Qomaqty ınvestıtsııa qajet emes: Qazaqstanda týrızmdi damytýdyń negizgi áleýeti ataldy
ASTANA. KAZINFORM — Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev 2025 jylǵy 8 qyrkúıektegi Qazaqstan halqyna Joldaýynda týrızm salasyndaǵy túıtkildi máselelerge nazar aýdardy. Osy oraıda Memleket basshysynyń osy baǵytta bergen tapsyrmalaryn oıdaǵydaı júzege asyrý joldaryn sarapshylardan suraǵandy jón kórdik.
Bıylǵy Joldaý barysynda Prezıdent týrıstik jerlerdiń barlyǵyn retke keltirý jumystaryn jeke baqylaýda ustap turǵanyn atap ótti. Sonymen qatar, jurt jıi baratyn demalys oryndarynan bólek, bolashaǵy zor basqa da baǵyttardyń áleýetin arttyrý tapsyrmasy berildi. Atap aıtqanda, Almaty qalasy men Almaty oblysyndaǵy taý týrızmi men taý shańǵysy týrızmine erekshe ekpin qoıyldy.
«Qala týrızmin damytý ortalyǵy» ZTB atqarýshy dırektory, QR Týrızm jáne sport mınıstrligi Qoǵamdyq keńesiniń múshesi Tatıana Vernıtskaıa Memleket basshysy óz Joldaýynda týrızmniń elimizdiń damýyndaǵy rólin atap ótip, onyń máselelerine basa nazar aýdarǵanyn aıtty.
- Bul problemalardy sheshý qajet. Biraq bul jerde tıisti mehanızm mańyzdy. Bizdińshe, týrızm salasyndaǵy zańnamalyq bazany jáne bilim berýdi damytý úshin ǵylymı komponent qajet. Sondyqtan týrızm boıynsha ǵylymı-zertteý ınstıtýtyn qurý tıimdi bolar edi. Sondaı-aq Týrızm jáne sport mınıstrligi BUU janyndaǵy Dúnıejúzilik týrıstik uıymmen yntymaqtastyq týraly kelisim jasaıdy dep kútip otyrmyz. Bizge memorandým emes, kelisimdi bekitý kerek. Týrızm komıteti biraz jumysty atqaryp jatyr, alaıda qarjylandyrýǵa qatysty másele bar. Jalpy, ár óńirdiń týrızm ınfraqurylymyn damytý men jaqsartý ákimdikterdegi týrızmdi damytý baǵdarlamasynyń jan-jaqty pysyqtalýyna baılanysty bolmaq. Al egjeı-tegjeıli qarastyrylǵan baǵdarlama jasaý úshin barlyq óńirde jeke týrızm basqarmalary bolýy tıis, sebebi keıbirinde ondaı qurylym joq, - dedi Tatıana Vernıtskaıa.
Onyń paıymynsha, osyǵan deıin bul problemalar jıi kóterilip jatqanyn eskere otyryp, jol boıynda jáne týrıstik oryndarda dárethanalar salý jónindegi el kóleminde baǵdarlama jasaý kerek. Sondaı-aq óńirlerdegi qonaqúılerdi jóndeý men jańǵyrtýdy sýbsıdııalaý qajet.
- Munymen qosa, Baıqońyrdaǵy týrızm ınfraqurylymy máselesine de nazar aýdarýǵa keńes berer edik, - deıdi sarapshy.
Inside Travel týrıstik zertteý kompanııasynyń negizin qalaýshy jáne dırektory, KazakhTourism ulttyq kompanııasy qoǵamdyq keńesiniń múshesi Erkin Tıkenovtiń aıtýynsha, qazirgi qarjylyq jaǵdaıda óńirler bar áleýetin paıdalanýy kerek. Osy oraıda burynnan damyǵan týrıstik aımaqtardy keńeıtý qajet nemese «Batys Eýropa – Batys Qytaı» jáne «Soltústik – Ońtústik» sııaqty iri kólik toraptaryna qosylý mańyzdy. Bul óz kezeginde qoldanystaǵy resýrstar men aǵyndar aınalasynda týrıstik ınfraqurylymdy qurýǵa múmkindik beredi.
