Qulpynaı men shıe – dámi tátti, baǵasy «aşy» – qaı óńirde qansha turady
ASTANA. KAZINFORM – Mamyr bastalǵaly saýda sórelerinde qulpynaı men shıe kóptep satylady bastady. Eger qulpynaıdy qysta da satyp alý múmkin bolsa, al shıe endi ǵana satylymǵa shyǵa bastady. El aýmaǵynda eki jemistiń baǵasyn salystyra otyryp, sholý jasaǵan edik.
Elimizde satylyp jatqan qulpynaıdyń deni – ımporttalǵan, ıaǵnı Túrkııa, Ázerbaıjan jáne Qyrǵyzstan elinen kelip jatyr. Degenmen, otandyq qulpynaıdyń satylymǵa shyǵýy baǵanyń arzandaýyna ákelýi múmkin dep otyrmyz. Ázirge, arzan ári dámdi qulpynaıdy Taldyqorǵannan tabýǵa bolady, óńirde kelisi 500-850 teńgeden satylyp jatyr. Almaty, Shymkent, Qyzylorda, Qonaev, Túrkistan jáne Tarazda qulpynaı qymbatyraq, munda eń tómengi baǵa – 700-900 teńge. Al Pavlodar, Qaraǵandy, Semeı, Kókshetaý, Jezqazǵan jáne Óskemende atalǵan jemistiń baǵasy áldeqaıda joǵary, kelisi kem degende 1600-2000 teńgeden bastalady. Sondaı-aq, Qostanaı, Petropavl, Oral, Atyraý, Aqtóbe jáne Astanada bir keli qulpynaı 2 myń teńgege deıin barady, Aqtaýda odan da qymbat kelisi 3000 teńge.
Qulpynaıdyń qymbattaýy kórshi Reseıde de baıqalady, eldegi úskirik aıazdan keıin baǵa 20%-ǵa kóterilip ketti. Bir keli qulpynaıdyń ortasha baǵasy shamamen 3 myń teńgeni quraıdy. Aýa raıyna baılanysty atalǵan jemis áli de qymbattaýy múmkin dep kútilip otyr.
Shıe – bıyl elimizdiń soltústik aımaqtaryna ádettegiden kesh jetkizildi ári onyń kelisi 3000 teńgeden satylyp jatyr. Mysaly, Petropavlda usaq shıelerdi 1900 teńgege satyp alýǵa bolady. 30 mamyrdaǵy málimetter boıynsha, Taldyqorǵan, Almaty, Shymkent, Taraz, Semeı jáne Túrkistanda eń arzan shıeniń kelisi 1200 teńgeden 1900 teńge aralyǵynda satylyp jatyr.
Qyzylorda, Pavlodar, Qaraǵandy, Óskemen, Qonaev, Kókshetaý jáne Astanada kelisi 2000 teńgeden 2500 teńgege deıin barady. Aqtóbe, Atyraý, Jezqazǵan jáne Qostanaıda baǵa joǵary, bir keli shıe 2500-2900 teńge turady. Al Oral, Aqtaý turǵyndary atalǵan jemistiń kelisin 3000 teńgeden jáne odan da qymbat baǵaǵa satyp alyp jatyr.
Qyzyqty málimet, álemdegi eń qymbat qulpynaıdyń bir túıiri 350-450 dollar turady. Bıdzın-Hıme (sulý hanshaıym) jıdek surypyn japondyq fermer Mıkıo Okýda shyǵarǵan, oǵan 15 jylyn jumsapty. Atalǵan qulpynaı sorty táttiligi ári kólemimen erekshelenedi. Onyń bir túıiri taýyqtyń úlken jumyrtqasy kólemine jetedi, salmaǵy shamamen 100 gramm. Fermer jylyna 500 túıir qulpynaı óndiredi jáne tek qysta ósiredi, sondyqtan da baǵasy qymbat.
Eń qymbat shıe Japonııada da kezdesedi. Ótken jyly Honsıý aralyndaǵy Hatınohe qalasynda ótken aýktsıonda ishinde 15 túıir bar shıeniń qoraby 500 myń ıenge satylǵan. «Aomorı hartbıt» surypy atty shıe kólemi jáne júrek tándi pishinimen erekshelenedi.
