Qyzylsha, VICh, jappaı ýlanǵan balalar: Ajar Ǵınııat eldiń bas dárigeri bolyp turǵanda qandaı oqıǵalar boldy
ASTANA. KAZINFORM – Búgin Memleket basshysynyń Jarlyǵymen Aqmaral Sháripbaıqyzy Álnazarova Densaýlyq saqtaý mınıstri qyzmetine taǵaıyndaldy. Kazinform agenttigi burynǵy mınıstr Ajar Ǵınııattyń qandaı jańalyqtarmen el esinde qalǵanyna sholý jasady.
Ajar Ǵınııat 1969 jyly Batys Qazaqstan oblysynda dúnıege kelgen.
1992 jyly Aqtóbe memlekettik medıtsına ınstıtýtyn «dáriger-pedıatr» mamandyǵy boıynsha, 2007 jyly Sh. Esenov atyndaǵy Aqtaý memlekettik ýnıversıtetin «memlekettik jáne jergilikti basqarý menedjeri» mamandyǵy boıynsha, 2015 jyly Almaty menedjment ýnıversıtetin «MVA iskerlik ákimshilendirý magıstri» mamandyǵy boıynsha támamdaǵan.
Eńbek jolyn 1993 jyly № 2 Atyraý qalalyq emhanasynda ýchaskelik pedıatr bolyp bastaǵan.
Ár jyldary ınfektsıonıst dáriger boldy, Aqtaýdaǵy № 1 medıtsınalyq sanıtarlyq bólimniń bólimshesin basqardy, Mańǵystaý juqpaly aýrýlar aýrýhanasy bas dárigeriniń emdeý jumystary jónindegi orynbasary boldy.
2001 jyldan bastap Mańǵystaý oblysynyń densaýlyq saqtaý departamentin, Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń departamentin basqardy, QR Prezıdenti Іs Basqarmasynyń Medıtsınalyq ortalyǵy basshysy qyzmetin atqardy.
Koronavırýs indeti bastalǵanda Ajar Ǵınııat QR Densaýlyq saqtaý vıtse-mınıstri laýazymynda boldy jáne «Spýtnık V» vaktsınasynyń eki dozasyn saldyrdy.
Mınıstr bop taǵaıyndalǵanda da, koronavırýs taqyryby kún tártibinen túsken joq.
Al 2022 jyly 11 qańtarda A. Ǵınııat QR Densaýlyq saqtaý mınıstri qyzmetine taǵaıyndaldy.
Bul aralyqta Qazaqstanda densaýlyq saqtaý salasyndaǵy zańnamaǵa birqatar ózgerister men tolyqtyrýlar endi.
Dárigerlerdi qoldaý
Mysaly aýylǵa jumysqa baratyn dárigerlerge eń tómengi jalaqynyń 100 ese kóleminde (shamamen 9 mln teńgege jýyq) bir rettik kótermeaqy beriledi. Bul «Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbir zańnamalyq aktilerine densaýlyq saqtaý máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» zańda kórsetilgen.
Sondaı-aq, medıtsına qyzmetkerleriniń mártebesin arttyrý maqsatynda «Úzdik maman» respýblıkalyq konkýrsynyń jeńimpazdaryna birjolǵy 500 AEK tólenedi.
Densaýlyq saqtaýdy damytýdaǵy jetistikteri men erekshe eńbegi úshin «Qazaqstan Respýblıkasynyń eńbek sińirgen dárigeri» qurmetti ataǵy berilip, 1000 AEK tólem tólenedi.
Sondaı-aq, medıtsına qyzmetkerlerine balabaqshaǵa oryn bólý kezinde basymdyqty quqyq berý jáne basqa da áleýmettik kepildikter usynylady.
Qyzmettik mindetterin atqarý kezinde qaza tapqan nemese múgedektigi belgilengen medıtsına qyzmetkerleriniń balalaryna memlekettik bilim berý grantyn bere otyryp, joǵary oqý oryndaryna konkýrstan tys qabyldaý eskerilgen.
Almaty aýrýhanasynan VICh tabylýy
Ótken jyldyń maýsym aıynda Almaty qalalyq ortalyq klınıkalyq aýrýhanasynda jatqan 3 naýqastan adamnyń ımmýndyq tapshylyq vırýsy (VICh) anyqtaldy. Osyǵan baılanysty aýrýhanada jospardan tys tekserý júrdi.