- Bul rette, basty máselege toqtala ketken jón. Qazir iri jobalarǵa erekshe nazar aýdarylǵanyn eskersek, ákimder týrızmdi damytýǵa resýrstardy qaıdan alady? Olar bul maqsatqa qarjy qarastyryp, joldar men negizgi ınfraqurylymǵa qarajat suraýy kerek. Keıbir óńirler qazirdiń ózinde áýejaılar men basqa nysandarǵa ınvestıtsııa alyp, salany damytý úshin áleýetin jaqsartyp jatyr. Ázirge, týrızmdi damytýdyń naqty modeli anyqtalmaǵan. Іri oıynshylar anklavtyq kýrorttyq týrızmdi alǵa jyljytatyn sııaqty, ıaǵnı osy nysandar ózin-ózi qamtamasyz etýge qaýqarly, tek bazalyq ınfraqurylymdy qajet etedi. Infraqurylym boıynsha jaýapkershilikti ákimdikterge berý salany damytýǵa oń áserin tıgizýi múmkin. Óıtkeni, olar buǵan deıin de bul máselelerge jaýapty boldy, degenmen qazir osy baǵytqa erekshe ekpin qoıylyp jatyr, - dedi E. Tıkenov.
Onyń sózine qaraǵanda, kóp qarjy jumsamaı-aq, týrızmniń ekonomıkadaǵy úlesin arttyrýdyń qarapaıym joly bar. Bul turǵyda mereıtoılar nemese festıvalder sııaqty sporttyq jáne mádenı is-sharalardy atap ótýge bolady.
- Negizinen, osy is-sharalar - taza týrıstik ónim. Kóbinese olardy úgit-nasıhat úshin paıdalanǵanymen, bul jıyndardyń aýqymyn keńeıtip, týrıster úshin eksporttyq ónim retinde qarastyrýǵa bolady. Іri sport nysandary men is-sharalar óńirlerdiń ekonomıkalyq draıveri bola alady, meıman men ınvestıtsııa tartady. Máselen, «Qaırat» – «Real» kezdesýine qansha sheteldik kelýi múmkin ekeni jarııalandy, ıaǵnı biraz adam kelgeli jatyr. Sondaı-aq, Dımash Qudaıbergenniń kontsertine sheteldik qonaqtardyń aǵynyn jáne basqa da eleýli is-sharalardyń aýqymyn eske túsirýge bolady. Osy tektes is-sharalar úshin qomaqty qarajat shyǵyndaýdyń qajeti joq, keıbir mádenı jıyndardy jazyq dalada da uıymdastyrýǵa bolady, - dedi Erkin Tıkenov.
Sarapshynyń paıymynsha, Prezıdent Joldaýy týrızmdi damytýǵa tyń serpin berip, onyń sala retindegi róline basa nazar aýdarylady.
- Ásirese, taýly aımaqtarda ınfraqurylymdy damytý qajettiligine ekpin qoıylyp, bul jumystarǵa ákimderdi belsendi qatysýǵa shaqyrdy. Meniń oıymsha, ár oblys ortalyǵynda aıtarlyqtaı kúsh jumsamasa da, týrızm ekonomıkanyń 10 paıyzyn qura alady. Monsha men meıramhana keshenderi, mádenı ári tabıǵı murany tamashalaý sııaqty negizgi týrıstik qyzmetter qazirdiń ózinde barlyq jerde bar. Endi osy áleýetti qalaı paıdalaný kerek ekenin pysyqtaý kerek. Ázirge, damý modeli tolyq anyqtalmaǵanymen, qarjylandyrý máseleleri ashyq kúıinde qalyp otyr. Atap aıtqanda, joǵary basshylyq jaǵynan osy salaǵa erekshe nazar aýdarýy faktisiniń ózin ońtaıly belgi dep sanaımyn. Bul óz kezeginde salaaralyq úılestirýge, óńirlerdiń bar áleýetin paıdalanýǵa, sport jáne mádenı týrızmdi damytýǵa múmkindikter ashady. Túptep kelgende, ekonomıkanyń ósýi men ınvestıtsııa tartýǵa eleýli yqpal etedi, - dedi sarapshy.