Májilis janyndaǵy Qoǵamdyq palatanyń jumysy qorytyndylandy
KÓKShETAÝ. KAZINFORM – Býrabaıda Májilis tóraǵasy Erlan Qoshanovtyń qatysýymen Qoǵamdyq palatanyń kóshpeli otyrysy ótti. Onda depýtattar men sarapshylar Palata músheleriniń usynystarynyń iske asyrylý barysyn talqylap, VIII shaqyrylymnyń úshinshi sessııasyndaǵy jumysyn qorytyndylady.
Májilis spıkeri Qoǵamdyq palatany qurý ıdeıasy elimizdegi aýqymdy demokratııalyq ózgerister kezeńinde týyndaǵanyn eske saldy. Memleket basshysy Prezıdent qyzmetine kirisken alǵashqy kúnnen bastap eń mańyzdy sheshimder halyqtyń qatysýymen ǵana qabyldanatynyn naqty málimdegen bolatyn.
– Bizdiń kóz aldymyzda saıası landshaft túbegeıli ózgerdi. Jańa saıası-quqyqtyq júıeniń ınstıtýtsıonaldy negizderi qalandy. Bılik tarmaqtary arasynda naqty bólinis júzege asty. Jańa demokratııalyq partııalyq-saıası alań qalyptasa bastady. Bul reformalardyń qaıtarymsyz ekenin Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev birneshe ret atap ótken bolatyn, - dedi Májilis tóraǵasy.
Erlan Qoshanov Qoǵamdyq palata Májilis janynan bastapqyda ashyq pikir bildirý alańy retinde qurylǵanyn atap ótti. Eki jyl ishindegi nátıje bul maqsattyń júzege asyp jatqanyn kórsetti. Májilis spıkeriniń pikirinshe, búginde Palata qoǵamdyq dıalog júıesiniń mańyzdy elementine aınalyp otyr. Ol jurtshylyqtyń ártúrli toptarynyń kóńil-kúıi men úmit-tilekterin bildiretin ózindik «halyq úni» ispetti.
Qoshanov Qoǵamdyq palata sarapshylarynyń zań shyǵarý protsesine jáne qoǵam úshin mańyzdy máselelerdi Parlament pen Úkimet deńgeıinde talqylaýǵa qosqan eleýli úlesin atap ótti. Máselen, Qurylys kodeksi jobasyna birqatar naqty usynysty palata múshesi, tanymal ýrbanıst Gúlmıra Baıǵabylova engizse, Salyq kodeksin ázirleý barysynda Natalıa Malıarchýktyń bastamasymen shaqyrylǵan sarapshynyń avıatsııalyq otyndy qosylǵan qun salyǵynan bosatý jónindegi usynysy qoldaý tapqan.
Májilis tóraǵasy birqatar usynystyń qazirgi ýaqytta zańnamada naqty normalar retinde kúshine engenine nazar aýdardy.
– Mysaly, Danııar Áshimbaevtyń usynysy boıynsha «Oıyn bıznesi týraly» zańǵa memlekettik qyzmetkerlerge, áskerı qyzmetshilerge jáne Biryńǵaı boryshkerler tiziminde turǵan adamdarǵa qumar oıyndarǵa qatysýǵa tyıym salatyn normalar engizildi. Al Toǵjan Qojalynyń memlekettik tildegi medıakontent kólemin 60 paıyzǵa deıin arttyrý jónindegi belsendi ustanymy jańa «Mass-medıa týraly» zańnyń mazmunyna tikeleı áser etti. Sondaı-aq Mýslım Hasenov usynǵan sýıtsıdke qatysty birqatar bastama, onyń ishinde óz-ózine qol jumsaýǵa ıtermeleý úshin qylmystyq jaýapkershilik engizý normalary da qabyldandy, - dedi Májilis spıkeri.
Sondaı-aq Erlan Qoshanov Qoǵamdyq palatanyń jumysyn odan ári jetildirý jónindegi oılarymen bólisti. Eń aldymen, bul usynystar óńirlerdegi qoǵamdyq keńesterdiń jumysyn kúsheıtýge qatysty boldy. Májilis tóraǵasynyń pikirinshe, jergilikti mańyzy bar kóptegen máseleni turǵyndar ózara kelisimge kelip, ortaq múdde negizinde ózderi sheshe alatyn deńgeıge jetýge tıis. Osyǵan baılanysty ol Qoǵamdyq palataǵa qazirgi ýaqytta depýtattar bastamashylyq etken jergilikti ózin-ózi basqarý týraly zań jobasynyń óz nusqasyn ázirleýdi usyndy.
