Kólik baqylaý salasyn ózgerister kútip tur
ekinshi jaғynan halyқaralyқ tasymaldaý salasyndaғy elimizdiң joғary әleýetin қalyptastyrýғa negiz қalaıdy. Sondyқtan tranzıttik tasymaldyң қaқ ortasynda tұrғan Қazaқstan үshin ishki jүk tasymaldaý mәselesin retteý asa maңyzdy. Al bұl is elimizdiң kөlik baқylaý salasynda biraz өzgeristerdi қajet etetini anyқ.
Jaқynda mәlim bolғanyndaı, mұndaı өzgeristerdiң de aýyly alys emes eken. ҚR Kөlik jәne kommýnıkatsııa mınıstrliginde өtken «Kөliktik baқylaý: bүgin jәne erteң» taқyrybyndaғy «dөңgelek үstelde» Kөliktik baқylaý komıtetiniң tөraғasy Әdilet Barmenқұlov elimizdiң kөliktik baқylaý salasyndaғy tүbegeıli өzgeristerdiң bolatyndyғy týraly mәlim etti. Onyң aıtýynsha, jaқynda ҚR Parlament Mәjilisiniң қaraýyna engizilgen «ҚR kөlik mәselesi boıynsha keıbir zaң aktilerine өzgerister men tolyқtyrýlar engizý týraly» jaңa zaң jobasyna sәıkes Kөliktik baқylaý komıtetiniң birқatar mindetteri keden organdaryna tapsyrylyp, elimizde jүk tasymaldaýdy retteıtin jaңa avtomattandyrylғan jүıesin engizý josparlanғan. Sondaı-aқ komıtet basshysy kөliktik baқylaý salasyndaғy sybaılas jemқorlyқpen kүres jөnindegi keңesti құrýdy ұsyndy.
Ә.Barmenқұlov atap kөrsetkendeı, bүgingi taңda otandyқ kөliktik baқylaý salasyna jүrgizilgen zertteýdiң nәtıjesinde ұıymdastyrý-құrylymdyқ jұmystarda kөptegen bıýrokratııalyқ kemshilikter anyқtaldy. Mәselen, қazirgi kezde el ishindegi kөlik қozғalysynyң tyғyzdyғy shekara aýmaғymen salystyrғanda 9 ese artyқ. Soғan қaramastan, respýblıkada bar 67 kөliktik baқylaý beketteriniң 42-si nemese 60 paıyzy shekara aýmaғynda ornalasқan. Osy jәne kөliktik baқylaý salasyndaғy mamandardyң azdyғyna baılanysty komıtet basshylyғy өziniң birқatar mindetterin keden organdaryna tapsyrý týraly sheshim қabyldady. Bұғan қosa, elimizdegi 35 statsıonarlyқ baқylaý beketi 6 negizgi tranzıttik joldarғa jұmyldyrylyp, jyljymaly baқylaý қyzmetterin ұıymdastyrý kөzdelgen. Komıtet tөraғasy Ә.Barmenқұlovtyң aıtýynsha, jyljymaly mobıldi қyzmetterin jabdyқtaý jәne olardy kүtip-ұstaý 5 ese arzanғa tүsedi. Al eң bastysy, atalғan shұғyl toptar jergilikti jәne respýblıkalyқ maңyzy bar joldardaғy jүk tasymaldaý erejelerin bұzý faktilerin tez arada anyқtaı alady. Bұl қyzmet toptary jaңa tehnıkamen jabdyқtalmaқ.
«Elimizdiң kөliktik baқylaý salasyndaғy alғashқy reformany jүzege asyrýdyң aldynda biz 1999 jyldan beri қabyldanғan kөliktik baқylaý құrylymyn tereңdeı zerttep shyқtyқ. Osynyң nәtıjesinde 16 aýmaқtyқ ınspektsııany 7 өңirlik baқylaý ınspektsııasyna қaıta құrý týraly sheshim қabyldadyқ. Bizdiңshe, bұl - otandyқ kөliktik baқylaýdy ұıymdastyrýdyң oңtaıly әdisi. Endi biz elimizdiң ishki jүk tasymaldaý mәselesine erekshe nazar aýdaratyn bolamyz», - deıdi Ә.Barmenқұlov.
