Kóshti ısi qazaqtyń bári tez túsinedi — «Kósh» oıynynyń avtory
ASTANA. KAZINFORM — Tuńǵysh ret 27 qyrkúıekte Astana qalasynda Parlament Májilisiniń qoldaýymen BAQ ókilderi arasynda «Kósh» ústel oıynynan respýblıkalyq týrnır ótedi.
Týrnırge elimizdiń medıa agenttikteriniń shyǵarmashylyq qyzmetkerleri qatysady. Jarys Qazmedıa ortalyǵynda uıymdastyrylady.
«Kósh» — jýrnalıst, stsenarıst ári ulttyq ústel oıyndarynyń avtory Ertas Jaqypbaıdyń týyndysy. Qazaq halqynyń kóshpeli ómir saltynan shabyt alǵan bul oıyn ata-babamyzdyń tarıhyn, kóshpeli mádenıettiń rýhyn jáne dala zańdylyqtaryn zamanaýı ústel oıyny arqyly jetkizýdi kózdeıdi.
Qatysýshylar taqtaıshaǵa beınelengen bir jylqy men úsh qoıdy qystaýdan jaılaýǵa kóshirý barysynda túrli synaqtardan ótip, aqyl-oı men zerektikke, ujymdyq birlikke jáne tabıǵatpen úndestikke negizdelgen ıntellektýaldy tartysqa túsedi.
Osy rette, agenttik tilshisi oıyn avtory Ertas Jaqypbaımen az-kem tildesip, birneshe saýal qoıǵan edi. Búginde Qazaq radıosynda qyzmet etetin jýrnalıst, joǵaryda aıtqanymyzdaı, qazaqtyń turmys-saltyn, kóshpendi mádenıetin jańa zamanǵa beıimdep, balalar men eresekterge arnalǵan oıyndar jasap júr.
Onyń aıtýynsha, eń basty týyndysy — «Kósh» oıyny qajettilikten týǵan.
— Ertas, «Kósh» oıynyn oılap tabýǵa ne túrtki boldy?
— Meniń úsh balam bar. Úıde olarmen oınaıtyn ústel oıyndarymyzdyń bári orys tilinde boldy. Qazaqshaǵa aýdarylǵan nusqalarynan da qazaqy ıis shyqpaıdy.
Al elimizdegi dúkenderge kirseńiz, oıyndardyń 99 paıyzy — sheteldik. Balalardyń motorıkasyn, oılaý qabiletin damytatyn qazaqy oıyn tappaısyz.
Tek balabaqshadaǵy tárbıeshilerdiń asyqtan nemese tobyqtan ózderi qurastyryp oınatyp júrgenin ǵana baıqaımyz. Mine, osy tapshylyq meni jańa oıyn jasaýǵa ıtermeledi.
— Al «Kósh» oıynynyń ereksheligi nede?
— Bul oıyndy múlde joqtan oılap taptym deý durys emes. Álemniń birneshe elinde uqsas qurylymdaǵy oıyndar bar. Biraq olardyń barlyǵy óz dástúrine qaraı beıimdelgen.
Men bolsam, munda ata-babamyzdyń kóshpeli mádenıetin engizdim. Qystaýdan jaılaýǵa kóshý, kósh barysyndaǵy qıyndyqtar, jaqsy jaıylym tabý, tipti barymta sııaqty tarıhı elementterdi taqtaǵa túsirdim.
Kóshti ıisi qazaqtyń bári tez túsinedi. Asyq oınap ósken adamǵa múlde qıyn emes.
— Qazirgi kezde «Kóshti» oınap júrgenderdi kórip, qandaı áser alasyz?
— «Kósh» jaryq kórgeli jarty jyldaı ýaqyt ótti. Sol kezde alǵash úırengender áli kúnge deıin aptasyna eki-úsh ret oınap júr. Bul — oıynnyń tartymdylyǵynyń dáleli.
Áriptester, dostar, otbasy arasyndaǵy qarym-qatynasty da jaqsarta túsedi.
Árıne, keıde jeńilip qalsa renjıtinder de bolady (kúlip).
— Osy oıyn túrine qatysty alda qandaı josparyńyz bar?
— 27 qyrkúıekte Parlament Májilisiniń qoldaýymen jýrnalıster arasynda alǵashqy «Kósh» chempıonaty ótedi. Jıyrmadan astam komanda qatyspaq. Bul — bizdiń alǵashqy úlken qadamymyz.
Armanym — ár qazaqtyń úıinde «Kósh» oınalatyn kúndi kórý.
— «Kóshten» basqa qandaı oıyndar oılap taptyńyz?
— Biz tek bir oıynmen shektelmeımiz. Mysaly, «Taı jarys» atty logopedııalyq oıyn áripti aıta almaı júrgen balalarǵa arnalǵan.
«Aýdaryspaq» — balalardyń usaq motorıkasyn damytýǵa baǵyttalǵan.
Al «Saı» atty tanymdyq oıynda qazaqtyń aqyn-jazýshylary, olardyń shyǵarmalary men týǵan jeri qamtylady. Bul — mektep oqýshylaryna arnalǵan.
Aıta keteıik, ulttyq oıyndardy zamanaýı formatta usyný — urpaq tárbıesi úshin asa mańyzdy is.
Ertas Jaqypbaıdyń bastamasy qazaqy qundylyqtardy dáriptep qana qoımaı, jas urpaqtyń oılaý qabileti men sózdik qoryn damytýǵa múmkindik beredi.
«Kósh» oıyny — qazaqtyń kóshpeli mádenıetin jańa býynǵa jetkizýdiń tyń joly.
Eske salaıyq, jamby atý sheberi Erlan ıÝsýpov shákirt baptap, ulttyq sportty nasıhattap júr.