Koronavırýs: Eldegi ahýal, Tsoı boljamy, shekaradaǵy baqylaýdy kúsheıtý
Jalpy pandemııa bastalǵannan beri dúnıejúzinde 244 mln adam koronavırýspen aýyryp, dert dendegen 4,9 mln adam kóz jumǵan. Qazirgi ýaqytta Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymy Eýropalyq óńirlik bıýrosynyń quramyna kiretin 54 eldiń 35-inde sońǵy 2 aptada aýrý ósimi baıqalyp otyr. Ásirese, Polsha, Vengrııada, Grýzııada, Ázerbaıjanda aýrý ósimi 100 paıyzdan asyp jyǵylady. Al elimizde abyroı bolǵanda pandemııanyń taralýy tejelip, sońǵy 14 kúnniń ishinde 11 paıyzǵa tómendep otyr. Bul jaıynda búgin Úkimet otyrysynda baıandama basaǵan QR Densaýlyq saqtaý mınıstri Alekseı Tsoı aıtty.
Tsoı stsenarııi
Elimizdegi epıdemıologııalyq ahýal turaqty. Qazirgi ýaqytta segiz óńir, atap aıtqanda, Jambyl, Mańǵystaý, Túrkistan, Aqtóbe, Batys Qazaqstan, Atyraý, Almaty oblystary jáne Shymkent qalasy «jasyl» aımaqta tur. «Sary» aımaqtaǵy bes óńirdiń qatarynda Shyǵys Qazaqstan, Qyzylorda, Qaraǵandy oblystary, Almaty jáne Nur-Sultan qalalary» bar. Aqmola, Qostanaı, Pavlodar jáne Soltústik Qazaqstan oblystary «qyzyl» aımaqtan shyǵa almaı otyr. Reprodýktıvti kórsetkish 0,96 paıyzdy quraıdy. Jalpy, Qazaqstanda sońǵy eki aıda koronavırýspen aýyrǵandar 4,5 esege, al ólim-jitim 4,8 esege tómendegen.
«1 tamyzdan bastap Qazaqstanda ınfektsııalyq tósek-oryn júktemesiniń 56-dan 37 paıyzǵa, reanımatsııalyq tósek-oryn júktemesi 45-ten 30 paıyzǵa tómendegeni baıqalady. Rezervte 30 myńnan astam tósek-oryn bar. Epıdemıologııalyq ahýaldyń turaqtanýyna baılanysty ýaqytsha ınfektsııalyq nysandardy jabý jumysy jalǵasyp jatyr. Osy jyldyń 25 tamyzy men 18 qazany aralyǵynda barlyq óńirde 103 nysan jabyldy», - dedi Alekseı Tsoı.
Onyń dereginshe, elimizde koronavırýsqa qarsy vaktsınanyń 1-komponentimen shamamen 8,2 mln adam, ekinshi komponentimen 7,3 mln-nan astam adam egildi. Halyqty koronavırýs ınfektsııasyna qarsy vaktsınalaý jalǵasýda.
Mınıstr aldaǵy 3 aıǵa arnalǵan koronavırýs ınfektsııasyna qatysty epıdemıologııalyq ahýaldyń jańartylǵan boljamyn da jarııa etti. Boljamnyń úsh stsenarııi bar. Pessımıstik stsenarıı kezinde koronavırýs ınfektsııasynyń qarasha aıynda ortasha táýliktik tirkeletin jaǵdaı sany 1 800-ge deıin, al jeltoqsanda 2 350-ge deıin jetedi. Naqty stsenarııge sáıkes, qarashada 1 650, jeltoqsanda 1 600 jaǵdaı tirkelýi yqtımal.
«Al optımıstik stsenarıı kezinde koronavırýs juqtyrý jaǵdaıy qarasha aıynda táýligine 1 500, al jeltoqsanda 1 100 bolýy múmkin. Densaýlyq saqtaý mınıstrligi jergilikti atqarýshy organdarmen birge koronavırýs ınfektsııasy boıynsha aldyn alý jáne epıdemııaǵa qarsy is-sharalardy júzege asyryp, monıtorıng júrgizýin jalǵastyryp jatyr», - dedi ol.
«Qyzyl» aımaq óńirleriniń ákimderi ahýaldy qalaı túzemek
«Qyzyl» aımaqtaǵy óńirlerdiń biri – Soltústik Qazaqstan oblysy. Osy oblystyń ákimi Qumar Aqsaqalovtyń dereginshe, óńirde pandemııa bastalǵannan beri 27 myńnan astam adam koronavırýspen aýyrǵan. Sońǵy táýliktiń ózinde 135 jaǵdaı tirkelip otyr. Sońǵy aptada aýrýǵa shaldyqqandar sany 2,2 paıyzǵa ósti. Patsıentterdiń 90 paıyzy emdelip, 276 adam qaıtys boldy.
«Aýrý eń joǵary tegine jetip, turaqty deńgeıde tur. Kelesi aptadan bastap birtindep tómedeýin kútemiz. Aýrýdyń artýynyń negizgi sebebi – JRVI belgisi bar azamattardyń kóptep júginýi. Sońǵy 2 aptada ótken epıdemıologııalyq maýsymmen salystyrǵanda respıratorlyq aýrýlar jaǵdaıynyń 1,5 esege artany baıqalady. Aýrýhanalar shtattyq rejımde jumys istep tur. Infektsııalyq statsıonarlarda tósek-oryn qory 53 paıyzǵa júktelgen. Jaǵdaı ýshyqsa, 1 myń tósek-oryn daıyn tur. Ahýal kúrdeli bolǵandyqtan shekteý is-sharalary kúsheıtildi. Otbasylyq merekeler men eske alý is-sharalaryn ótkizýge tyıym salyndy. Mádenıet, sport jáne saýda nysandarynyń, onyń ishinde Ashyq jobasyna qatysýshylar úshin de jumys ýaqyty shekteldi. Vaktsınatsııa jumys jalǵasýda. Halyqtyń 67,2 paıyzy 1-komponentpen qamtyldy. Tolyq kýrs alǵandar 62,5 paıyzdy quraıdy», - dedi Qumar Aqsaqalov.