Májilis tóraǵasy sarapshylarǵa el damýynyń barlyq salasy boıynsha – ekonomıka men áleýmettik saıasattan bastap bilim berý, densaýlyq saqtaý jáne qorǵanys qabiletine deıin saraptamalyq baıandamalar ázirleýdi usyndy. Mysaly, saılanǵan jergilikti ákimderdiń basqarýshylyq sheshimderin zertteý, sondaı-aq qazirgi tańda azamattyq qoǵam, eriktiler men úkimettik emes uıymdar qandaı jobalarǵa múddeli ekenin anyqtaýǵa kómektesý qajet ekenin aıtty.
Jumys qorytyndylaryna toqtalǵan Qoǵamdyq palatanyń tóraǵasy, depýtat Aıdos Sarym úshinshi sessııa aıasynda Palatanyń 9 otyrysy ótkenin, onyń biri Almatyda, ekinshisi Májilistiń Áleýmettik-mádenı damý komıtetimen birlesip Atyraýda ótkenin habarlady.
– Ásirese, Almatyda Salyq kodeksi jobasy boıynsha ótken pikirtalas mazmundy da ótkir boldy. Al Atyraýda depýtattar men Qoǵamdyq palata músheleri ana men náreste ólim-jitimi máselesin qarastyrdy. Jalpy alǵanda, ótken 8 otyrystyń qorytyndysy boıynsha Qoǵamdyq palata tarapynan Májilistiń beıindi komıtetteri men ýákiletti organdarǵa barlyǵy 169 usynys joldandy, - dedi Aıdos Sarym.
Otyrys barysynda beıindi komıtetterdiń tóraǵalary sóz alyp, Qoǵamdyq palata músheleriniń zań jobalaryna engizý úshin bergen usynystarynyń qaralý nátıjeleri týraly baıandady.
Qarjy jáne bıýdjet komıtetiniń tóraıymy Tatıana Saveleva atap ótkendeı, eń aýqymdy talqylaýlardyń biri depýtattardyń jańa Salyq kodeksi jobasyn qaraý kezeńinde ótti. Ol Qoǵamdyq palata tarapynan qosylǵan QQS mólsherlemeleri, salyqtyq ákimshilendirý jáne ózge de baǵyttar boıynsha usynystar Kodekske túzetýler engizý kezinde naqty jumys quralyna aınalǵanyn jetkizdi.
Áleýmettik-mádenı damý komıtetiniń tóraǵasy Ashat Aımaǵambetov MÁMS júıesin jetildirýge qatysty sarapshylardan kóptegen ıdeıa men usynys túskenin, olardyń birqatary Májilis qabyldaǵan zań aıasynda kórinis tapqanyn aıtty. Ekonomıkalyq reforma jáne óńirlik damý komıtetiniń tóraǵasy Nurtaı Sabılıanov sarapshylardyń jasandy ıntellekt pen jergilikti ózin-ózi basqarý salalaryndaǵy birqatar bastamasy júzege asqanyn jetkizdi. Al Zańnama jáne sot-quqyqtyq reforma komıtetiniń tóraıymy Snejanna Imasheva quqyqbuzýshylyqtardyń aldyn alý týraly zań jobasyna engizilgen bastamalar jóninde baıandady.
Talqylaý barysynda Qoǵamdyq palata tóraǵasynyń orynbasary Ǵalym Baıtuq mıkrokredıttik uıymdardyń qyzmetine nazar aýdarýdy usyndy. Onyń áriptesi Svetlana Romanovskaıa sarapshylardyń otbasy men turmystaǵy zorlyq-zombylyq týraly jeke zańdy saqtap qalý jáne onyń jekelegen normalaryn kúsheıtý qajettigi jónindegi pikirin qoldady. Múslim Hasenov bul uǵymdy Qylmystyq kodeks deńgeıinde naqtylaý máselesin kóterdi. Záýresh Battalova Qoǵamdyq palata talqylaýlaryna ǵylymı qoǵamdastyqty keńinen tartý qajettigin aıtty.
Ár usynys boıynsha beıindi komıtetterdiń tóraǵalary jaýap berip, sarapshylardy tıisti jumys toptarynyń aıasynda birlesip jumys isteýge shaqyrdy.