Klımat ózgeristerine qarsy kúrestegi din kóshbasshylarynyń róli týraly birlesken qujat ázirlenbek
ASTANA. KAZINFORM – Búgin Álemdik jáne dástúrli dinder kóshbasshylarynyń VIII Cezinde Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev álemdegi klımattyń ózgerýi jaǵdaıyna qatysty problemany kóterdi.
Qasym-Jomart Toqaevtyń paıymdaýynsha, dinı konfessııalar qaı zamanda da adamdarǵa túrli qıyndyqtar men taýqymetterdi eńserýge kómektesken. Sondyqtan adamnyń rýhanı qajettiligi týraly sóz qozǵalǵanda, onyń dúnıelik muqtajdyqtaryn da qaperden shyǵarýǵa bolmaıdy.
– Eleýli jetistikterge qaramastan, adamzat kóptegen gýmanıtarlyq syn-qatermen betpe-bet kelip otyr. Mıllıondaǵan adamdar ashtyqtan, indetten, qorshaǵan ortanyń azyp-tozýynan jáne klımat ózgerisinen zardap shegýde. Qazaqstan kedeılikti azaıtýǵa, ekologııalyq problemalardy sheshýge jáne gýmanıtarlyq kómek kórsetýge aıtarlyqtaı kúsh-jiger jumyldyrady. Bul máselelerdi kelesi jyly sáýir aıynda Astanada ótetin Ekologııa jáne ornyqty damý óńirlik sammıtinde talqylaý josparlanǵan. Elimiz – musylman áleminiń qıyr soltústiktegi eń úlken aımaǵy. Otyz jyl buryn biz Islam yntymaqtastyǵy uıymynyń múshesi atandyq. Osy bedeldi birlestik aıasynda Qazaqstan Azyq-túlik qaýipsizdigi jónindegi ıslam uıymynyń qurylýyna bastamashy boldy. Din qaıratkerleri árqashan adamdardy jigerlendirip, ıgi is jasaýǵa, joq-jitikke járdemdesýge shaqyrady. Dinı qaýymdar gýmanıtarlyq mıssııalar men eriktiler baǵdarlamasyn iske qosyp, mektep pen aýrýhana ashady. Jastar men áleýmettik álsiz toptarǵa qamqorlyq kórsetip, klımat pen mıgratsııa máselesin qozǵaıdy. Bul XXI ǵasyrda da dinniń jasampaz kúshke ıe ekenin taǵy bir dáleldeıdi. Onyń múmkindigin tolyq paıdalaný qajet, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Memleket basshysy álem kúrdeli ekologııalyq qaýip-qatermen betpe-bet kelip otyrǵanyn, sonyń ishinde Ortalyq Azııa ony erekshe sezinetinin jetkizdi.
– Klımat ózgerisi munda álemdik deńgeımen salystyrǵanda óte tez júrip jatyr. Aımaqta qurǵaqshylyq jıi oryn alyp, muzdyqtar erip, tuşy sýdyń qory azaıyp keledi. Kez kelgen halyqtyń rýhanı dástúri tabıǵatty aıalaýǵa, qorshaǵan ortamen úılesimdi ómir súrýge úıretedi. Óıtkeni Jer – Jaratýshy syılaǵan ortaq úıimiz. Oǵan qamqorlyq tanytý – paryzymyz. Klımattaǵy ózgerister men onyń aýyr saldary – tek ǵylymı nemese ekonomıkalyq másele emes, irgeli adamgershilik qundylyqtar úshin synaq. Yqtımal ekologııalyq apattardyń aldyn alý úshin halyqaralyq yntymaqty nyǵaıtý, sondaı-aq jahandyq jáne óńirlik deńgeıde úılesimdi áreket etý mańyzdy. Sondyqtan Sezd aıasynda klımat ózgeristerine qarsy kúrestegi din kóshbasshylarynyń róli týraly birlesken qujat ázirleýdi usynamyn. Atalǵan qujatta rýhanı dástúrlerge negizdelgen jáne klımat ózgeristerine osal óńirlerdi qoldaýǵa erekshe mán beretin ekologııalyq jaýapkershiliktiń jalpyǵa birdeı qaǵıdattaryn bekitýge bolady, – dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Osyǵan deıin Qasym-Jomart Toqaev beıbitshilik qozǵalysy ıdeıasyn talqylaýdy usynǵan bolatyn.