Qusnıhat sheberi Mádına Qusaıynnyń kórmesi: Qaǵazda qalǵan qalam izi
Kórmeniń maqsaty - qusnıhat ónerin qaıta jaryqqa shyǵaryp, Mádına Qusaıyn sııaqty týma talanttardy halyqtyń nazaryna usyný. Sharany ıÝnýs Emre atyndaǵy túrik mádenı ortalyǵy uıymdastyrmaqshy.
Naqyshtap kórkem jazý, ıaǵnı qusnıhat - damyǵan Islam mádenıetiniń ajyramas bir bólshegi. Túrik halqynan shyqqan jáne keıinnen bir-bir mektepke aınalǵan áıgili qusnıhatshylar: Sheıh Hamdýlla, Ahmed Karahısarı, Hafız Osman, Mustafa Rakım, Mahmýt Djelaleddın Efendı, Esarızade Mustafa Izzet Efendı. Osy oraıda, «Quran Mekkede túsirildi, Mysyrda oqyldy, Ystanbulda jazyldy» degen tujyrymdamaǵa sáıkes, Ystanbuldyń Osman ımperııasy kezinde álemniń túkpir-túkpirinen kórkem jazý sheberleriniń basyn toǵystyrǵan qala bolǵanyn aıta ketken jón. Óte erte kezeńde 6 -10 ǵasyrlarda paıda bolǵan qusnıhat qalammen syzylyp, jazylady. Qalam qamystan, taqtaıdan, bambýktan jasalady. Jazý úshin qoldanylatyn sııasy ońaılyqpen óshpeıdi. Bir qyzyǵy, qaǵazǵa túsken jazý túzetýge kelmeıdi. Bul óner qazaq jerine jat emes. Desek te, qıyn-qystaý zamandarda kópshiliktiń nazarynan tys qalǵan. Bekzat óner túri bolyp sanalatyn qusnıhat Qazaqstanda endi damyp kele jatyr.
«Qaǵazda qalǵan qalam izi» atty kórmede qazaq qyzdarynyń arasynan shyqqan tuńǵysh kallıgraf Mádına Qusaıynnyń «Qylysh», «Qyzǵaldaq», «Túngi aı», «Ǵalam», «Mahabbat», «Kóńil gúli», «Ǵalam» kompozıtsııasy, «Kemshiliksiz», «Gúldi tapqan kóbelek», «Tasbıyq» kórkem jazbasy sııaqty 30 shaqty kórkem óner týyndysy halyq nazaryna usynylady. Kórmeniń ashylý saltanatyna Túrkııanyń Qazaqstandaǵy Elshiligi, QR Parlament jáne Qazaqstandaǵy dıplomatııalyq korpýs ókilderi, zııaly qaýym men ónersúıerler qatysady. Kórme 29 maýsymǵa deıin ashyq bolady.
Kallıgraf Mádına Qusaıyn:
«Arqalyq qalasynyń týmasymyn. 4 jasymnan beri Astanada turamyn. Bala kezimnen sýret salý, boıaýmen boıaý, mekteptegi beıneleý óneri sabaǵyna qyzyǵýshylyǵym bolatyn. Ájemniń arqasynda 12 jasymnan bastap ıslam álemi týyndylaryna degen qyzyǵýshylyǵym oıandy. Mektep jáne kolledj jyldarynda árqashan shyǵarmashylyq jumystarmen aınalysqandy unatatynmyn. Plakattar jasap, spektaklderge qatysyp, orkestrde de óner kórsetkenmin. 25 jasymda osy baǵytqa, ıaǵnı qusnıhat ónerine tolyqtaı bet burdym. Bizdiń elimizde bul óner asa qatty damymaǵandyqtan, alǵashynda túrik kallıgraftardyń týyndylarynan áserlenip, sol jumystardy qaıtalap jazýǵa tyrystym. 2020 jyly Reseı, Iran kallıgraftarynan sabaq aldym. Qusnıhattyń jazý stılderi ár túrli. Meniń úırengenim jáne jazyp júrgenim - erkin, zamanaýı kórkem jazý stıli. Kóne, tarıhı stılderin oqý úshin arnaıy ruqsaty bar ustaz qajet, olardyń úzdikteri jáne kóbisi Túrkııada. Aldaǵy josparda áli de damý, taǵy sabaqtar alý, zamanaýı ómirde paıdaly bola alatyn kórkem jazýdy jalǵastyrý bar. Qusnıhat úshin qajetti materıaldar men boıaýlardy Túrkııadan aldyrtyp otyramyn. Búgingi tańda 200-ge jýyq týyndym bar. Osy ónerdiń ary qaraı damýyna óz úlesimdi qosqym keledi».
ıÝnýs Emre túrik mádenı ortalyǵynyń dırektory mindetin atqarýshy, PhD Almagúl Isına:
«2016 jyly ıÝnýs Emre túrik mádenı ortalyǵynyń uıymdastyrýmen ótken Mýharrem Gókchenniń «Astanada qusnıhat jáne kallıgrafııa kúnderi» atty kórmesin elorda jurtshylyǵy óte jyly qabyldanǵan bolatyn. Óz kezeginde ıÝnýs Emre túrik mádenı ortalyǵy únemi talantty, ónerli qazaq jastaryn qoldap otyrady. 2019 jyly «Jastar jyly» aıasynda ortalyǵymyz tarapynan jas sýretshi Nazerke Kemelbaevanyń «Qazaqstandyqtardyń kózimen Túrkııa» atty jeke kórmesi uıymdastyryldy. Al, 2021 jyly «Oqýshylardyń qylqalamymen Túrkııa» atty úsh qazaq sýretshisiniń kórmesin ótkizdik. Endi daryndy kallıgraf Mádına Qusaıynnyń osy kórmesi arqyly biz jas býynnyń kórkem jazý ónerine degen qyzyǵýshylyǵyn oıatsaq, osy ónerdi jalpy halyqqa tanystyrsaq dep otyrmyz. Qusnıhat óneri shydam men talantty talap etedi. Ári bul baǵytta eńbektenip júrgen qylqalam sheberler de kóp emes».
