QR DSÁDM zeınetaqy esepteýdiń jańa tártibin túsindirdi

ASTANA. QazAqparat - 2 tamyzda Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev 2030 jylǵa deıingi zeınetaqy júıesin odan ári jańǵyrtý tujyrymdamasynyń negizgi baǵyttaryn júzege asyrý maqsatynda ázirlengen «Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbir zańnamalyq aktilerine zeınetaqymen qamsyzdandyrý máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» Qazaqstan Respýblıkasynyń Zańyna qol qoıdy, dep habarlady QR Densaýlyq saqtaý jáne áleýmettik damý mınıstrliginiń baspasóz qyzmeti.

Zań mynalardy kózdeıdi:

1. Bazalyq zeınetaqy tólemin taǵaıyndaý tártibin ózgertý

2017 jylǵy 1 shildeden bastap bazalyq zeınetaqy tólemi zeınetaqy júıesine qatysý ótiline baılanysty jáne zeınetkerlik jasqa (58-63/63) jetken kezde ǵana taǵaıyndalatyn bolady.

Bul rette, zeınetaqy júıesine qatysý ótiline yntymaqty júıesinde (1998 jylǵy 1 qańtaryna eńbek ótili) istep shyqqan ótilin, sondaı-aq mindetti zeınetaqy jarnalar aýdarylǵan kezeńin (zeınetaqy jarnalary aýdarylǵan naqty ótili) qosady.

Eger de, azamattyń eńbek ótili 10 jyldan az nemese eńbek ótili múlde bolmasa onda bazalyq zeınetaqynyń mólsheri eń tómen kúnkóris deńgeıiniń (KD) 50 %-yn quraıdy.

Bazalyq zeınetaqynyń mólsheri 10 jyldan artyq árbir jyl úshin 2 paıyzǵa ulǵaıtylady, ótili 35 jyl jáne odan kóp bolǵan jaǵdaıda KD 100 %-yn quraıdy (ótili 20 jyl bolsa bazalyq zeınetaqynyń mólsheri - KD 70 %-yn, al 30 jyl bolsa - KD 90 %-yn quraıdy).

Bul ózgerister bir jaǵynan, eńbek ótili kóp bolǵanymen, tabystary týraly málimetterdiń bolmaýy sebepti tómen mólsherde zeınetaqy alatyn zeınetkerlerge qatysty áleýmettik ádildik ornatýǵa, ekinshi jaǵynan, búgingi jáne bolashaq qyzmetkerler býynyn eńbek qatynastaryn zańdastyrýdy yntalandyrý úshin múmkindik beredi.

Atalǵan normany iske asyrý úshin 2017 jylǵy 1 shildeden bastap qazirgi zeınetkerlerdiń zeınetaqy isterindegi qujattardyń negizinde bazalyq zeınetaqy mehanızmi ózgertiledi.

2. Jumys berýshiniń qosymsha 5 %-dyq mindetti zeınetaqy jarnalaryn (JMZJ) belgileý esebinen zeınetaqy júıesiniń jańa shartty-jınaqtaýshy quramdaýyshyn engizý.

Jumys berýshi óz qarajaty esebinen 5 %-dyq mindetti zeınetaqy jarnalaryn aýdarǵan qyzmetkerler shartty-jınaqtaýshy quramdaýyshtyń qatysýshylary bolyp tabylady.

Bul jarnalar azamattardyń menshigi bolyp sanalmaıdy jáne árbir qyzmetkerdiń Biryńǵaı jınaqtaýshy zeınetaqy qorynda ashylǵan shartty zeınetaqy shotynda tirkeletin bolady.

JMZJ esebinen zeınetaqy tólemderine quqyq atyna shartty zeınetaqy shoty ashylyp, keminde 60 aıǵa jarnalar aýdarylǵan jaǵdaıda zeınetkerlik jasqa (58-63/63) jetken adamdarǵa, sondaı-aq múgedektik merzimsiz bolyp belgilengen I jáne II toptardaǵy múgedekterge beriledi.

