Koronavırýs qaýpi: Júrek aýrýlary bar adamdar neni eskerýi kerek
Eki oblystyń oqýshylary koronavırýs juqtyrǵan
Baspasóz máslıhatyna kelgen Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń resmı ókili Baǵdat Qojahmetovtyń aıtýynsha, 25 qyrkúıektegi málimet boıynsha, elimizde koronavırýs juqtyrǵan azamattardyń sany 107 590-ǵa jetken. Onyń ishinde 95,1 paıyzy nemese 102 360 naýqas jazylyp shyqty. 3515 adam em qabyldaýda. Ókinishtisi, 1715 azamat qaıtys boldy. Sońǵy táýlikte koronavırýs ınfektsııasy 61 adamnan anyqtalǵan.
Bir ókinishtisi, beti qaıtty-aý degen indet eki oblystaǵy – Shyǵys Qazaqstan men Soltústik Qazaqstandaǵy mektep oqýshylarynan anyqtalyp otyr.
«Soltústik Qazaqstannyń mektepterinde koronavırýs aýrýyn juqtyrýdyń 12 jaǵdaıy tirkeldi. Іndet segiz bilim ordasynan jáne bir balabaqshadan anyqtaldy», - dedi ol.
Eki oblysta koronavırýs tabylǵan (jalpy 16 jaǵdaı) mektepter men balabaqshalar karantınge jabylǵan. Koronavırýs juqtyrǵan balalarmen qarym-qatynasta bolǵan ata-analar men muǵalimder úı karantınine jatqyzylǵan. 14 kún ótkennen keıin atalmysh bilim ordalary men balabaqshalarda óńdeý jumystary júrgiziledi. Sonymen birge balalar qaıta tekseriledi.
«Balalar aýrýdy jeńil túrde ótkerip jatyr. Kóbinde dene qyzýy da baıqalǵan joq. Keıbirinde jótel, keıbirinde aýrýdyń basqa da jeńil túrleri anyqtaldy. Jalpy jaǵdaılary jaqsy. Bári de úıinde. Olar qajetti dári-dármekpen qamtamasyz etilgen. Dárigerlerdiń baqylaýynda», - deıdi Baǵdat Qojahmetov.
Buǵan deıin birqatar BAQ astanalyq «Barys» hokkeı komandasynyń oıynshylary koronavırýs juqtyrǵanyn habarlaǵan edi. Eńbek ujymdaryndaǵy indettiń kórinis berýi Densaýlyq saqtaý mınıstrligin alańdatyp otyr eken. Naqtyraq aıtqanda, osy jyldyń 17 qyrkúıeginde «Barys» hokkeı komandasyndaǵy 40 adamǵa profılaktıkalyq jumystar júrgizilgen. Onyń ishinde 11 adamnyń koronavırýs juqtyryp alǵany belgili boldy. Dál sol kúni qalanyń bas sanıtarlyq dárigeriniń qaýlysy shyǵyp, sol ujymda epıdemıologııalyq sharalardy ótkizý týraly sheshim qabyldanǵan. KVI juqtyrǵandarmen baılanysta bolǵan 29 adam anyqtalyp, bárine de «Barys-Arenaǵa» kelýge tyıym salynǵan eken.
Onyń aıtýynsha, 22 qyrkúıekte komandanyń taǵy 8 múshesinen koronavırýs (olar buryn juqtyrǵandarmen baılanysta bolǵan) anyqtalǵan.
«Qazir komandadaǵy koronavırýs juqtyrǵan 19 adamnyń bári aýrýdy sımptomsyz ótkerip jatyr. Ózderińiz kórip otyrǵandaı, bul indetti balalar men qarapaıym adamdar ǵana emes, densaýlyǵy myǵym sportshylar da juqtyrýda», - dep atap ótti ol.
Qazaqstandyq vaktsına – synaq satysynda
Baǵdat Qojahmetovtyń sózine sensek koronavırýs juqtyrǵan medıtsına qyzmetkerleriniń 70 paıyzy ótemaqy alyp úlgergen.
«Kelesi aptada Densaýlyq saqtaý mınıstri osy másele boıynsha Májilis depýtattarymen kezdesedi. Osy ýaqytqa deıin 12 800 medıtsına qyzmetkeri koronavırýs juqtyrǵan. Onyń tek bir bóligin komıssııa alǵy shepte kásibı mindetin atqaryp júrip, koronavırýs juqtyryp aldy dep tanyǵan bolatyn. Bul rette arnaıy talaptar baryn eskerý kerek. Búginge deıin koronavırýs juqtyrǵan medıtsına qyzmetkerleriniń 70, tipti 71 paıyzy ótemaqy alyp úlgerdi», - dedi Baǵdat Qojahmetov.
Óz kezeginde Ulttyq ǵylymı kardıhırýrgııa ortalyǵynyń basshysy mindetin atqarýshy Mahabbat Bekbosynova ortalyqtaǵy 813 qyzmetkerdiń 348-i koronavırýs juqtyryp alǵanyn aıtyp ótti.
