Konstıtýtsııalyq ózgeristerge sáıkes, Prezıdent joǵary arbıtrdiń rólin atqaratyn bolady - Hýda Ál-Masrı
Alaıda qazaq tájirıbesindegi bul sońǵy jaǵdaı kóptegen elderdegi qalyptasqan ol dástúrmen úılespeıdi.
Qazaqstandaǵy jańa konstıtýtsııalyq ózgerister jaıly Egıpettegi «Roz Ál-ıÝsýf» jýrnalynyń tilshisi Hýda Ál-Masrı osyndaı pikir bildirdi.
«Jalpy, memleket basshysy sheksiz bılikke qol jetkizý maqsatynda óz ókilettigin keńeıtýge, eldiń basshysy retinde yqpalyn asyrýǵa umtylatyndyǵy belgili. Osylaısha demokratııalyq prıntsıpter men bılik tarmaqtarynyń ókilettigine zııan keltirip, qoǵamdyq bostandyqty shekteýi múmkin.
Alaıda qazaq tájirıbesindegi bul sońǵy jaǵdaı kóptegen elderdegi qalyptasqan ol dástúrmen úılespeıdi. Qazaqstan Prezıdenti Nursultan Nazarbaevtyń jarııalaǵan birqatar konstıtýtsııalyq jáne quqyqtyq ózgeristerine sáıkes, Memleket basshysy zańmen bekitilgen prezıdent ókilettiginiń basym bóliginen bas tartyp, olardy Úkimet pen Parlamentke bermek. Jańa jaǵdaıda prezıdent bıliktiń úsh tarmaǵynyń arasyndaǵy joǵary arbıtrdiń rólin atqaratyn bolady. Elbasy strategııalyq mindetterine basa nazar aýdaryp, kúsh-jigerin syrtqy saıasatqa, ulttyq qaýipsizdik pen eldiń qorǵanysyna jumyldyrmaq.
Táýelsizdiktiń alǵashqy kúninen Prezıdent Nursultan Nazarbaev egemendi Qazaqstannyń alǵashqy prezıdenti mártebesinde tarıhı jaýapkershiliktermen betpe-bet keldi. Atap aıtqanda, N.Nazarbaev qıyn kezeńde - Keńestik odaqtyń kúıregen, saıası jáne ekonomıkalyq ortalyqpen baılanystardyń úzilgen aýyr jyldary bılikke keldi. Sondyqtan da ol kezeńde prezıdent eldegi saıası, áleýmettik-ekonomıkalyq ózgeristerge baılanysty el bıligin óz qolyna jınaqtaýǵa, kóptegen ókilettilikti moınyna alýǵa tıisti boldy.
Prezıdenttiń kóptegen ókilettilikti qolyna jınaqtaýy jeke dara bılep-tósteý úshin emes, kerisinshe eldiń saıası jáne ekonomıkalyq turaqtylyǵyna jetýmen baılanysty boldy. Prezıdent Nursultan Nazarbaev jaqyn arada konstıtýtsııalyq ózgerister engiziletindigin, sonyń negizinde Prezıdent erikti túrde zańmen bekitilgen birqatar ókilettiginen bas tartyp, olardy Úkimet pen zań shyǵarýshy organ «Parlamentke» beretindigin bul, óz kezeginde, Parlamenttiń, elimizdegi sot júıesi men prokýratýranyń rólin keńeıtetindigin jáne olardyń Konstıtýtsııalyq qurylysymyzdyń buljymaıtynyna kepildik beretindigin jarııalady.
Osy ózgeristerge sáıkes, Úkimet óz ókilettigin burynǵydaı Prezıdenttiń emes, jańadan saılanǵan Májilistiń aldynda toqtatady, Úkimet múshelerine Parlament palatalary tarapynan senimsizdik bildirý tártibin ońaılatady. Osylaısha, bıliktiń zań shyǵarýshy tarmaǵynyń atqarýshy tarmaqqa baqylaý jasaýy kúsheıtiledi. Budan basqa Úkimetke ózi tolyqtaı jaýapkershilik arqalaıtyn memlekettik baǵdarlamalardy bekitýdi tapsyrý oryndy bolmaq, sonymen qatar Úkimetke ózine onyń quramyna kirmeıtin ortalyq atqarýshy organdardy qurý men taratý quqyǵy beriledi. Osydan soń Prezıdent Úkimet pen Premer-mınıstrdiń aktileriniń is-áreketiniń kúshin joıý, ıa bolmasa toqtatý quqyǵynan bas tarta alady.
Osynyń barlyǵy atqarýshy memlekettik organdar men onyń basshylarynyń jaýapkershiligin arttyryp, qajetti ókilettikter beredi. Zań kúshi bar prezıdent Jarlyqtaryn qabyldaý múmkindigi týraly norma kókeıtestiligin joıady, óıtkeni ol mindet jergilikti atqarýshy bılikke qatysty Parlamentke júkteletin bolady.
Meniń pikirimshe, Prezıdent Nursultan Nazarbaevtyń mundaı qadamdarǵa sanaly túrde barýy, qazirgi zaman tarıhynda alǵash ret qazaqtar úshin memleket quryp jatqandyǵynyń aıqyn kórinisi. Ol zańmen jáne Konstıtýtsııamen bekitilgen prezıdenttik ókilettikti ózi úshin paıdalanbaı, kerisinshe, ony syrttan jarnamalap tyqpalaıtyn demokratııaǵa uryndyrmaı, uzaq joldan ótken eldiń turaqtylyǵyn qamtamasyz etýdiń ádisi retinde qoldana bildi. Qazaqstan keleshek qadamdaryn jan-jaqty oılastyrǵan, halqy saıası jetilgen, turaqtylyqqa qol jetkizip tolysqan kezeńde, ıaǵnı ol óziniń saıası quqyǵyn eldiń ekonomıkalyq ahýaly men qaýipsizdigine zııan keltirmeı erkin de demokratııalyq túrde iske asyra alatyn jaǵdaıǵa jetkende ǵana naqty demokratııalyq qoǵamǵa aınala almaq»,-deıdi Hýda Ál-Masrı.
