Konstıtýtsııanyń 30 jyldyǵy: Májilis raqymshylyq týraly zańdy qabyldady
ASTANA. KAZINFORM — Búgin Parlament Májilisiniń jalpy otyrysynda «Qazaqstan Respýblıkasy Konstıtýtsııasynyń otyz jyldyǵyna baılanysty raqymshylyq jasaý týraly» Zańy qabyldandy.
Qujatty Parlamenttiń bir top depýtaty ázirledi. Zańda azamattar men memlekettiń qaýipsizdigine aıtarlyqtaı qater tóndirmeıtin qylmystar jasaǵany úshin sottalǵandardy bosatý, atap aıtqanda:
- qylmystyq teris qylyqtar men onsha aýyr emes qylmystar jasaǵandardy,
- zalal keltirýge alyp kelmegen nemese ony tolyq ótegen aýyrlyǵy ortasha qylmystar jasaǵan adamdardy,
- zalaldyń nemese azamattyq talap qoıýdyń bar-joǵyna qaramastan, aýyrlyǵy ortasha qylmys jasaǵan áleýmettik jaǵynan osal adamdardy bosatý eskerilgen.
Sonymen qatar, onsha aýyr emes jáne aýyrlyǵy ortasha qylmystar úshin qylmystyq jaýaptylyqqa tartylatyn adamdar osy Zań jobasy qoldanysqa engizilgenge deıin jasaǵan qylmystar týraly qylmystyq isterdi, onyń ishinde sottarda qaralmaǵan qylmystyq isterdi toqtatý qarastyrylǵan. Budan bólek, aýyr jáne asa aýyr qylmystar úshin jazanyń ótelmegen merzimin qysqartý kózdelgen.
- Qylmystyq kodekstiń 78-babyna sáıkes, zań jobasy asa qaýipti qylmys jasaǵan adamdarǵa qoldanylmaıdy... Budan basqa, zań jobasy qylmystyq jaýapkershilikten bosatýdy jáne sotqa deıingi tergeý organdarynyń óndirisindegi 2136 qylmystyq is boıynsha is júrgizýdi toqtatýdy aıqyndaıtyn normalardy qamtıdy. Olar boıynsha 1 773 adam tergeý organdarynyń sheshimi boıynsha qylmystyq jaýapkershilikten bosatylady, onyń ishinde 99-y tergeý ızolıatorlarynda, al 1 674 adam boıynsha sottar úkim taǵaıyndaý kezinde jaza merzimin qysqartý jáne bosatý týraly zań jobasynyń erejelerin qoldaný kózdelgen. Sondaı-aq múddeli memlekettik organdarmen birlesip, raqymshylyq jasamaý usynylatyn qylmystardyń tizbesi aıqyndaldy (Jobanyń 5-baby). Qylmystyq is júrgizý kodeksiniń 476-babynyń 15-tarmaǵyna sáıkes, raqymshylyq jasaýdy qoldaný týraly túpkilikti sheshimdi sot árbir sottalýshyǵa qatysty jeke qabyldaıdy, - dedi Májilis depýtaty Abzal Quspan.
Budan basqa, zań jobasymen jergilikti atqarýshy organdarǵa bas bostandyǵynan aıyrý oryndarynan bosatylatyn adamdardy áleýmettik beıimdeý jáne qaıta áleýmettendirý jónindegi mindetter júkteledi.
- Qazirgi ýaqyttyń shyndyǵyn eskere otyryp, raqymshylyq jasaý memlekettik shyǵystardy ońtaılandyrýǵa (jylyna shamamen 5 mlrd. teńge) jáne júktemeni azaıtý esebinen QAJ mekemelerinde sottalǵandardy ustaý jaǵdaılaryn jaqsartýǵa múmkindik beredi. Zań jobasyn qabyldaý nátıjesinde únemdelgen bıýdjet qarajatyn QAJ-dy qarjylandyrýǵa jáne halyqaralyq-quqyqtyq standarttardy engizýge, onyń ishinde kameralyq túrmelerge kóshýge baǵyttaý múmkin bolady, - dedi depýtat.
Búgin Parlament Májilisiniń jalpy otyrysynda raqymshylyq jasaý týraly zań jobasyn talqylaý kezinde bosatylatyn adamdardyń sany belgili boldy.