«348 adam - klınıkadan tys koronavırýs juqtyryp alǵan medıtsınalyq qyzmetkerler. 337 adam bizdiń ortalyqtyń kovıd bólimsheleri men PTR zerthanalarynda jumys istegen. Ol kezde biz koronavırýs juqtyrǵan azamattardy qabyldap, ortalyq qyzmetkerleri úshin de, patsıentter úshin de PTR-dıagnostıka ótkizip jatqan bolatynbyz», - deıdi ol
Spıkerlerdiń aıtýynsha, qazirgi tańda álemdik vaktsınalardyń ishinde jyldamdyǵy boıynsha ozyq shyqqany – Reseı jáne Oksford ekpesi. Ókinishke qaraı, Oksford vaktsınasyn synaý barysynda adam aǵzasyna keri áser etetin bir belgi anyqtalǵan. Osynyń saldarynan ony zertteý jumystary toqtap qalǵan. Reseılik vaktsına klınıkalyq synaqtyń úshinshi satysynan ótýde. Oǵan 10 myńdaǵan adam qatysyp jatyr. Bul – ekpe protsesi emes, klınıkalyq zertteý satysy. Medıtsına mamandary osyny shatastyryp almaý kerektigin eskertedi.
Baǵdat Qojahmetovtyń sózinshe qazaqstandyq vaktsına da óte jaqsy nátıje kórsetip otyr.
«Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń sarapshylarynan quralǵan top Jambyl oblysyndaǵy zerthanany kórip qaıtty. Ázirge qazaqstandyq vaktsına klınıkalyq synaqtyń alǵashqy fazasynan ótip jatyr. Aldaǵy aılarda atqaratyn qaýyrt jumys kóp. Bul baǵyttaǵy isti jalǵastyramyz», - dedi ol.
Іndet eń birinshi kimge qaýipti?
Ulttyq ǵylymı kardıohırýrgııalyq ortalyǵy basqarma tóraǵasynyń mindetin atqarýshy Mahabbat Bekbosynova «koronavırýsqa qarsy myǵym ımmýnıtet bar ma, álde bul ýaqytsha ǵana ımmýnıtet pe?» degen suraqqa jaýap berdi. Aıtýynsha osy suraq tóńireginde qazir álemdik qaýymdastyq túrli pikirtalas ótkizip jatyr.
«Bul másele qazir zerttelý ústinde. Biraq keıingi sholý materıaldarynyń birinde COVID-ınfektsııasynan keıin jaqsy ımmýnıtet qalyptasatyny jaıly aqparat boldy. Tipti odan buryn COVID-ınfektsııa qanshalyqty aǵzaǵa aýyr bolsa, sonshalyqty myǵym ımmýnıtet qalyptasady degen de tujyrym bolǵan. Biraq bul suraqtyń jaýaby keleshektiń enshisinde dep aıtar edim», - dedi Mahabbat Bekbosynova.
Onyń málimetinshe, buǵan deıin koronavırýsty qaıtadan juqtyrýdyń bir ǵana jaǵdaıy tirkelgen. Alaıda qaıta juqqany – vırýstyń basqa shtamy bolǵan.
«Bul – Sıngapýrdan kelgen habarlama. Bul patsıent ekinshi ınfektsııany – COVID vırýsynyń basqa shtamyn jeńil ótkergen», - dedi dáriger.
Mamannyń pikirinshe koronavırýs arterıaldy gıpertonııasy bar adamdarǵa asa qaýipti. Túsindirýinshe koronavırýs pnevmonııasynyń aýyr túriniń órshý táýekeliniń eń kúrdeli faktory – arterıaldy gıpertonııa.
«Arterıaldy gıpertonııasy bar patsıentter – qaýip toby boıynsha eń aldyńǵy qatarda tur. Olarda pnevmonııa jyldam ári aýyr bolyp kezdesedi. Júrek qan-tamyrly júıesinde patologııasy, arterıaldy gıpertonııa nemese júrek aýrýy bar barlyq qazaqstandyqtardy turǵylyq jeri boıynsha emhanaǵa esepke tirkelýdi suraımyn. Sonda olardyń jaǵdaıyn qazirdiń ózinde baqylaýǵa alyp, densaýlyq jaıyn qadaǵalap otyrýǵa múmkindik bolady», - dedi Mahabbat Bekbosynova.
Ortalyq basshysynyń aıtýynsha, júrektiń sozylmaly aýrýlarymen aýyratyn patsıentter basqa aýrýy bar adamdarǵa qaraǵanda koronavırýsty aýyr kóteredi.
«Júrek qan-tamyr júıesinde patologııasy bar patsıentterde koronavırýstyń alǵashqy belgileri paıda bolsa birden dárigerge júginý kerek. Eshqashan ózimdi ózim emdep alam dep oılamańyzdar. Mundaı adamdarda pnevmonııa jedel órshıdi. Aýyr kóteredi. Máselen qaıtys bolǵandardyń jartysynda artenıaldy gıpertonııa bolǵan», - dedi ol.
Sonymen qatar Mahabbat Bekbosynova mundaı adamdar jedel járdem kelgenshe ne isteýi kerektigin túsindirdi.
«Arterıaldy qysymdy ólsheý kerek. Qazir adamdardyń kóbi úıinde-aq tonometrmen qysymyn ólsheı alady. Eger qysym joǵary bolsa jantaıyp demalǵan abzal. Al patsıentte mundaı jaǵdaıda mindetti túrde «Kaptoprıl» bolýy tıis», - dep túıdi Mahabbat Bekbosynova.