Epıdemıologııalyq zertteý nátıjeleri boıynsha komıssııa músheleri úsh naýqastyń VICh juqtyrý faktisi, eń aldymen, adamı faktormen, atap aıtqanda, orta medıtsınalyq personaldyń jekelegen qyzmetkerleriniń ınvazıvti manıpýlıatsııa júrgizý kezinde operatsııalyq rásim standarttaryn buzýymen jáne olardyń qyzmetine baqylaýdyń bolmaýymen baılanysty degen qorytyndyǵa keldi.
Sanıtarlyq-epıdemıologııalyq qaýipsizdiktiń júıeli buzýshylyqtary anyqtalǵan joq. Úsh naýqas JITS ortalyǵyna dıspanserlik esepke qoıyldy.
Emdeýdiń jeke shemasy boıynsha antıretrovırýstyq preparattarmen qamtamasyz etildi.
Olarǵa jergilikti bıýdjet qarajaty esebinen barlyq qajetti medıtsınalyq jáne psıhologııalyq kómek kórsetiledi.
Qaraǵandyda 14 balanyń ýlanýy
Ótken jyly 30 shildede Qaraǵandy oblysynyń balalarǵa arnaýly áleýmettik qyzmet kórsetý ortalyǵynda jappaı ýlaný deregi tirkeldi.
Saldarynan bir bala qaıtys bolyp, taǵy 6 bala jansaqtaý bólimine túsken. Bul mekemede 1,5 jastan 18 jasqa deıingi psıhonevrologııalyq aýrýy bar múgedek balalar tárbıelenedi.
Bul jaǵdaıdyń sebebin Ajar Ǵınııat toksıkalyq zattan qatty ýlaný dep túsindirdi. Qylmystyq is sheńberinde keshendi sot-medıtsınalyq saraptamanyń nátıjesi áli kúnge deıin jarııalanǵan joq.
Qyzylsha aýrýy órshidi
Ótken 2023 jyl tutas Qazaqstan boıynsha qyzylshanyń órshýimen este qaldy. qyzylshamen aýyrǵandar sany sońǵy 10 jylda bolmaǵan kórsetkishke jetti.
Onyń 80% jýyǵy — 14 jasqa deıingi balalar. Saldarynan Astana men Shyǵys Qazaqstan oblysynda bir jasqa tolmaǵan eki bala qaıtys boldy.
«Jyl basynda qyzylsha juqtyrý Túrkııa men Reseıden kelgenderden tirkeldi. Keıin onyń taraýy arta bastady. Óńirler boıynsha Astanada joǵary», — dep túsindirdi A. Ǵınııat Úkimet otyrysynda.
Aýyrǵandardyń kópshiligi — tıisti ekpe almaǵandar. Qyzylsha aýrýynyń údeýine baılanysty Úkimet qosymsha 1,5 mln doza vaktsına satyp aldy. Bul vaktsına Úndistan elinen ákelindi jáne ol dúnıejúzilik densaýlyq uıymy bekitken preparat sanalady.
Donorǵa muqtaj naýqastar kóbeıdi
Jyl basynda «Qazaqstan halqyna» qorynyń tóraǵasy Bolat Jámishev Qazaqstanda organ transplantatsııasyn qajet etetinder jıilegenin aıtty. Elimizde 4 myńǵa jýyq qazaqstandyq aǵza almastyrý kezeginde tur. Onyń 104-i bala.
Oǵan jaýap retinde Ajar Ǵınııat Densaýlyq saqtaý mınıstrligi osy baǵytta jumys isteıtinin aıtty.
Májiliste BAQ ókilderine bergen suhbatynda A. Ǵınııat qaıtys bolǵannan keıin óz aǵzasyn donorlyqqa berýge kelisetinin aıtty.
Kezekte turǵandardyń basym bóligine búırek aýystyrý qajet. Odan bólek, 184 adam baýyr, 145 adam júrek, 14 adam ókpe, 5 adam ókpe-júrek keshenin aýystyrý kezeginde tur.
Mınıstrlik aǵza donorlyǵynyń mundaı túri nege báseńdep ketkenin birneshe sebeppen baılanystyrady.
«2020 jyly kodekske marqum kózi tirisinde aǵzasy men tinderin transplantatsııaǵa paıdalanýǵa kelisetinin nemese qarsy ekenin bildirmegen bolsa, jubaıy, ol bolmaǵanda jaqyn týystarynyń biri kelisimin bere alatyny týraly ózgeris usynylyp, BAQ-ta túrli pikir týyndaǵan. Sondaı-aq, transplantolog dárigerlerdiń qatysýymen ótken negizsiz sot isteri aǵza donorlyǵyn jylyna 5-7 otaǵa deıin kúrt tómendetip jiberdi», — dep túsindirdi mınıstrlik.
