Kútý paraǵy: qaıtys bolǵan 8 adamnyń donorlyǵy 25 adamnyń ómirin saqtap qaldy
Negizgi oı – adamdarǵa qaıtys bolǵannan keıingi donorlyq bar ekenin jáne kezekte turǵandar týraly aqparat jetkizý boldy. Olardyń kúndelikti ómiri men ýaıymyn kórsetý edi. Fılm túsirý ońaıǵa soqpady. Osyndaı taqyryptardan keıin men ádette aýyryp qalamyn. Eń qıyny – keıipkerlerdiń senimine ıe bolý edi, olar tolyq ashylýy úshin, -
deıdi rejısser-dokýmentalıst Qanat Beısekeev.
Fılmde aǵza almastyrý operatsııasyn kútip júrgen qazaqstandyqtardyń basynan ótken oqıǵalar baıandalady. Joba avtory shynaıy adam taǵdyrlaryn mysalǵa ala otyryp, qaıtys bolǵannan keıingi donorlyq myńdaǵan adamǵa ómir súrýge múmkindik beretinin aıtady. Alaıda, Qazaqstanda bul baǵyt áli damymaǵan jáne donor bolýǵa nıettiler óte az.
Bul fılmde 10 jyl buryn júregin aýystyrǵan keıipkerler, Qazaqstanda birinshi bolyp qaıtys bolǵan anasynyń júregin alýǵa kelisim bergen adam men dáriger de bar. Basty nazar «kútý paraǵyndaǵylarǵa» aýdaryldy. Kútý paraǵy – aǵza transplantatsııasyn qajet etetin barlyq adamdar qamtylǵan ulttyq tizim, -
deıdi joba avtory Oksana Akýlova.
Derekti fılm avtorlarynyń málimetinshe, 2021 jáne 2022 jyldary Qazaqstanda qaıtys bolǵannan keıin donor bolýǵa kelisim bergen 8 adamnyń aǵzasy transplantatsııalandy. Olar 25 adamnyń ómirin saqtap qaldy. Mamandar pikirinshe, eger bul máselege durys kózqaras qalyptastyrylsa, donor sany 10 ese artýy múmkin edi. Sebebi, qazir bizde aǵza almastyrýdy qajet etetin 3 532 adam kezek kútip júr, onyń – 67-si bala. 2021 jyly jáne 2022 jyldyń 10 aıynda donor aǵzasyn kútken 558 patsıent kóz jumǵan.
Qazaqstanda dárigerler «mıy óldi» dep jarııalaǵan eresek adam ǵana qaıtys bolǵannan keıin donor bola alady. Kóbinese bul apatqa ushyraǵan, jazataıym oqıǵadan nemese ınsýlttan qaıtys bolǵan adamdar, ıaǵnı aýyr bas jaraqatynan kóz jumǵandar. Álbette, dárigerler onyń ómirin saqtap qalýǵa baryn salady. Alaıda, mıy ólse, eshteńe jasaı almaıdy. Aýrýhanalarda transplantatsııalyq koordınator degen dárigerler bar, olar marqumnyń jaqyndaryna olardyń týysynyń qaıtys bolǵanyn, mıy ólgenin aıtyp túsindiredi. Keıin donorlyqqa kelisimge qol qoıýdy suraıdy, ıaǵnı bul adamnyń aǵzasyn basqa adamdarǵa transplantatsııalaý úshin jaqyndarynyń ruqsaty qajet. Kelisimsiz olarǵa tıispeıdi. Biraq, bizde qaıtys bolǵan donorlar óte az, óıtkeni týystary ártúrli sebeptermen bas tartady. Osy jyldyń 10 aıynda tórt adam kelisim berdi. Ótken jyly da tórteý edi, -
dep túsindirdi avtor.
Túsirilimdi 2021 jyldyń qarashasynda bastaǵan avtorlar bıyl kúzde keıipkerler ómirinde bolǵan ózgeristerdi bilý maqsatynda olardyń taǵdyryna qaıta oraldy. Kartına keıipkerleriniń biri Anar Shaımergenova otadan keıingi jaǵdaıy týraly aıtady. Dárigerler oǵan sozylmaly glomerýlonefrıt dıagnozyn qoıyp, ol alty aı buryn Mınsk qalasynda búıregin aýystyrǵan.
Zertteýge, jolyma jáne operatsııaǵa 70 myńnan astam dollar jumsaldy. Qazir donordyń arqasynda ómir súrip jatyrmyn. Men kún saıyn donoryma alǵys aıta berem. Endi men sýdyń qanshalyqty dámdi ekenin túsindim, óıtkeni tórt jyl boıy bir jutym ishe almadym. Bul usaq-túıek sııaqty, biraq men úshin arman boldy. Qazir dári-dármek pen dárýmender qabyldaımyn. Jaǵdaıym burynǵydan jaqsyraq. Entigýsiz qalypty júre alamyn, -
deıdi keıipker.