Qýańshylyqtan Túrkistan oblysynyń qaı aımaǵy kóp zardap shekti
TÚRKІSTAN. KAZINFORM — Óńirde shóp baǵasy da qymbattady.
Bıylǵy uzaqqa sozylǵan qýańshylyq saldarynan aýyl sharýashylyǵy salasy aıtarlyqtaı shyǵynǵa ushyrady. Túrkistan oblysy aýyl sharýashylyǵy basqarmasy usynǵan aqparatqa súıensek, oblys boıynsha jalpy 288,6 myń gektar egis alqabynyń 49,8 myń gektary zardap shekken. Bul — jalpy kólemniń 14 paıyzy.
Eń kóp shyǵyn Báıdibek aýdanynda tirkelip otyr. Munda 25,2 myń gektar egistik alqaby qýańshylyqtyń salqynyn sezindi. Sonymen qatar, Ordabasy aýdanynda — 6,7 myń gektar, Túlkibas aýdanynda — 5,2 myń gektar, al Tólebı, Saryaǵash, Sozaq aýdandary men Arys qalasynda da aýqymdy egistik jer búlingen.
Qýańshylyq tek egin sharýashylyǵyna emes, mal azyǵy qorynyń qalyptasýyna da keri áserin tıgizdi. Oblysta bıyl 5200,1 myń tonna mal azyǵyn daıyndaý mejelense, búgingi tańda sonyń 74 paıyzy daıyndalǵan. Jem-shóp baǵasy da aıtarlyqtaı qymbattady. Sharýalardyń kelisimi boıynsha ár óńirde ártúrli baǵada satylyp jatyr. Máselen, shabyndyqtar men tabıǵı jaıylymdar shóbiniń ónimderi ótken jyldyń shilde aıynda tonnasy 35 000 teńge jobasynda bolsa, bıylǵy jyly 60 000 teńge.
— Búgingi tańda dándi jáne maıly daqyl ekken agroqurylymdardyń 1,4 mlrd teńge kóleminde bereshegi bar. Osyǵan oraı memleket tarapynan qoldaý sharalary qolǵa alynyp jatyr. Sharýalardyń bereshegin jeńildetý úshin «Keń dala» baǵdarlamasy arqyly alynǵan nesıelerdi bir jylǵa shegerý máselesi qaralyp, «QazAgroQarjy» jáne «Agrarlyq nesıe korporatsııasy» arqyly alynǵan lızıngtik qarjylardyń tóleý merzimin uzartý jóninde usynys jasaldy. Memleket tarapynan jalpy tyńaıtqyshqa, tuqymǵa, jeńildetilgen dızel otynymen qamtamasyz etýge kómek berilip jatyr. Máselen tyńaıtqyshpen qamtamasyz etýge 12,2 mlrd teńge, tuqymǵa 376,2 mln teńge qaralǵan, — delingen basqarma aqparatynda.
Búginde oblysta aǵyn sýdy tıimdi paıdalaný úshin arnaıy keste bekitilip, sý kezekpen berilip keledi. Qazirgi tańda óńirde syıymdylyǵy 8,8 mlrd tekshe metr bolatyn 42 sý qoımasy bar. Alaıda bıyl olardyń tolymdylyǵy orta eseppen 60 paıyzdan aspaı otyr. Osyǵan baılanysty jańa sý qoımalaryn salý jáne qoldanystaǵylaryn jańǵyrtý jobalary qolǵa alynǵan. Máselen, «Báıdibek ata», «Boraldaı», «Qaraqýys», «Iqan sý» sııaqty strategııalyq mańyzy bar nysandar iske qosylǵan jaǵdaıda óńirdiń sýarmaly jerin tolyq qamtamasyz etýge múmkindik týady. Atalǵan jobalar tolyq iske asqan jaǵdaıda «Bógen» sý qoımasyna qosymsha 120,3 mln tekshe metr aǵyn sý jetkiziledi. Bul Túrkistan qalasy aýmaǵyndaǵy óńirlerde aǵyn sý máselesin túbegeıli sheshpek.
— Sý resýrstaryn basqarý isine halyqaralyq qarjy tartý kózdelgen. «Islam damý banki» arqyly alǵashqy kezeńde quny 73,6 mlrd teńgege 14 joba qarjylandyrylady. Al, ekinshi kezeńde 120 jobaǵa jobalaý-smetalyq qujattama ázirlenedi. Jalpy 25 sý qoıma, 1 sý rettegish, uzyndyǵy 4265,4 shaqyrymdy quraıtyn 269 kanaldy kúrdeli jóndeýden ótkizý nátıjesinde sý nysandarynyń tozý kórsetkishi 76 paıyzdan 50 paıyzǵa tómendeıdi. Bul jobalar júzege assa, qosymsha 400 myń gektar sýarmaly jerge sý jetkizý múmkindigi paıda bolady, — deıdi sala mamandary.
Aýyl sharýashylyǵy basqarmasynyń málimetinshe, óńirde sý tapshylyǵyn eńserý úshin sý únemdeý tehnologııalary da belsendi túrde engizilip jatqan jaıy bar. Sońǵy eki jylda 55 myń gektar alqapqa tamshylatyp jáne jańbyrlatyp sýarý júıesi ornatylǵan. Jyl sońyna deıin bul kórsetkishti 59 myń gektarǵa jetkizý josparlanyp otyr. Al, 2030 jylǵa qaraı sý únemdeý tehnologııalary 216,3 myń gektarǵa engizilmek.
— Sý tapshylyǵy qatty seziletin Jetisaı, Maqtaaral jáne Shardara aýdandarynda jospardan tys 8 myń gektar jerge sý únemdeý tehnologııasy engizilip jatyr. Sonymen qatar, Otyrar aýdanyndaǵy maqta sharýashylyǵyna qytaılyq kompanııa arqyly 32 myń gektarǵa jańa tehnologııa engizý jumystary júrgizilip jatyr, — delingen basqarma usynǵan aqparatta.
Aıta keteıik, budan buryn Túrkistan oblysynda shóleıttený men qýańshylyq aýyl sharýashylyǵyna keri áser etip otyrǵanyn jazǵan bolatynbyz.