Konvergentti jýrnalısti qalaı tərbıeleımiz - Moldııar Ergebekov
Convergence degen aǵylshyn tilinen shyqqan sóz. Maǵynasy - bir birimen baılanysy joq salalardyń birine - biri yqpal ete otyryp, bir baǵytta ilgerileýi.
Moldııar Ergebekovtyń aıtýynsha, 90 jyldardan bastap, ǵalamtordyń kelýimen vıdeo jasap əri mətin jazatyn, dybysty kóshirip, bulardy montajdap, grafıka, dızaın jasaı alatyn konvergentti , jan-jaqty jýrnalıster kerek bola bastaǵan.
"Internettiń paıda bolýymen birge gazetter əlemniń barlyq jerinde qoljetimdi bola bastady. Mysaly, men Lengerdiń balasymyn, aýdanymnyń «Tóle bı týy» degen gazetin Almatyda otyryp oqı alamyn. Basylymnyń ınternet saıty bar. Sol sııaqty «Tóle bı týyna» Ýrýgvaıda otyryp ta qol jetkize alamyn. Taralym jahandandy. Bul jýrnalıstiń jan-jaqty, tehnologııalyq turǵydan bilikti bolýyn talap etti", - deıdi Moldııar Ergebekov.
«Bul talapqa qalaı jaýap beremiz, ne isteýimiz kerek?» degen suraqqa zertteýshi bylaı deıdi:
«Ol sonshalyqty qıyn emes. Qazirgi kezde qysqa merzimdi kýrstar bar. Adam sol jerge baryp 3 aı Excel, Photoshop, basqa da baǵdarlamalardy úırene alady . Bul jerde taǵy bir məsele bar. Konvergenttilikti tek tehnologııalyq turǵydan biliktilik dep oılaımyz. Negizi jýrnalısterimizdiń mindeti - rýhanı turǵydan konvergentti bola alý»,-dedi M. Ergebekov.
«Jýrnalıstıka fakýltetterine túsetin talapkerlerdiń Qazaqstan tarıhy jáne Qazaq tili men ədebıeti pənderinen alǵan baǵalary esepteledi. Al jýrnalıstıka - fılologııa emes. Jýrnalıstıka - sotsıologııa, antropologııa, saıasattaný, ekonomıka. Mektepterde adam, qoǵam jəne zań degen pən bar. Meniń oıymsha jýrnalıstıka tańdaǵandardyń osy pənnen alǵan baǵasyn esepke alýymyz kerek sııaqty. Bizdiń jýrnalıst tərbıeleý úrdisimiz əli de Keńester Odaǵyndaǵydaı. Aqyn-jazýshy bolǵysy keletin adamdar jýrfakqa keledi»,-deıdi jýrnalıstıka mamany.
Bul - zaman talaby, jýrnalıstıkanyń shyndyǵy da osy. Jýrnalıstıkaǵa baılanysty pənder komponenti de Jýrnalıstıka tarıhy, janrymen shekteledi. Əleýmettaný, ekonomıka, antropologııany qamtymaıtyn pəndermen oqytady. Moldııar Ergebekovtyń aıtýynsha, Biz bul júıeni ózgertýimiz kerek.
«Qazaqstanda jýrnalıstıka fakýltetiniń oqý komponentin Əl-Farabı atyndaǵy QazUÝ jýrfagy jasaıdy. Men buǵan qarsymyn. Biz bul komponentti demokratııalaýymyz kerek. ıAǵnı Qazaqstanda 28 ýnıversıtette jýrnalıstıkalyq bilim beretin fakýltetter, bólimder bar. Sol fakýltetterdiń ustazdarymen birigip, oqý komponentin pikir almasa otyryp anyqtaýymyz kerek. Mindetti pənder men tańdamalysyn ajyratyp alýymyz kerek. Ekinshi məsele - ustazdarda. Biz, ustazdar ózimiz "sonvergence" bolýymyz kerek. ıAǵnı jan-jaqty bolýǵa tıispiz», - dep atap ótti M.Ergebekov.
Ókinishke qaraı, kóptegen jasy úlken muǵalimder əli de kompıýterde Word-ta terýdi bilmeıdi. Ony moıyndaý kerek.
«Men shetelde oqyǵanda 70 jastaǵy professorlar sabaq berdi. Olar grafıka da jasaı biletin, kitap ta shyǵara beretin. Al bizdiń qoǵamda «Tehnologııa - jastardyń isi» degen túsinik qalyptasqan. Adam qartaıǵan saıyn tehnologııadan alystaý kerek sııaqty. Joq, olaı emes. Eger biz, ustazdar konvergentti bolsaq, bolashaq jýrnalısterdi osyǵan tərbıeleımiz» deıdi maman.
Úshinshi məsele taǵy bar. Konvergentti bola alý úshin batyldyq kerek. Batyldyqty jýrnalıst ýnıversıtettiń aýdıtorııasynan úırenedi.
«Bizdiń ustazdar óte qatal. Bizde "Qatal ustaz - jaqsy ustaz" degen túsinik bar. Joq, stýdentke sóz quqyǵyn bere alatyn, baǵyt-baǵdar silteı alatyn, olardy tyńdata alatyn ustaz bolýymyz kerek. Sol kezde ǵana bolashaq jýrnalıster kovergentti bolý úshin rýhynda batyldyqty taba alady degen oıdamyn», - dep sózin qorytyndylady Moldııar Ergebekov.
