar men memlekettik organ ókilderi jınalyp, máseleni talqylady. Jıynǵa elimizdiń barlyq óńirinen 90-ǵa jýyq fermer men et óńdeýshiler, QR AShM jáne Ulttyq palata fılıaldarynyń ókilderi qatysty.

«Qazir iri qarany syrtqy shyǵarýǵa shekteý bar. Onyń jaqsy jaǵy da bar, keri jaǵy da bar. Sol sebepti búgingi jıynǵa AShM ókili men sharýalardy, et óńdeýshilerdi shaqyryp, talqylaýdy usyndyq», – dedi jıyndy ashqan Agroónerkásip kesheni departamentiniń dırektory Erbol Eseneev.

Bul rette aýyl sharýashylyǵy vıtse-mınıstri Jeńis Óserbaı mınıstrliktiń pozıtsııasyna toqtaldy. Vedomstvo ókili qazirgi eksport mólsherin retteýdi usyndy. Sondaı-aq ol 2022 jyldyń birinshi jartysynda iri qara mal eksporty ótken jyldyń osy kezeńimen birdeı bolyp turǵanyn atap ótti.

«Mınıstrlik retinde 30 myń bas iri qara mal, 60 myń bas usaq mal eksporttaýdy usyndyq. Bizdiń pozıtsııamyz sondaı bolyp otyr. Degenmen qazir iri qara mal eksportyna shekteý bar. Eksportshylardyń maqsaty kóbirek aqsha tabý, al óńdeýshiler ishki resýrstardyń esebinen shıkizatty emes, óńdelgen etti sataıyq degendi usynady. Sol sebepti eksport bolsa, onda onyń mólsheri qandaı bolý kerek degendi talqylaǵymyz keledi. Biraq biz fermerlerdi nemese et óńdeýshilerdi bir jaqty qoldaımyz degen joq», – dedi vıtse-mınıstr.

Qostanaı oblysyndaǵy BEEF EXPORT GROUP JShS ókili Aleksandr Parhomenko iri qaranyń eksportyna tyıymdy jalǵastyrýdy usyndy. ıAǵnı, ol mal eksportyna qarsy ekenin jetkizdi. Qyzylordalyq kásipker Nurlan Toqsanbaıuly óńirde et óńdeıtin ónerkásip te joq ekenin aıtsa, Fermerler odaǵynyń ShQO-daǵy ókili Serik Baıǵalıev eksport men ımport kólemindegi balans kerek degen usynys bildirdi.

Aqmola oblysy Atbasar aýdanyndaǵy mal ósirýshi Danııar Muqyshev ta qazirgi tańdaǵy naryqtyq zamandy eskere otyryp, eksportqa shekteý qoımaý kerek degen pikir bildirdi. Sonymen qatar AÓK salasyndaǵy sarapshy Kırıll Pavlov ár aımaqtyń etke degen suranysy men usynysyn esepteý keregin jetkizdi.

Ulttyq palata ókili Erbol Eseneev jıyndy qorytyndylaı kele, birqatar usynysty vedomstvoaralyq komıssııanyń qaraýyna shyǵaratynyn jetkizdi. Ol et óńdeýshilerdiń de, fermerlerdiń de ýájin esepke alyp, eki jaqqa da tıimdi sheshim shyǵarýdy usyndy.

«Eń aldymen, otandyq et óńdeýshilerge qajetti shıkizattyń kólemin anyqtaý kerek. Ekinshi mańyzdy suraq – kontrabanda. Shekteý bolǵanyna qaramastan, keıbir óńirde, mysaly Túrkistanda iri maldy zańsyz eksporttaǵan jaǵdaı tirkeldi. Kvota kólemin de qaıta esepteý kerek. Osy jáne basqa eskertpelerdi nazarǵa alyp, vedomstvoaralyq komıssııa talqylaýyna shyǵaraıyq», – dedi Erbol Eseneev.