QR Premer-Mınıstri 2014-2016 jyldarǵa arnalǵan tilderdi damytý memlekettik baǵdarlamasyn júzege asyrýdyń is-sharalar josparyn ázirleýdi tapsyrdy
Bul týraly Primeminister.kz saıtynan habarlandy.
Otyrysqa ortalyq atqarýshy organdardyń basshylary, Parlament depýtattary, qoǵamdyq birlestikter ókilderi, lıngvıst-ǵalymdar qatysty.
Otyrysty asha kele, S.Ahmetov Memleket basshysynyń memlekettik til saıasatyn damytýǵa aıryqsha kóńil bólip otyrǵanyn atap kórsetti. «Bul salada jaqsy jetistikter bar, memlekettik tilde oqytatyn mektepter men joǵarǵy oqý oryndarynyń sany artyp keledi», - degen S.Ahmetov, qazaq tilin oqytý úshin barlyq qajetti jaǵdaılar jasalǵan, memlekettik til saıasatyn odan ári jetildirý boıynsha sharalar 2011-2020 jyldarǵa arnalǵan tilderdiń jumys isteýi men ony damytý Memlekettik baǵdarlamasynda anyqtalǵanyn atap kórsetti.
Memlekettik baǵdarlamanyń birinshi kezeńiniń júzege asý barysy týraly QR mádenıet jáne aqparat mınıstri M.Qul-Muhammed baıandady.
Mınıstrdiń habarlaýynsha, baǵdarlama-memlekettik tildi meńgerý, memlekettik tildiń qoldanys aıasyn keńeıtý men tanymaldyǵyn arttyrý, qazaqstandyqtardyń tildik mádenıeti deńgeıin kóterý, lıngvıstıkalyq kapıtaldy damytý úshin qolaıly jaǵdaılar týǵyzý sııaqty tórt baǵyt boıynsha júzege asyrylýda.
Bilim berýdiń ádistemeligin jetildirý men standarttaý boıynsha jumystardyń qortyndysyn shyǵara kele, M.Qul-Muhammed Qaztest júıesin tııanaqtaý jumysynyń aıaqtalǵany týraly habarlady.
«Tilder quzyretiniń standarttary bes deńgeı boıynsha tııanaqtaldy. Leksıkalyq jáne grammatıkalyq mınımýmdar, oqytýdyń úlgilik baǵdarlamasy, tildi úırený men emtıhandarǵa daıyndalýǵa qajetti keshendi oqý-ádistemelik quraldar jaryq kórdi. Ádisteme mamandary men til ortalyqtarynyń oqytýshylarymen oqý semınarlary ótkizildi. Osylaısha, qazaq tilin oqytý protsesindegi ádistemelik birtutastylyqqa qol jetkizildi», - dedi M.Qul-Muhammed.
Mınıstr tildi oqytýǵa suranystyń artyp otyrǵanyn, jáne tıisinshe qazaqstandyqtardyń memlekettik tildi meńgerýge qulshynysynyń ósip otyrǵanyn atap ótti.
«Til ortalyqtarynda 2012 jyly 32500 adam oqytylsa, onyń ishinde áleýmettik az qorǵalǵan 9 myńnan astam tegin oqytyldy. Budan basqa, bıyl til ortalyqtaryn akkredıtteý júıesin qurý boıynsha jumys bastaldy. Qurylǵan júıe ortalyqtardyń jumys isteýine qatysty olardyń kórsetilgen mindetti talaptarǵa sáıkestik deńgeıin anyqtaıtyn bolady. Bul jumys tutynýshynyń tańdaýyna múmkindik beredi. Ol normatıvtik, ádistemelik jáne basqa da talaptarǵa sáıkes keletin akkredıttelgen memlekettik ortalyqtarǵa bara ma, álde, qarjysyn shyǵyndap akkredıttelmegen orynǵa barady ma? Tutynyýshynyń tańdaýyna negizdeledi», - dedi Mınıstrlik basshysy.
M.Qul-Muhammed sondaı-aq Qazaqstanda lıngvıstıkalyq kapıtaldy damytý úshin qolaıly jaǵdaılar jasalyp jatqanyna toqtaldy.
«Dıasporalardyń ana tilderin úırenýi boıynsha, sondaı-aq etno-mádenı birlestikterdiń 190 jeksenbilik mektepteriniń tyńdaýshylary úshin turaqty túrde qazaq tili kýrstary uıymdastyrylýda. Memleket tarapynan kórsetiletin qarjylyq qoldaý dáristerdi tegin júrgizýge múmkindik beredi. Jeksenbilik mektepter oqytýshylary úshin biliktilik arttyrý semınarlary uıymdastyrylýda. Birqatar mádenı-kópshilik jáne konkýrstyq is-sharalar, atap aıtqanda, dástúrli slavıan jazýlary kúni, respýblıkalyq «Til-tatýlyq tiregi» forýmy, «Tildaryn» olımpıadasy, «Til sheberi» baıqaýlary jáne taǵy basqa is-sharalar uıymdastyrylýda. Osylaısha, 2011-2020 jyldarǵa arnalǵan tilderdiń jumys isteýi men ony damytý Memlekettik baǵdarlamasyn júzege asyrý belgilengen josparlar sheńberinde júrgizilip jatyr», - dep sózin túıindedi mınıstr.
Memlekettik komıssııanyń otyrysynda Bilim jáne ǵylym mınıstri B.Jumaǵulov negizinde barlyq bilim berý salalarynda kóptildik saıasat modeli jatqan «Tilderdiń úsh birligi» mádenı jobasynyń oryndalysy týraly habarlady.
Sondaı-aq halyqaralyq «Qazaq tili» qoǵamynyń prezıdenti Ó.Aıtpaıuly sóıledi.
Otyrys qortyndysyn túıindeı kele, Premer-Mınıstr múddeli memlekettik organdarǵa tilderdiń jumys isteýi men olardy damytý memlekettik baǵdarlamasy (2014-2016) ekinshi kezeńiniń is-sharalary Josparyn Úkimettiń bekitýine daıyndap, engizýge nusqaý berdi.
Munymen qatar, S.Ahmetov Qaztest júıesi boıynsha memlekettik tildi meńgerý deńgeıin baǵalaý boıynsha memlekettik qyzmetkerlerdi kezeń-kezeńmen testileýden ótkizý boıynsha memlekettik jáne jergilikti atqarýshy organdardyń strategııalyq josparlaryna tolyqtyrýlar týraly usynystar engizýdi tapsyrdy.
