Koronavırýs: ShQO-da indetpen kúres qalaı júrgizilýde
Alǵashqy naýqastar Mysyrdan kelgen
Naýryz aıynda elimizde jarııalanǵan tótenshe jaǵdaıǵa baılanysty Shyǵys Qazaqstanda da birqatar shekteýler engizilgen. Aımaq kóleminde kontsertter, konferentsııalar, semınarlar, kórmeler men dóńgelek ústelder ótkizýge, toı jasaýǵa jáne as berýge tyıym salyndy. Sporttyq úıirmeler men til úırený kýrstarynyń jumysy toqtatyldy. ShQO-dan Reseı men Qytaıǵa poıyz jáne avtobýs ýaqytsha qatynamaıtyn boldy.
26 naýryz kúni Danıal Ahmetov óńirdiń karantınge ázirligin tekserdi. Oqý-jattyǵý kezinde Óskemen jáne Semeı qalalarynyń kireberisine blokpost ornatyldy. Sharaǵa polıtsııa qyzmetkerleri, áskerıler, sanıtarlyq-epıdemıologııalyq qyzmet mamandary jumyldyryldy.
Eki kúnnen soń ShQO-da koronavırýs juqtyrǵan alǵashqy eki naýqas týraly resmı málimdeme jasaldy.
«Semeıde koronavırýs indetiniń alǵashqy 2 jaǵdaıy rastaldy. Olar elimizge «Sharm-El-Sheıh – Nur-Cultan» reısimen oralyp, ary qaraı óz kólikterimen Semeıge jetken. Olarmen birge otbasy músheleri, ıaǵnı taǵy 5 adam bolypty. Naýqastardyń jaǵdaıy ortasha deńgeıde. Alǵashqy shaǵymdary dene qyzýy men sırek jótelý bolǵan. Jedel medıtsınalyq kómek brıgadasy shuǵyl áreket etip, algorıtmge sáıkes arnaıy kapsýlalarda olardy statsıonarǵa jetkizdi», - degen bolatyn oblys ákimi.
Sáýir aıynyń basynda Óskemen qalasynda da koronavırýs juqtyrǵan alǵashqy adam tirkeldi. ShQO Densaýlyq saqtaý basqarmasynyń sol kezdegi basshysy Іlııas Muhamedjannyń aıtýynsha, vırýsqa 1938 jylǵy áıel adam shaldyqqan. Ol dárigerlerge 1 sáýir kúni ózi júgingen. Naýqas birden aýrýhanaǵa jetkizilip, rentgenologııalyq zertteýler jasaldy. Oǵan «pnevmonııa» dıagnozy qoıyldy. Patsıentten koronavırýsqa qatysty alynǵan synama oń nátıje kórsetti.
Zeınetker qańtar aıynda Reseıge baryp kelgen. Naýqaspen baılanysta bolǵan 198 adam anyqtaldy. Olardyń barlyǵy oqshaýlanǵan. 10 sáýirde ShQO-ǵa qashyqtan ólsheıtin 5 myń dana termometr jetkizildi.
«Olar Óskemen men Semeıdegi kezekshilikte júrgen polıtsııa qyzmetkerlerine berildi. Osylaısha, biz kóshedegi azamattardyń dene qyzýyn ólsheımiz. Atalmysh termometrler denege tıgizilmeıdi jáne onyń esh zııany joq. Sondyqtan turǵyndardan túsinistik tanytyp, polıtseılerdiń bul áreketine úreılenbeýlerin suraımyn. Іri kásiporyndarda jumys isteıtinder mundaı tekseristen kún saıyn ótedi. Ol adamnyń ystyǵy kóterilgenin anyqtap, jedel kómek kórsetýge múmkindik beredi», - dedi ákim.
Karantın engizilip, kúres kúsheıdi
18 sáýir kúni Shyǵys Qazaqstan oblysynda karantın engizildi.
«Óńir aýmaǵyna kirip-shyǵý múmkindigi shekteldi. Karantın kezinde jumys berýshiler qyzmetkerleriniń eńbekaqysyn saqtap, qashyqtan jumys isteýge jiberdi. Osy rette jedel shtab qyzmetin toqtatýy tıis kásiporyndardyń tizimin tolyqtyrdy. Óskemen men Semeıde engizilgen shekteýler kezinde kásip ıeleri qosymsha kóliktermen qamtamasyz etilgen», - dedi Danıal Ahmetov.