JMZJ esebinen zeınetaqy tólemderi ómir boıy tólenedi jáne muraǵa qaldyrylmaıdy. Zeınetaqylardyń mólsheri jyl saıyn BJZQ ekonomıkalyq múmkindikterine jáne demografııalyq kórsetkishterine qaraı ındeksteletin bolady.

3. Jekelegen sanattaǵy azamattardy zeınetaqymen qamsyzdandyrýdy jetildirý.

Búgingi kúni kúsh-qýat qurylymdary qyzmetkerlerin zeınetaqymen qamsyzdandyrýdaǵy negizgi problema birdeı jaǵdaıda ártúrli jyldary eńbek sińirgen jyldary úshin zeınetkerlikke shyqqan kezde zeınetaqy tólemderiniń mólsheri birdeı bolmaýy.

2016 jyldyń 1 qańtarynan bastap barlyq kúsh-qýat qurylymdarynyń qyzmetkerlerin zeınetaqymen qamsyzdandyrý tolyq memlekettik qamsyzdandyrýǵa aýystyrylatyn bolady.

Olardyń zeınetaqysynyń mólsheri qyzmetten bosatylǵan kezdegi eńbek sińirgen jyldary jáne aqshalaı qamtylymyna qaraı esepteletin bolady.

Bul rette, 2016 jyldan bastap kúsh-qýat qurylymdary qyzmetkerleriniń aqshalaı qamtylymynan 20 % mindetti zeınetaqy jarnalaryn tóleý boıynsha memlekettik bıýdjettiń mindettemeleri joıylatyn bolady.

Budan basqa, bıýdjettiń kirisine olardyń paıdasyna 2016 jylǵy 1 qańtarǵa deıin bıýdjet qarajaty esebinen aýdarylǵan mindetti zeınetaqy jarnalarynyń 50 % somalary aýdarylatyn bolady.

Sondaı-aq, qyzmet ótkerý jaǵdaılary birdeı bolyp, ár túrli kezeńde zapasqa shyqqan kúsh-qýat qurylymdary zeınetkerleriniń zeınetaqy tólemderi mólsherindegi teńsizdikti joıý úshin 2016 jyly buryn tolyq emes kólemde taǵaıyndalǵan zeınetaqy tólemderiniń mólsherin eńbek sińirgen jyldaryna jáne qyzmetten bosatylǵan kúnindegi eńbek ótiline qaraı, olardyń tolyq kólemine jetkizý boıynsha birjolǵy qaıta esepteý iske asyrylady.

Bul sharalar áskerı qyzmetshilerdi zeınetaqymen qamsyzdandyrýdy halyqaralyq standarttarǵa sáıkestendirýdi qamtamasyz etedi jáne áskerı qyzmetshilerdiń áleýmettik kepildikterin saqtaýǵa múmkindik beredi.

Budan ózge, jınaqtaýshy zeınetaqy júıesiniń parametrlerin jetildirý, halyqty jınaqtaýshy zeınetaqy júıesimen qamtýdy keńeıtý kózdelip otyr.

Jalpy usynylyp otyrǵan ózgerister nátıjesinde azamattardyń zeınetaqy tólemderi mynadaı bólikterden turatyn bolady:

1) zeınetaqy júıesine qatysý ótiline baılanysty taǵaıyndalatyn bazalyq zeınetaqy tólemi;

2) 1998 jylǵy 1 qańtarǵa keminde alty aı eńbek ótili bar adamdarǵa Ortalyqtan tólenetin zeınetaqy tólemi;

3) BJZQ-dan:

- qyzmetkerdiń jeke 10 % mindetti zeınetaqy jarnalary;

- jumys berýshiniń qosymsha 5 %-dyq zeınetaqy jarnalary;

- 5 %-dyq mindetti kásiptik zeınetaqy jarnalary (eńbek jaǵdaılary zııandy (erekshe zııandy) jumystarmen aınalysatyn) (2023 jyldan bastap) esebinen zeınetaqy tólemderi;

4) erikti zeınetaqy jınaqtary.

Tutastaı alǵanda, usynylyp otyrǵan sharalar aýystyrý koeffıtsıentin Halyqaralyq eńbek uıymy usynǵan (40 %-dan kem emes) deńgeıde qamtamasyz etedi jáne odan ári saqtaı alady.