Qytaı ǵaryshta kúrish ósirýdiń tolyq tsıklin jolǵa qoımaq

NUR-SULTAN. QazAqparat – «Ventıan» zerthanalyq modýlimen ǵaryshqa jetkizilgen kúrishtiń eksperımenttik tuqymy bir aı ótken sońy sátti ósip shyqty. Bul jaıynda Qytaı ǵylym akademııasy jarııalaǵan habarlamada aıtylǵan, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi.

Qytaı Ǵylym akademııasynyń (QǴA) ǵaryshta ósimdikterdi ósirý baǵdarlamasynyń jetekshisi Chjen Hýıtsıýnniń aıtýynsha, qazirgi ýaqytta kúrish tuqymyn ósirý sátti bastaldy. Atap aıtqanda, qysqa dándi kúrish 4-5 sm bolyp ósip shyqty. Taıkonavtar (Qytaıda ǵaryshkerlerdi osylaı ataıdy) úlgilerdi jınaıdy, sodan keıin muzdatyp, saqtaıdy, odan keıin olardy saraptama jasaý úshin Jerge alyp keledi.

Olar zertteýdiń arqasynda álemde alǵash ret ǵaryshtyq mıkrogravıtatsııa jaǵdaıynda «tuqymnan tuqymǵa deıin» ómir boıy kúrish ósirý eksperımenti júzege asyrylady degen úmit bildirdi.

QǴA habarlamasynda alys ǵaryshty ıgerý damyǵan saıyn, tipti bolashaqta Marsqa qonýdy eskergende Jerden jetkiziletin azyq-túlikke ǵana sený múmkin emes ekendigi aıtylǵan. Ǵaryshtyq saıahattyń uzaq merzimdi qajettilikterin qanaǵattandyrý úshin ǵaryshta azyq-túlik ósirý máselesin sheshý qajet.

«Ǵaryshtyq daqyldardyń bolashaq óndirisi tolyǵymen oqshaýlanǵan jasandy ortada júzege asyrylýy kerek. Ǵaryshta ósiriletin daqyldar joǵary ónimdilik pen sapa, joǵary tıimdilik jáne energııany az tutyný talaptaryna sáıkes kelýi qajet», - dedi Chjen Hýıtsıýn.

Budan buryn habarlanǵandaı, shilde aıynda alǵashqy «Ventıan» zerthanalyq modýli paıdalanýǵa berildi. Qazan aıynda «Mantıan» ekinshi modýli iske qosylady degen jospar bar. Sodan keıin Qytaıdyń Tıangýn orbıtalyq stansasynyń («Aspan saraıy») qurylysy aıaqtalady. Ol T-tárizdi bolady.

Sońǵy jyldary Qytaı bıligi Ulttyq ǵarysh baǵdarlamasyn júıeli túrde damytyp keledi. Qytaı ǵalymdary QHR-dyń birinshi ǵaryshtyq orbıtalyq stansasynyń qurylysyn osy jyldyń sońynda aıaqtaýmen qatar, Aı men Marsty ıgerýdi de basty nazarda ustap otyr.

Rýslan Súleımenov