Osyndaı qysyltaıań shaqta volonterler tasada qalǵan joq. Aımaq boıynsha 800-den astam erikti dúıim jurtqa azyq-túlik sebetterin taratty.
Volonterler qalyń kópshilikke arnap, koronavırýstyń aldyn alý týraly keńester jazylǵan jadynamalar men arnaıy gazet shyǵarylymdaryn taratyp, birneshe márte paıdalanýǵa bolatyn maskalar tikti. 24 sáýirdegi jaǵdaı boıynsha kópbalaly januıalarǵa, az qamtylǵan otbasylarǵa, jalǵyzbasty qarttarǵa 17 myńǵa jýyq medıtsınalyq maska men 800-den astam astam azyq-túlik sebeti berilse, oblys turǵyndaryna 845 myń dana gazet taratylǵan. Sondaı-aq 410 erikti Óskemen jáne Semeı qalalaryndaǵy І, ІІ top múgedekteri men 70-ten asqan zeınetkerlerge azyq-túlikti, qajetti taýarlar men dári-dármekterdi jetkizip berýde. Volonterler quqyq qorǵaý organdarymen birlesip halyqqa túsindirý jumystaryn da júrgizip jatyr. Budan bólek, eriktiler «Jylý syıla», «Qaıyrymdy kórshiler» aktsııalaryn uıymdastyrdy. Sonyń aıasynda polıtseılerge, áskerı qyzmetkerler men dárigerlerge ystyq shaı, baýyrsaq taratylyp, qarttardyń aýlalary tazartylyp, olarǵa tamaq pen dári-dármek satyp alýǵa kómek kórsetilgen. Áleýmettik jelilerde «Men úıdemin», «Úıde ýaqytty paıdaly ótkizeıik» syndy chellendjdar bastalyp, 300-den astam beınerolıkter jarııalandy», - dep habarlady ShQO Іshki saıasat basqarmasy.
Bul rette erekshe aıta ketetin jaıt, semeılik ǵalymdardyń koronavırýsty emdeýdiń tyń ádisin oılap tapqany.
Semeı medıtsına ýnıversıtetiniń rektory Ersin Júnisov koronavırýs juqtyrǵan adamdardy emdeý boıynsha nusqaýlyq dúnıejúzilik jáne jeke tájirıbege negizdelip jasalǵanyn málimdegen bolatyn.
«Ǵalymdarymyz «Koronavırýs ınfektsııasy anyqtalǵan naýqastardy emdeý nátıjesiniń boljamy men qaýip-qater kartasyn» jasady. Dárigerler ózderine yńǵaıly bolý úshin nusqaýlyqtaǵy kez-kelgen bólimdi ashyp emdeý kezinde qandaı jaǵdaılarǵa tap bolýlary yqtımal, qandaı problemalar týyndaýy múmkin jáne olardy qalaı boldyrmaýǵa bolatyndyǵyn bile alýlary kerek. Biz Ýhannyń tájirıbesin zerdelep, ondaǵy barlyq basylymdardy jáne Ońtústik Koreıa men Japonııanyń tájirıbeleri jazylǵan jazbalardy aýdaryp shyqtyq», - dedi ol.
1 jylda 49 qaýly shyqqan
2020 jylǵy 16 naýryz ben 2021 jylǵy 11 naýryz aralyǵynda Shyǵys Qazaqstanda oblystyń Bas memlekettik sanıtarııalyq dárigeriniń 49 qaýlysy shyqty. Onyń ishinde 40 qaýly byltyr jarııalansa, bıyl 9 qaýly jaryq kórgen.
