Koronavırýstan jazylǵannyń bári birdeı ımmýndyq plazma donory bola almaıdy - Sánııa Ábdirahmanova
- Sánııa Álishqyzy, elimizde koronavırýsty emdeý úshin ımmýndyq plazma donory paıda bolǵany týraly málimet tarady. Osy ýaqytqa deıin neshe adam donor bolyp úlgerdi?
- 13 mamyrda koronavırýspen aýyryp jazylǵan eki adam plazma tapsyrdy. Ótken aptada koronavırýspen aýyrǵan taǵy eki jas adam plazma tapsyrdy, biraq olardyń qan quramynda antıdene jetkilikti mólsherde bolǵan joq, sondyqtan ony aýrýhanalarǵa ımmýndyq plazma retinde bere almaımyz. Ol qarapaıym plazma retinde qoldanylady. Olardyń qan quramynda antıdeneniń az mólsherde bolýy koronavırýsty ınfektsııanyń jeńil túrimen aýyrǵanyn bildiredi.
- Koronavırýstan emdelgen adamdar ishinde ımmýndyq plazma bergisi keletinder kóp pe?
- Immýndyq plazma donory bolǵysy keletinder bar, biraq kóp emes. Biz buqaralyq aqparat quraldary, áleýmettik jeliler, mesendjerler arqyly aqparat taratyp, azamattardyń kóbin habardar etkimiz keledi. Kóbinese osy derttiń jeńil túrimen aýyrǵandar habarlasady. Olardyń ishinde bizdiń turaqty donorlarymyz da bar. Olarǵa rahmet aıtqymyz keledi, sebebi olar bizdiń aıtýymyzsyz-aq kúndelikti ómirde kelip, qan tapsyrady. Zertteý jumystary kórsetkendeı, antıdene bárinen birdeı tabyla bermeıdi. Aýyrǵan adamǵa quıý úshin qan quramynda anııdeneniń kóp bolýy mańyzdy.
- Koronavırýstan emdelgen adamnyń qany ımmýndyq plazma retinde jaramdy ekeni qalaı anyqtalady?
- Donorlardy standartty túrde tekseredi jáne qosymsha mindetti túrde COVID-19-qa qarsy antıdene bar-joǵyn tekseredi. Koronavırýstan emdelip shyqqandar ishinde antıdene mólsheri kóbi ǵana donorlyqqa jaraıdy.
- Koronavırýsty emdeý úshin ımmýndyq plazma qalaı alynady?
- Plazma donordan arnaıy apparat - qan separatory arqyly alynady. Bul protsedýra plazmaferez dep atalady. 40-60 mınýt ishinde donordan tek plazma ǵana alynady, bir protsedýrada 400-600 ml plazma ala alamyz. Plazma almas buryn donorda koronavırýsqa qarsy antıdene bar-joǵyn, qansha mólsherde ekenin anyqtap alýymyz qajet. Odan keıin gemoglobınin, ınfektsııa bar-joǵyn (AIV, gepatıt, sıfılıs) anyqtap, qan tobyn, rezýs-faktoryn tekserip, terapevtke qaratyp alamyz. Plazmany alǵan son ınaktıvatsııa jasalyp, qoldanysqa deıin qatyrylyp qoıady.
- Qazaqstannyń barlyq aımaǵynda plazma tapsyrý múmkindigi bar ma? Ony alý úshin qajetti medıtsınalyq quraldar jetkilikti me?
- Elimizdiń barlyq aımaǵyndaǵy qan ortalyǵynda plazma alýǵa qajetti barlyq qural bar.
- Adamnyń qan toby koronavırýspen aýyratyn nemese aýyrmaıtynyna áser etedi degen aqparat qanshalyqty ras?
- Qan toby koronavırýspen aýyrý-aýyrmaýǵa áser etpeıdi. Bizge ımmýndyq plazma tapsyrý úshin keletinder ishinde tórt qan tobyndaǵy adamdar da bar. Alaıda tórtinshi (AV) qan tobyndaǵy adamdar kóp kelse jaqsy bolar edi, sebebi osy toptaǵy adamnyń plazmasy kez kelgen adamǵa quıýǵa jaramdy.
- Suhbatyńyz úshin rahmet!
Foto: Baýyrjan Jýasbaev
