«Іle-Balqash» jáne «Altyn Dala» rezervattaryna qulandardy jersindirý jumystary sátti ótti
ASTANA. KAZINFORM - Ekologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrligi «Іle-Balqash» jáne «Altyn Dala» rezervattaryna qulandardy reıntrodýktsııa jumystaryn sátti aıaqtady, dep habarlaıdy QR Ekologııa mınıstrliginiń baspasóz qyzmeti.
Baspasóz qyzmetiniń málimetterine qaraǵanda, 28-30 qyrkúıek aralyǵynda «Altyn-Emel» memlekettik ulttyq tabıǵı parkinen «Іle-Balqash» jáne «Altyn dala» rezervattaryna qulandardy reıntrodýktsııalaý jumystary júrgizildi.
Qazaqstanda jabaıy tabıǵatta qulandar 1930 jyldary shamadan tys ańshylyq jáne úı janýarlarymen jaıylym úshin básekelestik saldarynan joıylyp ketken. Osy túrdiń popýlıatsııasyn qalpyna keltirý úshin birneshe kezeńderden turatyn kópjyldyq reıntrodýktsııalaý jobasy júzege asyryldy. 1953-1961 jyldar aralyǵynda 14 qulan Badhyz qoryǵynan (Túrikmenstan) Barsakelmes aralyna jetkizildi. Araldaǵy sany 200-ge jetkende, kelesi kezeń – qulandardy basqa aýmaqtarǵa reıntrodýktsııalaý bastaldy. Osylaısha, qulandar 1982 jyly «Altyn-Emel» ulttyq parkine reıntrodýktsııalandy.
Búginde Qazaqstanda osy túrdiń eki úlken popýlıatsııasy bar. Janýarlar «Barsakelmes» rezervaty jáne «Altyn-Emel» ulttyq parkinde mekendeıdi. «Altyn-Emeldegi» qulan sany 3965-ke jetip, Qazaqstandaǵy eń kóp kezdesetin jabaıy qulandar toby (Equus hemionus kulan) bolyp tabylady. Qulandardyń turaqty ósimi olardy basqa tarıhı mekenderine reıntrodýktsııalaýǵa múmkindik beredi.
Qulandardy reıntrodýktsııalaý jumystary Turan jolbarysynyń mekendeý ornyn qalpyna keltirý jáne Ortalyq Qazaqstannyń (tarıhı mekenderi) dalalyq óńirlerindegi qulan popýlıatsııalaryn qalpyna keltirý baǵdarlamasy aıasynda júzege asyryldy.
Bıyl 67 qulan ustalyndy. Olardyń 43-i «Іle-Balqash» rezervatyna, 24 qulan «Altyn dala» rezervatyna jetkizildi, alǵash ret qulandardy uzaq merzimde jerústi tasymaldaý ádisi qoldanylyp, janýarlar 50 saǵat jolda 2139 km qashyqtyqty eńserdi!
Qulandardy reıntrodýktsııalaý boıynsha sátti jumys – Orman sharýashylyǵy jáne janýarlar dúnıesi komıteti, onyń qaramaǵyndaǵy mekemeler («Altyn-Emel» ulttyq parki, «Ohotzooprom» ÓB) jáne BUU damý baǵdarlamasy men Qazaqstan bıoártúrlilikti saqtaý assotsıatsııasymen (ASBK) birikken jumys nátıjesinde oryndaldy.
«Altyn-Emel» ulttyq parkinen «Іle-Balqash» jáne «Altyn dala» rezervattaryna qulandardy reıntrodýktsııalaý – elimizdiń bıoártúrliligin saqtaý jáne qalpyna keltirýge baǵyttalǵan jumystardyń negizgi qadamdarynyń biri.
«Barlyq josparlanǵan jumystardy oryndaýdyń aıqyn ári tıimdi júzege asyrylýy, BUU damý baǵdarlamasy men Qazaqstan bıoártúrlilikti saqtaý assotsıatsııasynyń (ASBK) qoldaýy elimizdiń ekojúıesin jáne joıylǵan bıoártúrlilikti qaıta qalpyna keltirýge baǵyttalǵan bolashaq ekologııalyq bastamalar men jetistikter úshin senimdi negiz qalaıdy», – dep atap ótti QR ETRM Orman sharýashylyǵy jáne janýarlar dúnıesi komıtetiniń tóraǵasy Turǵambaev Danııar.
Esterińizge sala keteıik, bıyl Ekologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrliginiń Orman sharýashylyǵy jáne janýarlar dúnıesi komıteti Prjevalskıı-Kerqulan, Kertaǵy jylqysy men Turan jolbarysyn reıntrodýktsııalaý jobalaryn júzege asyrdy.