«Ótken jyldyń 28 naýryzy men osy jyldyń 10 naýryzy aralyǵynda koronavırýs juqtyrǵan 15397 (69%) adam aýrý belgilerimen, 6963 (31%) adam sımptomsyz tirkeldi. Naýqastardyń jalpy sany 22360-qa jetip, 24600 oshaq anyqtalǵan. Onyń ishinde 21377 úı oshaǵy, 3223 uıymdastyrylǵan oshaq (jumys orny t.b). Úı oshaqtarynda indetke qarsy aldyn alý sharalar uıymdastyrylyp, baılanysta bolǵan jandardy anyqtaý boıynsha epıdemııaǵa qarsy sharalar júrgizildi. Jaqyn baılanysta bolǵan adamdar medıtsınalyq baqylaýǵa alynyp, PTR-synamasyn tapsyryp, oqshaýlandy. Uıymdastyrylǵan oshaqtarda jospardan tys tekserýler júrgizildi», - deıdi ShQO Sanıtarııalyq epıdemııalogııalyq baqylaý departamentiniń jurtshylyqpen baılanys jónindegi bas mamany Baǵlan Taýanova.
Qazirgi ýaqytta 24600 oshaqtyń 23964-i baqylaýdan alynǵan. ıAǵnı olardaǵy naýqastar emdelip shyǵyp, vırýs juqtyrý qaýpi joǵaldy.
«2020 jylǵy 1 tamyzdan bastap vırýstyq pnevmonııamen aýyrǵan 1712 jaǵdaı tirkeldi. Aýmaqtyq bólý boıynsha: Óskemen qalasy – 480, Semeı qalasy – 266, Aıagóz aýdany – 70, Besqaraǵaı aýdany – 42, Borodýlıha aýdany – 8, Glýbokoe aýdany – 156, Jarma aýdany – 69, Zaısan aýdany – 70, Altaı aýdany – 156, Katonqaraǵaı aýdany – 16, Kókpekti aýdany – 18, Kýrchatov qalasy – 40, Kúrshim aýdany – 28, Rıdder qalasy – 45, Tarbaǵataı aýdany – 56, Ulan aýdany – 62, Úrjar aýdany – 41, Shemonaıha aýdany – 89. Oblysta PTR testileýdi 19 zerthana júrgizedi. Osy ýaqytqa deıin barlyǵy 608544 adam testileýden ótken, onyń ishinde 22360 adamnan PTR dıagnostıkalyq zertteý nátıjeleri COVID-19 dıagnozyn rastady», - dedi Baǵlan Taýanova.
Sonymen qatar Qazaqstan Respýblıkasynyń memlekettik shekarasy arqyly avtoótkel joldaryndaǵy «Aýyl», «Ýba» ótkizý pýnktterinde kirip-shyǵýdy sanıtarlyq-karantındik baqylaý maqsatynda Departamenttiń aýmaqtyq basqarmalarynyń qyzmetkerleri jumys isteýde. Avtoótkelderde termometrııa, shekaradan ótetin adamdarǵa saýalnama júrgizý jáne koronavırýs ınfektsııasyna PTR synama nátıjeleri bar anyqtamanyń bolýy tekserilýde.
«COVID-19 halyq densaýlyǵyn saqtaý, syrqatqa shaldyqqandardyń kúrt ósýine jol bermeý, ınfektsııanyń taralýyn báseńdetý baǵytyndaǵy mindetti birinshi orynǵa qoıdy. Ótken jyly oblystyń medıtsınalyq mekemeleriniń materıaldyq-tehnıkalyq bazasyn nyǵaıtý úshin qosymsha 174 ÓJJ apparaty, onyń ishinde 2 balalar (CPAP), 10 rentgen-apparaty, 3 EKMO, 3 kompıýterlik tomograf, zamanaýı tehnıkamen jabdyqtalǵan 216 jedel járdem avtokóligi satyp alyndy. Jalpy, óńirdiń densaýlyq saqtaý salasyn damytýǵa byltyr 37,3 mlrd teńge jumyldyrylǵan. Sonymen qatar naýqasty emdeıtin jabdyqtar men tósek oryndar emes ekenin bárimiz jaqsy túsinemiz. Bul aq halatty abzal jandardyń eńbegi. Biz oblystyń medıtsına qoǵamdastyǵyna, ózderiniń kásibı mindetterin adal oryndaıtyn, pandemııamen kúrestiń aldyńǵy qatarynda turǵan barlyq mamandarǵa rızashylyǵymyzdy bildiremiz», - dep atap ótti oblys ákimi Danıal Ahmetov.