Өz sөzinde Ә.Barmenқұlov kөliktik baқylaý salasyndaғy sybaılas jemқorlyқ mәselesine erekshe toқtalyp, osy oraıda da birқatar is-sharalardy jүzege asyrý қajettigine toқtaldy. Onyң sөzine қaraғanda, қazirgi kezde jemқorlyқ әreketteri, kөp jaғdaıda, baқylaý beketterinde jәne sheteldik rұқsat қaғazdaryn berý kezinde oryn alýda. Komıtet basshysynyң paıymdaýynsha, sybaılas jemқorlyқtyң aldyn alý maқsatynda kөliktik baқylaý jүıesin barynsha avtomattandyrý қajet. Osyғan oraı Kөliktik baқylaý komıteti jүk tasymaldaýdy қozғalys kezinde baқylaýғa mүmkindik beretin jaңa avtomatty jүıeni әzirleýde. Oғan sәıkes, jүk tasymaldaý erejelerin bұzғan avtokөlikter қozғalys kezinde anyқtalyp, kezekti baқylaý beketinde toқtatylatyn bolady. Atalғan jүıe jol tyғyzdyғyn jeңildetip, baқylaý beketteri aldyndaғy keptelisterdi joıýғa mүmkindik beredi. Sondaı-aқ bүgingi taңda rұқsat қaғazdaryn berý salasynda da osyndaı tәjirıbe engizilýde. Onyң arқasynda kөlik tasymaldaýshylar men baқylaýshy organdar arasyndaғy қarym-қatynasty barynsha azaıtý josparlanyp otyr.
ҚR Parlamenti Mәjilisiniң қaraýyna jiberilgen «ҚR kөlik mәselesi boıynsha keıbir zaң aktilerine өzgerister men tolyқtyrýlar engizý týraly» jaңa zaң jobasyna sәıkes otandyқ kөlik jүrgizýshilerine halyқaralyқ tasymaldaýғa rұқsat berý, kөlik өlsheýdiң halyқaralyқ kýәlikterin bekitý jәne қalaaralyқ baғdardaғy kөlik қyzmetterin lıtsenzııalaýdy komıtettiң құzyryna berý kөzdelgen. «Mәselen, қalaaralyқ kөlik қyzmetterin lıtsenzııalaý arқyly biz kәsibı kөlik jүrgizýshi mamandardyn iriktep, jolaýshylardyң өmiri men densaýlyғy қaýipsizdigin қamtamasyz etý jұmysyn jaңa sapaly deңgeıge shyғara alamyz. Sondyқtan men bүgingi jıynғa қatysyp otyrғan Parlament Mәjilisiniң depýtattaryn қaraýғa jiberilgen zaң jobasyna қoldaý kөrsetýge shaқyramyn», - dedi Ә.Barmenқұlov.
Sondaı-aқ komıtet basshysy kөlik jүrgizýshilerdiң saýattylyғyn arttyrý mәselesine de basa naza aýdardy. Onyң mәlimeti boıynsha aғymdaғy jyldyң basynan beri jүk tasymaldaý erejelerin bұzғan 1214 kөlik jүrgizýshisine 100 mln. teңgeden astam aıyppұldar salyndy. Oғan қosa, kөlik құraldarynyң jүkti artyғymen tasymaldaýy saldarynan elimizdegi negizgi joldar bұzylyp jatyr. Mәselen, tek ınerttik jүkterdi tasymaldaý kezinde Astana - Қaraғandy tas jolyna 15 mlrd. teңgege jýyқ shyғyn keledi eken. Bүginde jүk tasymaldaý erejelerin bұzýdyң nәtıjesinde Astana maңaıyndaғy joldardy jөndeýge 37 mlrd. teңge қajet.
«Bүgingi jaғdaı elimizdiң kөlik salasynda naқty jұmystardy қolғa alýdy қajet etip otyr. Sondyқtan қazirgi kezde қordalanғan mәselelerdi sheshý үshin biz kөliktik baқylaý salasynda sybaılas jemқorlyқpen kүres jөnindegi keңesti құrýdy ұsynamyz. Onyң negizgi қyzmeti jemқorlyқ oқıғalaryn jan-jaқty zerttep, onyң alғysharttarynyң aldyn alyp, sondaı faktilerdi barynsha joıý bolmaқ», - deıdi Ә.Barmenқұlov.
Jıyn barysynda elimizdiң saıası-қoғamdyқ ұıymdary jaңa zaң jobasyndaғy kөrsetilgen bastamalarғa қoldaý bildirip, birlesip jұmys isteý jolynda ortaқ құjatty rәsimdeýdi ұıғardy. Baқylaý-қadaғalaý қyzmetiniң ashyқtyғyn қamtamasyz etý, sybaılas jemқorlyқtyң alғysharttaryn joıý, kөlik zaңdaryn jetildirý jәne kөlik қyzmeti naryғynyң mәdenı damýyna қajetti jaғdaı jasaý maқsatynda өzara yntymaқtastyқ týraly memorandýmғa ҚR Kөlik jәne kommýnıkatsııa mınıstrligi Kөliktik baқylaý komıteti, «Nұr Otan» HDP-synyң «Birlik» өңiraralyқ fılıalynyң Saıası Keңesi, ҚR Avtomobıl tasymaldaýshylarynyң halyқaralyқ odaғy, ҚR Avtomobıl kөligimen jolaýshylardy tasymaldaý қaýymdastyғy jәne «Қalaaralyқ jolaýshylar avtobýsy tasymaldaýshylarynyң jәne avtovokzaldarynyң қaýymdastyғy» zaңdy tұlғalar birlestigi қol қoıdy.