Al Aqmola oblysynyń ákimi Ermek Marjyqpaevtyń aıtýynsha, osy jyldyń basynan beri óńirde koronavırýstyń 37 myńnan astam jaǵdaıy tirkeldi. Ótken aptada aýrýdyń ortasha ósimi 0,3 paıyz boldy. 20 ınfektsııalyq statsıonardyń bazasynda barlyǵy 1 myń ınfektsııalyq tósek-oryn ashylǵan. Olarda 571 adam em alyp jatyr. Rezervte 2,5 myń tósek-oryn bar. Ranımatsııalyq bólimsheler medıtsınalyq jabdyqtarmen 100 paıyz qamtamasyz etilgen. Qajetti dári-dármektiń 2 aıǵa jetetin qory bar. Sonymen qatar oblys dárihanalarynda vırýstyń aýrýlardy emdeýge arnalǵan dári-dármek te jetkilikti.
«Halyqty koronavırýsqa qarsy jappaı vaktsınatsııalaý jalǵasyp jatyr. Yntalandyrý is-sharalaryn qoldaý arqyly azamattar arasynda keń aýqymdy aqparattyq túsindirý jumysy júrgizilýde. Shamamen 294 myń adam ekpe aldy. Óńirde shekteý is-sharalary saqtalýda. Bilim berý uıymdarynda sanıtarlyq normalardy saqtaý jumysy kúsheıtildi. Sońǵy aptada monıtorıng toptary 84 tekserý júrgizdi. 1 010 nysan qamtyldy. Karantın is-sharalaryn buzýdyń 30 faktisi anyqtalyp, 25 aıyppul salyndy», - dedi óńir basshysy.
Úkimet otyrysynda «qyzyl» aımaqtan áýpirimdep áreń shyqqan Nur-Sultan qalasynyń ákimi Altaı Kólginov te esep berip, memleket tarapynan qabyldanǵan is-sharalardyń nátıjesinde elordadaǵy epıdemıologııalyq ahýaltyń birshama turaqtanǵanyn aıtty.
«Eger tamyz aıynda orta eseppen 1 500-1 600 jaǵdaı tirkelse, sońǵy aptada vırýsty juqtyrǵandar sany táýligine 200-den azaıdy. Jaǵdaıdyń jaqsarǵanyna baılanysty qala «sary» aımaqqa ótti. Infektsııalyq tósek-oryndardyń júktemesi jazda 3 myń adamnan assa, búginde 500-ge jýyq patsıent em alyp jatyr. Reanımatsııalyq tósek-orynda 46 naýqas em alýyn jalǵastyrýda. Medıtsınalyq-sanıtarlyq alǵashqy kómek kórsetý uıymdarynda em alyp jatqan patsıentter 13 myńnan 2myńǵa deıin azaıdy. Qalalyq aýrýhanalar birtindep ózderiniń beıindi baǵyttary boıynsha jumysqa qaıta oralýda. 8 ınfektsııalyq statsıonar jabyldy. Qazir tek 7 ınfektsııalyq jáne 1 karantındik statsıonar jumyldyrylǵan. Olarda qajetti medıtsınalyq qural-jabdyqtar jáne jetkilikti dári-dármek qory bar. Halyqty vaktsınatsııalaý jumysy jalǵasýda. 1-komponentti 440 myńnan astam adam aldy. 2-komponent 410 myńnan astam adamǵa egildi»,- dedi elorda ákimi.
Premer-Mınıstr tapsyrmalary
Kóterilgen máselege qatysty qorytyndy sóz sóılegen QR Premer-Mınıstri Asqar Mamın jalpy epıdemıologııalyq ahýal baqylaýda ekendigin basa aıtty.
«Degenmen kórshi elderde jaǵdaıdyń qıyndaǵanyn kórip otyrmyz. Sondyqtan óńirlerdiń, ásirese shekaralas óńirlerdiń ákimderi sanıtarlyq-epıdemıologııalyq normalardyń qatań saqtalýyn qamtamasyz etsin, naýqastaný deńgeıine naqty monıtorıng júrgizý jáne jedel is-sharalar qabyldap otyrý qajet. Monıtorıngtik toptardyń jumysyn jandandyrý qajet. Densaýlyq saqtaý mınıstrligi memlekettik shekarada epıdemıologııalyq baqylaýdy kúsheıtsin», - dedi Úkimet basshysy.
Sonymen qatar Premer-Mınıstr vaktsına egý qarqyny tómendep otyrǵanyna basa nazar aýdaryp, ony ásirese, arta qalyp kele jatqan óńirler ulǵaıtý qajettigin eskertti.
«Mańǵystaý, Batys Qazaqstan, Qostanaı, Aqmola oblystary men Nur-Sultan qalasynyń ákimderi vaktsınalaý máselesin jeke baqylaýǵa alsyn jáne onyń qajetti deńgeıin qamtamasyz etsin. Densaýlyq saqtaý, Aqparat mınıstrlikteri halyq arasynda vaktsınalaý men revaktsınatsııalaýdyń mańyzdylyǵy týraly, sonymen birge densaýlyqty saqtaýdyń jalǵyz joly - koronavırýsqa qarsy ekpeni alý ekenin túsindirý boıynsha jumysty jalǵastyrsyn», - dedi Asqar Mamın.
