Qunanbaıdy qatygez keıipker dep oıladym – «Abaı oqýlary» júldegerimen suhbat
ASTANA. KAZINFORM – Birer kún buryn 8–11 synyp oqýshylary arasynda ótken XXVI respýblıkalyq «Abaı oqýlary» shyǵarmashylyq baıqaýy óz máresine jetken edi. Saıystyń júldegeri men uıymdastyrýshysy Jibek Joly arnasynyń «Búgin LIVE» stýdııasyna qonaq bolyp, baıqaý týraly oı-pikirin aıtty.
– 26-shy ret uıymdastyrylyp jatqan «Abaı oqýlary» baıqaýy bıyl halyqaralyq deńgeıde alǵash ret ótip otyr. Baıqaýdyń deńgeıi óte joǵary boldy. Halyqaralyq deńgeıde bolǵannan keıin bizdiń elimizden ǵana emes, shekaralas memleketterdiń de kil júırikteri baq synap, básekelestik óte myqty deńgeıde boldy. Osy saıystan qola júldeger ataný men úshin úlken mártebe. Barlyǵy sátti ótti degen oıdamyn, – dedi «Abaı oqýlary» respýblıkalyq baıqaýynyń ІІІ oryn ıegeri Aıǵanym Mahsutqanova.
Semeılik qatysýshy «Sóz ónerindegi Uly Abaı» nomınatsııasy boıynsha dodaǵa túsken.
– Men «Sóz ónerindegi Uly Abaı» nomınatsııasy boıynsha júldeger atandym. Bul saıysta Hakim Abaıǵa arnalǵan shyǵarmalar boıynsha suraqtar qoıylady. Al sen sol suraqqa múdirmeı jaýap berýiń kerek. Ol jerde bekitilgen 3 kitap bar. Olar Muhtar Áýezovtyń «Abaı joly» roman-epopeıasy, Ramazan Toqtarovtyń «Abaıdyń jumbaǵy» roman-hamsasy jáne Kámen Orazalınniń «Abaıdan soń» romany. Odan bólek Abaı týraly qosymsha kitaptar oqýǵa bolady. Ony qazylar alqasy eskerip, sol boıynsha da suraqtar qoıyp qalýy múmkin. Men óz baǵamdy laıyq dep sanaımyn. Sebebi bul jarys halyqaralyq deńgeıde ótkennen keıin tartysty báseke boldy. Bul dodada bári ádil ótti. Men óz júldeme qanaǵattanamyn. І, ІІ oryn alǵan saıyskerlermen qarsylas sekildi emes, jaqsy til tabysyp kettik. Olar shynymen de oza shapqan, naǵyz júıriktiń de júırigi boldy, – deıdi 10-synyp oqýshysy.
Baıqaý júldegeri bala kezinen Abaıdy tanyp óskenin aıtady. Stýdııa qonaǵynyń sózinshe, bul da dodada oza shabýǵa óz septigin tıgizgen.
– Ózim Semeı qalasynyń týmasy bolǵandyqtan, Abaıdy keńinen tanýǵa múmkindik boldy. Mektep tabaldyryǵyn attaǵan sátten bastap Abaıtanýshylarmen suhbattasyp, tyǵyz baılanysta bolǵannan keıin men de kózimdi Abaı dep ashtym. Abaı jolyn alǵash ret 9-synypta oqydym. Keıin osy baıqaý úshin taǵy da qaıtalap oqydym. Bul baıqaýǵa 1 jyl shamasynda daıyndaldym, – deıdi stýdııa qonaǵy.
«Abaı joly» romanyn 2 ret oqyp shyqqan Aıǵanym óziniń eki túrli áser alǵanyn aıtady.
– Abaı jolyn araǵa 1 jyl ǵana salyp qaıta oqysam da, meniń kózqarasym men qabyldaýym múlde basqasha boldy. Ekinshi ret oqyǵanymda «Men sonda buryn ne oqyǵanmyn?» degen suraq oıyma keldi. Menińshe, «Abaı joly» – ózińdi tanýǵa keremet múmkindik. Mysaly, men 9-synypta oqyǵanda Qunanbaıdy óte qatygez keıipker retinde kórgen edim. Al 10-synypqa ótken kezde Muhtar Áýezovtyń tsenzýraǵa baılanysty Qunanbaıdyń portretin burmalaǵanyn túsindim. Degenmen ol tsenzýraǵa qaramastan, artynan Qunanbaıdyń negizi jaqsy keıipker ekenin túsindiretin sóılemderdi jazyp ketken. Bul – Muhtar Áýezovtiń sheberligi dep bilemin, – deıdi Aıǵanym Mahsutqanova.
Al stýdııaǵa qonaq bolǵan «Daryn» respýblıkalyq ǵylymı-praktıkalyq ortalyǵynyń bas mamany bıylǵy baıqaýdyń ádettegiden erekshe ekenin jetkizdi.
Jalpy «Abaı oqýlary» aýdandyq, oblystyq, respýblıkalyq deńgeıde 3 kezeńde ótkiziledi. Bıyl oblystyq kezeńge 1311 oqýshy qatysty. Al respýblıkalyq kezeńge, qatelespesem, 122 bala keldi. Onyń ishinde 39-y aýyl mektepterinde bilim alatyndar. Oǵan qosa Túrkimenstan, Ózbekstan, Reseı Federatsııasyndaǵy Altaı ólkesinen jáne Mońǵolııadaǵy qazaq dıasporasynan 20 oqýshy qatysty. «Abaı oqýlary» 5 nomınatsııa boıynsha ótkiziledi. Olar:
* «Ándi súıseń menshe súı»
* «Sóz ónerindegi uly Abaıdyń beınesi»
* «Abaıdyń asyl murasy»
* «Abaıdyń aqyn shákirtteri»
* «Árkimniń-aq óleńge bar talasy»
– Negizinde bul baıqaý jyl saıyn tek respýblıkalyq deńgeıde ótkiziletin. Bıyl Abaıdyń 180 jyldyq mereıtoıyna oraı alǵash ret halyqaralyq deńgeıde uıymdastyryldy, – deıdi Mádına Bıdáýletova.
Aıta keteıik, osydan 2 kún buryn 65 oqýshy «Abaı oqýlary» respýblıkalyq baıqaýynyń júldegeri atanǵan edi.