«Qymyzhanany syrahanaǵa aıyrbastaıtyndaı qazaqqa ne kún týdy?!» - respýblıkalyq basylymdarǵa sholý
Taý men tasy da, ózen-kóliniń saǵasy da tunǵan shejire Saryarqa tósinde qanat jaıǵan úshinshi myńjyldyq qalasy - abat Astana tarıhy kóne órkenıet pen ejelgi dáýir mádenıetine sabaqtasatyndyǵy dál qazir talassyz aqıqat. Oǵan dálel búginde elordamyz qonys tepken keńistikte sonaý bir Deshti-Qypshaq zamanynda boı kótergen Bozoq qalasy. Astana qalasy tóńireginiń tolyq arheologııalyq kartasyn jasaýǵa bastamashy bolǵan Elbasy Nursultan Nazarbaev «Ortaǵasyrlyq Bozoq qalasyn Aqmolanyń tikeleı atasy, al onyń sońǵy urpaǵy qazirgi Qazaqstannyń elordasy Astana dep esepteýge bolady» dep atap kórsetti. Osydan myń jyldan astam ýaqyt buryn gúldengen ortaǵasyrlyq qalanyń arheologııalyq derekterin bilý maqsatymen «Egemen Qazaqstan» gazeti 1998 jyly Bozoq qalasyn alǵash ashqan akademık Kemel Aqyshevtiń izin jalǵastyrýshy, K.Aqyshev atyndaǵy arheologııalyq ǵylymı-zertteý ınstıtýtynyń dırektory Maral Habdýlınany áńgimege tartqan. Suhbat «Astananyń atasy - Bozaq» degen taqyryppen berilgen.
***
«Bıylǵy jyly «TMD-nyń mádenı astanasy», «Túrki áleminiń mádenı astanasy» bolý qurmeti júktelgen Qazaq eliniń bas qalasy keshe óz tórinde osy qos álemdi - Túrki elderi men postkeńestik keńistik memleketterin qaýyshtyrdy. Bul kúni elordada, Beıbitshilik jáne kelisim saraıynda, Qazaqstan bastamashy bolǵan «Jańa álemdegi Eýrazııalyq mádenıet» atty halyqaralyq forým dúrkirep ótti», - dep jazady «Aıqyn» gazeti senbilik sanyndaǵy «Bul forýmnyń Astanada ótýiniń sımvoldyq máni bar» degen taqyryptaǵy maqalasynda. Basylymnyń atap ótýinshe, bul jıyn osy aımaqtyń shartarabynan jıylǵan zııaly qaýym ókilderine kúızelis tusyndaǵy kúıip turǵan taqyryp - mádenı, rýhanı daǵdarystan aman qalý jaıynda keń otyryp keńesýge, tusaýly attaı, kibirtiktemeı, emen-jarqyn áńgimelesýge, ózara ashyq pikir almasýǵa múmkindik týǵyzǵan minberge, naǵyz dıalog alańyna aınaldy.
***
Resmı derekter dúnıejúzilik munaı-gaz naryǵynda gaz ónerkásibiniń damýy energııa tasymaldaýshylardyń basqa túrlerine qaraǵanda oq boıy alda keledi dep sendiredi. Sonymen qatar dúnıejúzilik energııa balansyndaǵy kómirsýtekti gaz tárizdes otynnyń úlesi HHІ ǵasyrdyń ortasynda 30 paıyzdy quraýy múmkin degen boljam da batyl aıtylǵan. Sarapshylar energetıka damýyndaǵy aldaǵy kezeń «metan dáýiri» bolady deıdi. Rasymen, solaı ma? Bul jaıynda tereńirek «Alash aınasy» gazetiniń búgingi sanyndaǵy «Metan murtymyzdy qashan maılaıdy?» degen taqyryptaǵy maqaladan bile alasyzdar.
«Qymyzdy dertke daýa, janǵa shıpa desek te, búgingi qazaq osy bir ejelden kele jatqan ulttyq sýsynymyzdyń máni men mańyzy, hám qasıetin qajet etpeýge aınalǵan ba degen oı mazalaıdy. Sebebi sonaý zamandarda halqymyzdyń negizgi sýsyny bolǵan ulyq dámniń elimizde qasqaldaqtyń qanyndaı qat bolǵany kóńilimizdi qynjyltpaı qoımady», dep jazady «Alash aınasy» gazeti. Maqala «Qymyzhanany syrahanaǵa aıyrbastaıtyndaı qazaqqa ne kún týdy?!» degen taqyryppen berilgen.
***
Almaty metrosynyń qurylysy taǵy da toqtap qalýy yqtımal. Birinshi jeliniń ekinshi kezegin qazýǵa tıisti jumysshylar óz qyzmetterin atqarýdan bas tartyp otyrǵan kórinedi. Bul jaıynda «Vremıa» gazetiniń búgingi nómirindegi «Prohodchıkı doshlı do tochkı» degen taqyryptaǵy maqalada keńinen baıandalǵan. Basylymnyń atap ótýinshe, dál osyndaı oqıǵalar qurylystyń birinshi kezegi júrgizilgen 2007 jyldyń tamyzy men 2009 jyldyń sáýirinde oryn alǵan bolatyn. Sol kezde metropolıten basshylyǵy jumysshylardyń mańdaı terimen tapqan tabysyn ýaqtyly tólemeı qoıǵan edi. Mine osy jaıt búginde taǵy da qaıtalanyp otyr.
***
«Ekspress-K» gazetiniń jazýynsha, Aqtaýdyń máslıhat depýtatttary qalany abattandyrýdyń jańa erejesin ázirlepti. Atalǵan qujatqa sáıkes, aýlalarda qoı soıýǵa, kóligińdi jýýǵa, sonymen qatar bolkony kóshege qaraıtyn páterlerge jýǵan kirlerin keptirý úshin ilýge tyıym salynbaq. Atalǵan erejeler ázirshe qabyldanǵan joq. Qalalyq máslıhat depýtattary ony halyqtyń talqylaýyna usynyp, aqtaýlyq aqparattyq saıttarǵa ornalastyrǵan. Tolyǵyraq «Igo vydaıýşıhsıa djentlmenov» degen taqyryptaǵy maqaladan bile alasyzdar.
