Qostanaılyq sharýalar astyqty naryqtyq baǵamen ótkize almaı otyr
Búgingi kúni sharýalar úshin basty problemanyń biri astyqtyń naryqtaǵy baǵamen ótpeı turǵany bolyp otyr. Oǵan bir sebep, astyq naryǵyndaǵy básekelesterdiń kóbeıýi bolýy múmkin. Tipti, Qostanaıdaǵy áleýetti degen kásiporyndar 3-sanatty bıdaıdyń tonnasyn 35 myń teńgege sata almaýda.
«Qazaqstan fermerler odaǵy» oblystyq fılıalynyń tóraǵasy Vladımır Dranchýktyń aıtýynsha, 3-sanatty bıdaıdyń ózindik quny tonnasyna 40 myń teńgeni quraıdy.
«Osy jyly mol ónimge qol jetkizsek te, edáýir shyǵynǵa ushyraý qaýpi bar. Bıdaıdy ortasha baǵaǵa satqannyń ózinde paıda tappaıtynymyz anyq. Tek óz shyǵynyn jabady», - dep túsindirdi Dranchýk.
Sharýalarǵa taǵy bir soqqy bolyp otyrǵany - janar-jaǵarmaıdyń qymbattaýy. «Altynsarıno» JShS dırektory Borıs Knıazev túsken astyq pen jumsalǵan janarmaı baǵasyn salystyrýǵa kelmeıtinin aıtýda.
«Dızeldik otynnyń baǵasy lıtrine 200 teńge bolsa, astyqtyń kelisi - nebári 40 teńge. Mine, osydan bastap iri kásiporyndar shyǵynǵa ushyraı bastaıdy. Alda qıyn kezeńderdiń kútip turǵanyn eskersek, máseleni tez arada sheshý kerek», - dedi Dranchýk.
Qostanaılyq agrarııler aýyl sharýashylyǵy tehnıkalaryn sýbsıdııalaýdy alyp tastaýǵa bolmaıtynyn aıtyp, dabyl qaǵýda. Máselen, Qazaqstannyń Eńbek Eri Saıran Buqanovtyń sózinshe, jergilikti fermerler daǵdarys kezeńin bastan ótkizip jatyr. Al osy tusta memlekettik qoldaý toqtatylsa, el ekonomıkasyna áserin tıgizbeı qoımaıdy.
«Taǵy bir aıta ketetin jáıt, qazaqstandyq tehnıkany satyp alsaq ta, sýbsıdııany satýshy tarap alady. Bul durys emes. Aýyl sharýashylyǵyna qatyp qalǵan standarttardy engizip qoıyp, qarap otyrasyzdar. Tehnıka synbaı turmaıdy. Árdaıym jańa tehnıka ala berýge sharýalardyń qaltasy kótermeıdi ǵoı. Sol sebepti, tepe-teńdikti saqtaý qajet», - dedi Saıran Buqanov.
Qostanaı oblysy ákiminiń birinshi orynbasary Ǵaýez Nurmuhambetovtyń deregine súıensek, 2017 jyldyń qańtar aıynan bastap 125 egin oratyn tehnıka satyp alynǵan. Jalpy, sońǵy bes jyl ishinde barlyǵy 65 mlrd teńgege 5 myńnan astam tehnıka ákelingen.
Óz kezeginde vıtse-mınıstr qostanaılyqtardyń usynys-pikirlerin jazyp aldy. Sondaı-aq ol sharýalarǵa qoı jáne iri qara mal ósirý, burshaq tuqymdastardy jáne maıly daqyldardy egýdi usyndy.
«Qazirgi ýaqytta Azııanyń birneshe eli osy ónimderge qyzyǵýshylyq tanytýda. Al aýyl sharýashylyǵy tehnıkalaryn sýbsıdııalaýdy alyp tastaý týraly máselege kelsek, bir jaǵynan, memleket tarapynan qoldaýdyń qajet ekeni sózsiz. Biraq, keı óńirdiń agrarııleri jemqorlyq faktileriniń kóbeıip bara jatqanyn alǵa tartady. Men «Atameken» Ulttyq palatasynda qyzmet istep turǵanda, kásipkerler osy másele boıynsha kóp shaǵym túsiretin. Degenmen, sýbsıdııa týraly naqty sheshim keıinirek naqtylanyp, aıtylady», - dedi Nurjan Áltaev.
Jalpy, oblys bıyl 342 mlrd teńgeniń aýylsharýashylyq ónimderin óndirgen. Bul 2016 jylmen salystyrǵanda 7%-ǵa artyq. Elimiz boıynsha barlyǵy 21 mln tonna astyq jınalsa, sonyń 5,2 mln tonnasy Tobyl óńiri sharýalarynyń úlesinde.