Qostanaı oblysynda jańa mektepter qurylysy nege sozbalańǵa salynyp ketti
QOSTANAI. KAZINFORM – Qostanaı oblysynda mektep qurylysyna arnalǵan aýqymdy baǵdarlama qolǵa alynǵan. Alaıda tıisti qarjy bólinse de, birqatar nysan áli kúnge deıin paıdalanýǵa berilgen joq. Máseleniń mánisine Kazinform tilshisi úńilip kórdi.
Oblysta oqýshy sany jyldan-jylǵa artyp keledi. Búginde óńirde jalpy bilim beretin 431 memlekettik mektep, 5 keshki jáne 9 jekemenshik mektep bar. Barlyǵy 110 myńnan astam oqýshy bilim alyp keledi. Olardyń sany jyldan-jylǵa artyp barady. Sondyqtan jańa mektepterge degen suranys ta joǵary.
Qazir Qostanaı qalasynda eki mekteptiń qurylysy júrip jatyr. Biri Bereke shaǵyn aýdanyndaǵy 980 orynǵa arnalǵan mektep, ekinshisi Qýnaı aýdanyndaǵy 900 orynǵa arnalǵan bilim ordasy. Qurylysy sozylǵan eki nysannyń da irgetasy 2021 jyly qalanǵan. Alaıda túrli sebeptermen paıdalanýǵa berý merzimi birneshe ret keıinge shegerilgen.
Bala sany tym kóp
Qurylys basqarmasy bul mektepterdi jyl sońyna deıin salýdy josparlap otyr.
- Qurylysyna 2,2 mıllıard teńge bólingen Qýnaıdaǵy mektepti salýǵa 2021 jyly «Grenada» JShS-men kelisimshart jasalǵan. Ótken jyly ǵımarattyń sportzalynyń shatyry qulap, joba qaıta qaraldy. Sportzaldy qaıta qalpyna keltirý úshin merdiger retinde «KazElıtStroı 2050» JShS kompanııasy tańdaldy, - dep habarlady basqarmadan.
Al Bereke shaǵyn aýdanyndaǵy mektep boıynsha burynǵy merdigermen kelisimshart buzylǵan.
- Qurylysty aıaqtaý úshin tıisti memlekettik konkýrs ótkizilip, «SMT ı Kompanııa» JShS tańdaldy. Qazirgi tańda qurylys jumystary qaıta jandandy, - dep jaýap berdi redaktsııa saýalhatyna Qurylys basqarmasynan.
Nysandardyń belgilengen ýaqytta aıaqtalmaýyna jobalyq qujattamany bekitý men saraptamadan ótkizýge ketetin ýaqyt, sot protsesteri jáne jumysshy tapshylyǵy sebep bolǵan.
Sonymen qatar óńirde «Jaıly mektep» ulttyq baǵdarlamasy boıynsha 4500 orynǵa arnalǵan alty mektep salynýda. Qazirgi ýaqytta bes mekteptegi jóndeý jumystary aıaqtalyp, tórt mektep bilim berý uıymdaryna ótkizildi.
- Qalada barlyǵy 16869 oqýshy bar. Olardyń 5 268-i memlekettik tilde bilim alady. Qoldanystaǵy 20 mekteptiń tórteýi qazaq tilinde oqytsa, segizi aralas mektep, - dedi qalalyq bilim bóliminiń basshysy Temirhan Jaılybaev.
Keıbir mektepterde bala sany tym kóp. Mysaly, Rýdnyıdaǵy Ahmet Baıtursynov atyndaǵy metkep 780 balaǵa arnalyp salynsa da, qazir bilim ordasynda 1300 oqýshy oqyp jatyr. Osyndaı jaıly mektepterdiń salynýy, bilim alýǵa jaıly jaǵdaı jasap, oryn jetispeýshiligi máselesin shesher edi.
Rýdnyıdaǵy 900 oryndyq jańa mekteptiń qurylysy «Antarium Group» kompanııasyna júktelgen. Qazir qurylys jumystarynyń 89 paıyzy aıaqtalǵan. Injenerlik jeliler tartylyp, aýmaqty abattandyrý jalǵasyp jatyr. Mektepti 2025 jyldyń jeltoqsanynda paıdalanýǵa berý josparlanǵan.
Neni ózgertý kerek?
Sarapshylardyń pikirinshe, mundaı jobalardyń sozbalańǵa salynýyna qarjy emes, kóbine ınjenerlik ınfraqurylym men qysqa merzim sebep bolady. Máseleniń sheshimi – qurylys salasyndaǵy tásilderdi júıeli túrde qaıta qaraý.
- Keıde ǵımarat daıyn, biraq sý men elektr júıeleri áli tartylmaı jatady. Sol úshin ınfraqurylymdy aldyn ala josparlaý qajet. Kommýnıkatsııalar nysan salynyp bitken soń emes, qurylys bastalǵan sátte daıyn bolýy tıis nemese bul mindetti jergilikti atqarýshy organdar bas merdigerge tapsyryp, tıisti qarjylandyrýdy qamtamasyz etkeni jón, - deıdi Astana qurylysshylar odaǵynyń dırektory Vıacheslav Lazarev.
Onyń aıtýynsha, jergilikti óndirýshilerdi qoldaý mańyzdy, biraq bul sapa men qurylys qarqynyna zııan tıgizbeýi kerek.
- Sonymen birge merdigerlerdiń jaýapkershiligin kúsheıtý de ózekti másele. Mektep qurylysyna qatysatyn kompanııalarǵa qoıylatyn talaptar óte joǵary. Sondyqtan mundaı jobalardy kóbine tájirıbeli, iri qurylys kompanııalary ǵana oryndaı alady, - deıdi sarapshy.
Onyń aıtýynsha, iri qalalarda jaǵdaı birshama táýirleý, óıtkeni munda bilikti jáne bedeldi qurylys kompanııalary jumys isteıdi.
- Al óńirlerde ondaı iri kompanııalardyń bári birdeı qatysa bermeıdi. Sebebi mundaı jobalar kóp resýrs pen sapaly kadrlardy talap etedi. Degenmen bul jergilikti kompanııalar úshin tájirıbe jınaýǵa, tabys tabýǵa jáne ary qaraı damýǵa zor múmkindik, - deıdi V.Lazarev.
Sarapshynyń pikirinshe, jergilikti bıliktiń baqylaýy men qoldaýyna qaramastan, saladaǵy túıtkilderdiń túıini tarqatylmaı otyr.
- Jumysshy jetispeýshiligi, jobalardyń shıkiligi, bıýrokratııa men sot daýlary – munyń bári mektep qurylysyn tejeıdi. Biraq búgingi basty maqsat – ár balanyń sapaly jaǵdaıda bilim alýyna múmkindik jasaý, - dep óz sózin túıindedi ol.
Eske salsaq, osyǵan deıin Óskemendegi shaǵynaýdan halqy mektep salynýyn saryla kútip júrgenin jazǵan bolatynbyz.