Koronavırýs: Matadan jasalǵan maskalar qalaı qorǵaıdy
- Medıtsınalyq jáne mata maskalardyń qaısysy vırýstan jaqsyraq qorǵaıdy?
- Maska tańdaý adamnyń qaıda baratynyna jáne nemen aınalysatynyna tikeleı baılanysty.
Tynys alý júıesi men bet terisin aýa tamshylarymen beriletin ınfektsııalardan qorǵaý úshin dárihanalarda satylatyn qarapaıym jáne qoljetimdi medıtsınalyq maskalardy alýǵa bolady.
Matadan jasalǵan maskalarǵa kelsek, olar da durys taǵylǵan jaǵdaıda N95 jáne qarapaıym medıtsınalyq maskalar sııaqty vırýstary bar aýa tamshylaryn súzedi. Maska tynys alý kezinde aerozolderdi bloktaıdy, olar mataǵa nemese súzgige túsip, vırýstyń mólsherin azaıtady. Al N95 respıratorlary negizinen dárigerlerge usynylady.
- Matadan jasalǵan maska taqqanda, qandaı materıaldy tańdaǵan jón?
- Mata maskalardy koronavırýs belgileri joq saý adamdar kıe alady. Mundaı maskalar birneshe qabattan turýy kerek. Bet terisine tıetin qabat tyǵyz toqylǵan matadan (maqtadan) jasalýy kerek. Al kerisinshe beti tamshylar men ylǵaldy ótkizbeıtin materıaldan jasalýy qajet. Bul polıester nemese maqta qospalary sekildi sıntetıkalyq matalar bolýy múmkin. Kıilgen mata maskalardy kem degende 60 gradýs ystyq sýda sabynmen jýý kerek. Las jáne dymqyl maskany kııýge bolmaıdy, dem alý qıyndaıtyn maskany da kııýge bolmaıdy. Amerıkalyq ǵalymdar maska tigý úshin túrli matalardyń tıimdiligin tekserdi. Matalar úlken tamshylardy mata talshyǵymen mehanıkalyq túrde ustaıdy, al elektrostatıkalyq tartylys arqyly kishkentaı nano tamshylaryn ustaıdy.
Óz tıimdiligin dáleldegen matalar retinde tyǵyz maqta, tabıǵı jibek, flanel jáne shıfondy erekshe atap ótýge bolady. Birneshe qabattan jasalǵan maskalar 90% deıingi aýa súzý tıimdiligin kórsete alady.
- Jasyratyny joq, kóptegen adamdar bir maskany birneshe kún, tipti birneshe apta taǵady jáne ǵımarat ishinde ǵana qoldanamyz dep aqtalady. Buǵan ne deısiz – maskany aýystyryp otyrý qanshalyqty mańyzdy?
- Vırýstar matanyń betinde birneshe saqtalady jáne oǵan jınala beredi. Ásirese koronavırýspen lastanǵan maska qaıtadan adam betine tııýi múmkin. Kún saıyn qoldanýǵa bolatyn maskalardyń belgilengen ýaqyty nemese usynylǵan sany joq. Munyń bári sizdiń ne isteıtinińizge baılanysty. Alaıda, eger sizdiń maskańyz kirlengen, dymqyl nemese zaqymdalǵan bolsa, jańa maskaǵa aýystyrý kerek.
- Maska taqqan kezde túshkirý nemese jótelý durys pa, mundaı jaǵdaıda ne isteý kerek?
- Maskada nemese shyntaqpen jaýyp tushkirýge, jótelýge bolady. Osylaısha siz basqalardy zııandy mıkrob nemese vırýs bolýy múmkin aýa tamshylarynan qorǵaısyz. Koronavırýs adamnan adamǵa túshkirý nemese jótelý arqyly aýa tamshylarymen beriledi. Vırýstar ózderi «saıahattamaıdy», aýa tamshylar arqyly beriledi. Bul aerozol dep atalady. Óte úlken bólshekter alysqa ushpaıdy, biraq kishkentaı tamshylar aýada uzaǵyraq turyp, basqalarǵa taralýy múmkin.
