QMA kommertsııalyq emes uıymdardyń kúdikti operatsııalaryna taldaý júrgizedi
ASTANA. KAZINFORM – Búgin Senattyń jalpy otyrysynda «Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbir zańnamalyq aktilerine qylmystyq jolmen alynǵan kiristerdi zańdastyrýǵa (jylystatýǵa), terrorızmdi qarjylandyrýǵa jáne jappaı qyryp-joıý qarýyn taratýdy qarjylandyrýǵa qarsy is-qımyl máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» zań maquldandy.
Qujat boıynsha negizgi baıandama jasaǵan senator Bekbolat Orynbekovtiń aıtýynsha, zań Qarjylyq monıtorıngti damytýdyń 2022-2026 jyldarǵa arnalǵan tujyrymdamasyn oryndaý maqsatynda ázirlengen.
- 2011 jyldyń maýsymynda Qazaqstan jáne birqatar el qylmystyq kiristerdi zańdastyrýǵa jáne terrorızmdi qarjylandyrýǵa qarsy is-qımyl jónindegi Eýrazııalyq top týraly kelisim qabyldady. Topqa qatysýshy memleketterdiń qylmystyq kiristerdi zańdastyrýǵa jáne terrorızmdi qarjylandyrýǵa qarsy is-qımyldyń ulttyq júıeleri halyqaralyq standarttarǵa sáıkestigine baǵalaý júrgiziledi. Baǵalaý nátıjeleri eldiń ınvestıtsııalyq ahýalyna jáne ekonomıkalyq damýyna, sondaı-aq, halyqaralyq reıtıngterdegi pozıtsııasyna mýltıplıkatıvtik áserin tıgizedi, - dedi ol.
Senatordyń aıtýynsha, 2023 jyldyń maýsymynda Qazaqstan qylmystyq kiristerdi zańdastyrýǵa jáne terrorızmdi qarjylandyrýǵa qarsy is-qımyl jónindegi Eýrazııalyq toptyń baǵalaý rásiminiń ekinshi kezeńin sátti aıaqtady. Rásimniń qorytyndysy boıynsha elimiz standartty monıtorıngke qoıyldy. Bul Eýrazııa óńiri elderiniń arasyndaǵy eń úzdik nátıje.
- Jalpy, mundaı baǵalaýdy FATF (FATF - Aqshany jylystatýǵa qarsy kúrestiń qarjy sharalaryn ázirleý toby) jahandyq jelisine qatysýshy 200 eldiń tek 15-i ǵana ıelendi. Sonymen qatar, baǵalaý barysynda FATF-tyń qoldanystaǵy 40 usynymynyń 7 usynymy boıynsha kemshilikter atalyp, reıtıngimiz «Іshinara sáıkes» dep tanyldy. Atalǵan kemshilikterdi joıý jáne ulttyq zańnamany FATF usynymdaryna sáıkes keltirý maqsatynda qarastyryp otyrǵan zań ázirlendi, - dedi Bekbolat Orynbekov.
Onyń atap ótýinshe, zańnyń negizgi novellalarynyń bir - Qarjy monıtorıngi jónindegi organdardyń ókilettikterin kúsheıtý. ıAǵnı, Qarjy monıtorıngi agenttigine kommertsııalyq emes uıymdardyń kúdikti operatsııalaryna taldaý jáne monıtorıng júrgizý mindettemesi júkteledi. Uıaly baılanys operatorlary men «Azamattarǵa arnalǵan úkimet» qarjylyq monıtorıngtiń sýbektileri retinde tanylady.
Qarjy monıtorıngi sýbektileriniń klıentterin táýekel-sáıkestendirýdiń avtomattandyrylǵan júıesi engiziledi. Kúdikti qyzmetter týraly habarlamalardy jiberý boıynsha qarjy monıtorıngi sýbektileri úshin mindetti talaptar belgilenedi. Bul quraldar kúdikti operatsııalardy tıimdirek anyqtaýǵa jáne aldyn alýǵa yqpal etedi.
- Kiristerdi jylystatý táýekelderin baǵalaý júıesi qaıta qaraldy. Táýekelderdi baǵalaý júıesin 2 deńgeıge bólý usynyldy. Olar – Qarjylyq monıtorıng agenttigi júrgizetin ulttyq baǵalaý jáne úsh jylda bir ret memlekettik organdarǵa júkteletin sektorlyq baǵalaý. Aqshamen jáne (nemese) ózge múlikpen jekelegen operatsııalar boıynsha qoldanystaǵy shekter qaıta qaraldy jáne jańa shekter belgilenedi. Belgilengen shekten asyp ketý – operatsııalar boıynsha qarjylyq monıtorıng júrgiziletinin bildiretin bolady. Birqatar zańnamalyq aktilerde «Minsiz iskerlik bedeli» uǵymyna adamnyń tólem qabiletsizdigine nemese bankti tólem qabiletsiz bankter sanatyna jatqyzýǵa ákep soqtyrǵan quqyqqa qaıshy áreketterdi (áreketsizdikti) jasaý faktileriniń bolmaýy týraly qosymsha talap usynylady, - dedi senator.
Aıta keteıik, Senat Qazaqstan men Túrikmenstannyń strategııalyq áriptestigin nyǵaıtatyn kelisimdi ratıfıkatsııalady.