Latyn qarpine qashan kóshetinimizdi aıtý qıyn – Til komıteti

QR Ǵylym jáne joǵary bilim mınıstrligi Til saıasaty komıtetiniń tóraǵasy Erbol Tileshov latyn qarpine aýysý boıynsha qandaı jumystar júrgizilgenin aıtyp berdi, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi.

«Qazirgi latyn grafıkasy boıynsha joba daıyn. Bul joba birneshe saraptaýdan ótti. Respýblıkanyń 5 óńirinde – Astana, Almaty qalalarynda, Shyǵys Qazaqstan, Aqmola, Qaraǵandy oblystarynda álipbıge baılanysty oqýshylarǵa, jastarǵa, memlekettik eresek adamdarǵa saraptama jumystary júrgizildi. Orforgrafııalyq jumys tobynda otyzǵa jýyq ǵalym bar. Olar elimizdiń joǵary oqý oryndarynan kelgen, osy salanyń mamandary. A. Baıtursynuly atyndaǵy til bilimi ınstıtýty emle erejesin daıyndady. Osy aıdyń sońynda nemese kelesi aıdyń basynda arnaıy qurylǵan komıssııa latyn álipbıi jobasyn qaraıdy», - dedi Erbol Tileshov QR Prezıdenti Іs basqarmasynda «Memlekettik til – tatýlyq negizi» atty dóńgelek ústelde.

Ǵalymnyń aıtýynsha, latyn qarpine qaı jyly kóshetinimizdi naqty aıtý qıyn.

«Qoǵamda «latyn álipbıin ázirleýshiler únsiz qaldy, qabyldanbaıtyn boldy ma?» degen áńgimeler bar, ony áleýmettik jeliden oqyp júrmiz. Anyǵynda olaı emes, daý-damaısyz, osyndaı ádistemelik-zertteý jumystary júrip jatyr. «Y» men eki «I»-diń tańbalanýy boıynsha ǵalymdar arasynda pikir qaıshylyǵy áli bar. Árıne, Ahmet Baıtursynov belgilegen 28 tańbamen shyǵýǵa bolar edi, biraq til de jahandanýsyz tura almaıdy. Tilimizge syrttan engen «V», «F», «H» dybystaryn qaldyrý kerek pe, qaldyrmasaq «fýtbol» sózin qalaı atap, qalaı jazamyz degen másele bar. Áripti qaldyrý syrt kózge ońaı kóringenimen, bári emle erejesine saı kelýi kerek. Sondyqtan, ǵylymı-saraptaý jumystaryn kúsheıtip jatyrmyz», - dedi Erbol Tileshov.

Aıta keteıik, latyn álipbıine kóshý taqyryby 2017 jyly kóterile bastady.

Sol jyly 26 qazanda «Qazaq tili álipbıin kırıllıtsadan latyn grafıkasyna kóshirý týraly» Prezıdent Jarlyǵy shyqty.

Byltyr Ulytaý oblysynda ótken Ulttyq quryltaıda Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev latyn álipbıine kóshýde jan-jaqty, tereń taldaý jasap baryp, túbegeıli sheshim qabyldaý keregin aıtqan edi.