Qosarlanǵan bılikke eshqashan jol berilmeýi tıis: Prezıdent Qańtar oqıǵasy týraly
ASTANA. KAZINFORM — Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev «Ana tili» gazetine bergen suhbatynda Qańtar oqıǵasyna qatysty pikir bildirdi.
– Bıyl Qańtar oqıǵasyna 3 jyl toldy. Sodan beri kóp nárse aıtyldy. Ózińiz de bul máselege egjeı-tegjeıli toqtaldyńyz. Ony byltyrǵy suhbatta da tilge tıek ettińiz. Osyǵan qatysty ótkir saýaldarǵa qaıta-qaıta jaýap berý ońaı emes. Degenmen bul taqyrypty aınalyp óte almaımyz. El ishinde «Qańtar oqıǵasynyń qupııasy tolyq ashylǵan joq» degen pikir bar. Buǵan ne aıtar edińiz? Ondaı qasiret qaıtalanbaýy úshin ne isteý qajet?
– Qańtar oqıǵasynan úsh jyl ótkende azamattarymyzdyń kópshiligi elimizde buryn-sońdy bolmaǵan osy dúrbeleń kópe-kórineý áleýmettik ádiletsizdiktiń, saıası toqyraýdyń, sondaı-aq qaskóılerdiń shekten tys menmendiginiń jáne olardyń halyq pen memleket taǵdyryna nemquraıly qaraýynyń kesirinen oryn alǵanyna ábden kóz jetkizdi. Ókinishke qaraı, bul – álem tarıhy úshin qalypty jaǵdaı. Mundaı jaıttar Qazaqstandaǵy oqıǵaǵa deıin de bolǵan, keıin de bola beredi dep oılaımyn.
Qańtar týraly túrli dolbarǵa toly alyp qashpa áńgimeler tolastamaı tur. Onyń ústine, belgili bir saıası esebi bar, syńarjaq ustanymdaǵy keıbir adamdar derekterdi burmalap, azamattardyń kóńil kúıin óz paıdasyna beıimdeýge tyrysady. Tártip ornatýǵa jáne ahýaldy turaqtandyrýǵa qatysty batyl sharalar qabyldaǵan soń, men quzyrly organdarǵa Qańtar oqıǵasynyń mán-jaıyn tolyq ári shynaıy tergep-tekserý týraly tapsyrma berdim. Tergeý ashyq júrgizildi. Qylmyskerler jazasyn aldy. Parlamentte bizdiń arǵy-bergi tarıhymyzda buryn-sońdy bolmaǵan arnaıy tyńdaý uıymdastyryldy.
Alǵashqy parlamenttik tyńdaý Qańtar oqıǵasynan keıin úsh aıdan soń, al ekinshisi bir jyldan keıin ótti. Tyńdaý barysynda memlekettik organdardyń ókilderi ǵana emes, quqyq qorǵaýshylar da sóz sóıledi. Túrli oı-pikir ashyq aıtyldy, jaısyz suraqtar qoıyldy. Munyń bári tikeleı efırde kórsetildi, bul protsess týraly elimizdiń jáne shet memleketterdiń buqaralyq aqparat quraldary jarysa jazdy. Bılik halyqtyń kókeıinde eshqandaı kúmán qalmaýyna múddeli bolǵandyqtan, mundaı qadamǵa sanaly túrde bardy.
Qańtar oqıǵasy týraly sóz bolǵanda, ár adam sol kúnderi kólikterdiń qıraǵanyn, dúkenderdiń tonalǵanyn, qaskóılerdiń memlekettik ǵımarattardy basyp alǵanyn, sarbazdardyń soqqyǵa jyǵylǵanyn, qarý-jaraqtyń urlanǵanyn jáne áıelderdiń zorlyq-zombylyqqa ushyraǵanyn eske alýy kerek. Jaýapkershilikten jurdaı saıasatkersymaqtardyń shyndyqqa janaspaıtyn jalǵan aqparat taratyp, memlekettigimizge shynymen de qater tóngen sátti jurttyń jadynan óshirý úshin áreket jasaýyna jol bermeý kerek. Abyroı bolǵanda, azamattardyń kóbi kúrishten kúrmekti aıyra alady. Memleketimizdiń tiregi – osyndaı kózi ashyq, kókiregi oıaý adamdar.
Bir nárse anyq, sol kezde tártipsizdikti bastaǵan jáne tóńkeristi uıymdastyrǵan adamdardyń qımylyna dereý tosqaýyl qoıyp, batyl áreket jasamaǵanda, qazir Qazaqstan derbestigi men egemendigi áldeqaıda shekteýli, múlde basqa memleketke aınalar edi.
Biz halyqtyń berekeli birliginiń arqasynda osy aýyr synaqtan súrinbeı óttik. Qańtardaǵy oqıǵadan bárimizdiń zor sabaq alǵanymyz sózsiz. Birinshiden, eldegi bılik judyryqtaı jumyla bilýge tıis, qosarlanǵan bılikke eshqashan jol berilmeýi qajet. Ekinshiden, Prezıdent – «Qudaıdyń jerdegi kóleńkesi» emes, memleketti basqarý úshin belgili bir merzimge saılanǵan menedjer ǵana. Úshinshiden, joǵary memlekettik laýazymdarǵa úmitkerlerdi, sonyń ishinde kúshtik qurylym basshylaryn muqııat irikteý kerek. Olar Otanymyzǵa, ıaǵnı Qazaqstan Respýblıkasyna adal bolýǵa tıis. Eń bastysy, «Zań men tártip» qaǵıdatyn basshylyqqa alyp, el birligin kózdiń qarashyǵyndaı saqtap, ádildik qaǵıdatyn barynsha ornyqtyrý qajet. Bul qaǵıdatqa qarsy shyǵatyndar «demokratııalyq qundylyqtar» degen jeleýmen qoǵamǵa iritki salyp, túbinde qazaq memlekettigin joıýdy kózdeıtini aıdan anyq. Buǵan esh kónýge bolmaıdy. Zań ústemdigi – demokratııanyń eń bıik shyńy. Bul maqsatqa jetý ońaı emes.