ІІM alaıaqtyqtyń jańa túrleri týraly eskertti

ASTANA. KAZINFORM - Bıyl 10 aıda 17 myńnan astam ınternet-alaıaqtyq tirkelgen. Bul týraly Polisia.kz jazdy. 

Mınıstrliktiń málimietinshe, eń kóp taraǵan tásil — saıttarda, áleýmettik jeliler men messendjerlerde habarlandyrý ornalastyrý arqyly jasalatyn ınternet-saýda. Alaıaqtar taýar nemese qyzmet úshin tómen baǵa kórsetip, aldyn ala tólem nemese tolyq tólem suraıdy. Jyl basynan beri osyndaı 6216 qylmys tirkelgen.

Alaıaqtardyń qurbany bolmaý úshin:

— tekserilgen jarnama saıttaryn paıdalanyńyz;

— taýardy alǵannan keıin ǵana tólem jasaý týraly kelisińiz;

— taýardyń bar ekenine kóz jetkizińiz.

Azamattar kúmándi brokerlik kompanııalar men ınvestıtsııalyq jobalarǵa ınvestıtsııa salý arqyly aqshany tez kóbeıtýdiń túrli shemalaryna tap bolyp otyr. 1957 qazaqstandyq turǵyn osyndaı júıeniń qurbany boldy. Olar óz aqshalaryn «joq» ınvestıtsııalyq jobalarǵa salǵan. Tipti, bul úshin nesıe alǵandar da bar.

Alaıaqtar iri kompanııalardyń, sonyń ishinde ulttyq kompanııalardyń, bankterdiń, krıptobırjalardyń atynan jalǵan saıttar qurý arqyly azamattardy qyzyqtyrady. Bul rette «menedjerlermen» jáne «brokerlermen» barlyq qarym-qatynas onlaın rejımde ótedi. Qaskóıler úlken qarjyny tartý úshin dıvıdendterdi bir ret tóleýdi de júzege asyrady.

«Jıi kezdesetin taǵy bir ádis — bankter, quqyq qorǵaý jáne basqa da memlekettik organdardyń qyzmetkerleriniń atynan jasalatyn telefon qońyraýlary. Qazir shetelden jasalǵan alaıaqtyq qońyraýlardy baılanys operatorlary tanyp, buǵattaıdy», — delingen habarlamada. 

Atalǵan júıe iske qosylǵan sátten bastap 63 mlnnan astam qońyraý toqtatyldy. Qazir negizinen sim-box qurylǵysynyń kómegimen sheteldik nómirlerden jáne WhatsApp-ta qońyraý shalý arqyly jasalǵan alaıaqtyqtar tirkelýde. Aǵymdaǵy jyly mundaı 4391 qylmys jasaldy.

ІІM kıberqylmystardyń aldyn alýǵa jáne olardy ashýǵa baǵyttalǵan sharalar qabyldap keledi. Banktermen birlesip azamattardyń shottarynyń saqtalýyn qamtamasyz etý jáne zańsyz kredıtterdi resimdeýdiń jolyn kesý boıynsha jumystar júrgizilýde.

Baılanys operatorlarymen frod-qońyraýlarǵa qarsy is-qımyl týraly memorandýmdar jasaldy. Osyndaı kelisimderge habarlandyrý saıttarymen jáne TsARKA IT-kompanııasymen (Kıbershabýyldardy taldaý jáne tergeý ortalyǵy) qol qoıyldy. Barlyq óńirlerde ınternet-alaıaqtyqtardy tergeý boıynsha «Kıberpol» mamandandyrylǵan toptary qurylyp, jumys atqarýda. Vedomstvo sheteldik áriptestermen de ózara is-qımyldy kúsheıtip otyr. 

— Sondaı-aq biz saqtyq sharalary týraly halyqty aqparattandyrý boıynsha aýqymdy jumys júrgizip jatyrmyz. Tek aǵymdaǵy jyly BAQ-ta profılaktıkalyq sıpattaǵy 10,5 myńnan astam materıal jarııalandy, — dep habarlandy mınıstrlikte.

Alaıaqtardyń aıla-amaldaryna túsip qalmas úshin:

— bankter, brokerlik, ınvestıtsııalyq kompanııalar nemese quqyq qorǵaý organdary qyzmetkerleriniń kredıtterdi resimdeý, múlikti satý jáne aqshany qaýipsiz shottarǵa aýdarý týraly «telefon» nusqaýlaryn eshbir jaǵdaıda oryndamańyz;

— eshkimge ózińizdiń derbes derekterińizdi, bank kartalarynyń CVV-kodtaryn, qupııasózderdi bermeńiz;

— bógde adamdardyń ótinishi boıynsha telefonǵa qandaı da bir mobıldi qosymshalardy ornatpańyz. Olar alaıaqtarǵa sizdiń qurylǵyńyzǵa kirýge múmkindik bere alady;

— taýarlar men qyzmetterdi satyp alý kezinde belgisiz jáne tekserilmegen saıttarǵa senbeńiz; — kúmándi ınvestıtsııalyq jobalarǵa aqsha salmańyz;

— qosymshalardy ornatý úshin tek App Store jáne Play Market sııaqty resmı kózderdi paıdalanyńyz;

— shottaryńyzdaǵy aqshanyń qozǵalysyn jıi tekserińiz.