Qyzylordada V Malshylar sleti ótti
Óńir ákimdiginiń baspasóz qyzmetinen málim etkendeı, jumys sapary barysynda Aýyl sharýashylyǵy mınıstri aýdandar men oblys ortalyǵyndaǵy birqatar agroónerkásiptik keshenderdi jáne sý sharýashylyǵy nysandaryn aralady, sondaı-aq dástúrli V Malshylar sletine qatysty.
Aýyl sharýashylyǵy mınıstriniń Syr óńirine sapary Aral aýdanynan bastaldy. Onda Kókaral bógeti men Qaraózek sý qoımasynyń jumysymen tanysyp, «Syrdarııa ózeniniń arnasyn retteý jáne Aral teńiziniń soltústik bóligin saqtaý» jobasynyń ekinshi kezeńin júzege asyrý máseleleri talqylandy. Esterińizge sala keteıik, Kókaral bógeti 2005 jyly paıdalanýǵa berilgen edi. 2017 jyly arnaıy komıssııa sý jınaý qurylǵysynyń oń bóligindegi aqaýlardy anyqtaǵan bolatyn. Búgingi kúni bógetti jóndeýdiń tehnıkalyq ekonomıkalyq negizdemesi ázirlendi.
Esterińizge sala keteıik, bul másele aǵymdaǵy jyly 7 aqpandaǵy Qaýipsizdik Keńesiniń otyrysynda da kóterildi. Keńes qorytyndysy boıynsha Tuńǵysh Prezıdent - Elbasy N.Nazarbaev Qyzylorda oblysynyń áleýmettik-ekonomıkalyq damýynyń keshendi josparyn ázirleýdi tapsyrdy. 28 mamyrda QR Úkimeti qujatty bekitti. Atalmysh Keshendi jospar óńirdiń sý sharýashylyǵyn damytý máselelerin de qamtıdy. Onyń ishinde jalpy somasy 14,7 mlrd teńge bolatyn 15 is-sharany iske asyrý josparlanýda. Atap aıtqanda, bul is-sharalar Kókaral bógetin saqtaýǵa jáne Syrdarııa ózeniniń arnasyn qalpyna keltirýge, sondaı-aq «Kúmisketken» jáne «Qaraózek» sý qoımalaryn salýǵa baǵyttalǵan.
«Aýyl sharýashylyǵy mınıstri Aral aýdanynda balyq óńdeý zaýytynyń jumysymen tanysty. Bul kásiporynda jylyna 6 myń tonna ónim óndiriledi: muzdatylǵan balyq, fıle, steık jáne taǵy basqasy. Zaýytta 60 adam, al maýsymynda 100-ge jýyq adam jumys isteıdi. Zaýyttyń ónimderi Reseı, Qytaı, Ózbekstan, Polsha, Grýzııa, Ázerbaıjan, Gollandııa, Germanııa jáne Danııaǵa eksporttalady.
Sonymen qatar, mınıstr Qazaly aýdanyndaǵy táýligine 30 myń tonna sút óndiretin «RZA» AQ sút-taýar kesheni men sút zaýytynyń jumysymen tanysty. Zaýyt ónimderi Qyzylorda, Mańǵystaý, Atyraý, Aqtóbe jáne Batys Qazaqstan oblystarynda satylady», - delingen baspasóz baıanynda.
S.Omarov Qarmaqshy aýdanynda Qorqyt Ata memorıaldyq keshenine baryp, mýzeıdiń jańartylǵan eksponattarymen tanysty. Esterińizge sala keteıik, Qyzylorda oblysy, Qarmaqshy aýdanynda 1980 jyldary Túrki álemine ortaq rýhanı ustaz Qorqyt Atanyń qurmetine memorıaldyq keshen salynǵan. 2014 jyly QR Tuńǵysh Prezıdenti -Elbasy N.Nazarbaevtyń tapsyrmasymen keshenge qaıta jańǵyrtý jumystary júrgizilip, qosymsha jańadan zııarat etý nysany salyndy. Memorıaldyq keshen «Batys Eýropa - Batys Qytaı» halyqaralyq avtomagıstraliniń boıynda ornalasqan. 2018 jyldyń qarasha aıynda Port-Lýı qalasynda (Mavrıkıı Respýblıkasy) ıÝNESKO-nyń 13-sessııasynda Qorqyt Ata murasyn adamzattyń materıaldyq emes mádenı murasynyń reprezentatıvtik tizimine engizý týraly sheshim qabyldanǵan bolatyn.
Budan soń QR Aýyl sharýashylyǵy mınıstri 1956 jyly salynǵan Qyzylorda sý torabyna bardy. 2022 jylǵa deıingi oblysty damytýdyń Keshendi josparynda Qyzylorda sý torabyn jóndeý qarastyrylǵan. Sonyń nátıjesinde onyń apattyq máselesi sheshiletin bolady. Sý toraby buzylǵan jaǵdaıda 110 myń gektar sýarmaly jer men 250 myń gektar jaıylymdyq jer jáne de oblystyń 3 aýdany aımaǵyndaǵy shabyndyqtaryn sýmen jabdyqtaýy buzylyp, Qyzylorda qalasy men 400 myńnan asa adamdar turatyn 35 eldimekendi sý basýy múmkin.
Shıeli aýdanynda Saparhan Omarov Jańaqorǵan jáne Shıeli aýdandaryn sýarmaly sýmen qamtamasyz etý maqsatynda 2015 jyly salynǵan úrlemeli bógetti aralap kórdi. Esterińizge sala keteıik, Jańaqorǵan jáne Shıeli aýdandaryndaǵy úrlemeli bógetter qurylysynyń arqasynda óńir ońtústik aýdandarda paıdalanylmaıtyn 60 myń gektar egistik jáne jaıylymdyq jerlerdi ıgerýge múmkindik aldy.
Vedomstvo basshysynyń jumys sapary qarjy ınstıtýttary basshylarynyń, mal sharýashylyǵy boıynsha ǵylymı-zertteý ınstıtýttarynyń jetekshi ǵalymdarynyń jáne Qazaqstannyń 6 oblysynan kelgen delegattar qatysqan dástúrli Malshylar sletimen qorytyndylandy.
Eske salaıyq, atalmysh slet óńirde 2015 jyldan beri ótkizilip keledi jáne aımaqtaǵy mal sharýashylyǵynyń ózekti máseleleri talqylanatyn alańǵa aınalǵan. Bıyl slet respýblıkalyq deńgeıde ótýde. Slet sheńberinde mamandandyrylǵan kórme men semınar uıymdastyrylyp, onda selektsııalyq mal sharýashylyǵyn damytý jáne aýyl sharýashylyǵy ónimderiniń básekege qabilettiligin arttyrý máseleleri aıtyldy. Sonymen qatar, dástúr boıynsha slet aıasynda agrarlyq salanyń úzdik qyzmetkerleri 11 nomınatsııa boıynsha marapattaldy.
Aıta ketý kerek, sońǵy 5 jylda oblysta agrarlyq salaǵa tartylǵan ınvestıtsııa kólemi 27 esege ósti. Al eksporttalatyn ónim túrleri sońǵy 6 jylda 3-ten 16-ǵa deıin artyp otyr.