Qyzylordadaǵy Іlııas Jansúgirov turǵan úı saýda ornyna aınalǵan
QYZYLORDA. KAZINFORM — Alash qaıratkerleri 1925-1929 jyldary sol kezdegi el astanasy Qyzylordada ómir súrdi. Olar turǵan jáne qyzmet etken úı-jaılardyń kóbi buzylyp, ornyna jańasy salyndy. Al keıbiri sol qalpynda.
Qyzylorda qalasyndaǵy qazirgi I.Toqtybaev kóshesinde 1928-1929 jyldary keńes ádebıetiniń negizin qalaýshylardyń biri, aqyn, dramashy, prozashy Іlııas Jansúgirov turǵan.
Turǵyn úı 1909 jyly salynǵan, bertin kele ol saýda ornyna aınaldy.
— Arhıv málimetinen ańǵarǵanymyz, munda aqynnyń dostary Sáken Seıfýllın, Beıimbet Maılın, Sanjar Aspandııarov, qazaqtyń ózge de mádenıet jáne óner qaıratkerleri qonaq bolǵan. Ǵımarat ortaazııalyq úı tıpine jatady. Qasbetinde «Bul úıde 1928-1929 jyldary qazaq Sovet ádebıetiniń negizin qalaýshylardyń biri Іlııas Jansúgirov jumys istegen» dep jazylǵan memorıaldy taqta ilýli tur. Ǵımarat saz kirpishten, al irgetasy kúıdirilgen kirpishten salynǵan. Ony 1989 jyly «Kazproektrestavratsııa» ınstıtýty zerttegen, — dedi Qyzylorda oblystyq tarıhı-mádenı murany qorǵaý ortalyǵy tarıhı-mádenı mura bóliminiń ınspektory Zýhra Syzdyqova.
Sondaı-aq oblys ortalyǵyndaǵy A.Toqmaǵambetov kóshesinde qazaq aǵartýshysy Isa Toqtybaev, Áıteke bı kóshesinde jazýshy, aqyn, dramatýrg Beıimbet Maılın, Á.Tájibaev kóshesinde jazýshy Sábıt Muqanov, E.Áýelbekov kóshesinde qazaq aǵartýshysy, aqyn, jazýshy, pedagog Mirjaqyp Dýlatov ómir súrgen úı bolǵan.
Al Qyzylorda qalasy D.Qonaev kóshesindegi 22-úıde 1917 jyly Perovsk bolshevıkteri uıymynyń keńesterdiń bılikti basyp alýy týraly sheshimi qabyldanǵan.
Jergilikti mańyzy bar tarıhı-mádenı eskertkishterdiń biri Qyzylorda qalasynyń Jeltoqsan kóshesinde ornalasqan.
1927 jyldan 1990 jylǵa deıingi aralyqta ǵımaratta qalalyq atqarý komıteti ornalasqan. 1991 jyldan beri QazAvtoJol Qyzylorda fılıalynyń teńgeriminde.
— 1925-1929 jyldary burynǵy Qazaq ortalyq atqarý komıteti ornalasqan ǵımarat Áıteke bı kóshesinde bolǵan. Ultymyzǵa «qazaq» ataýyn qaıtarý jáne Aqmeshit ataýyn Qyzylorda etip aýystyrý týraly sheshim osynda ótken sezde qabyldanǵan. Bul negizi psıhonevrologııalyq aýrýhana bolǵan. El astanasy Almatyǵa aýysyp, ǵımarat birinshi respýblıkalyq nevrologııalyq aýrýhana retinde qaldy. Ekinshi qabaty 1955-1957 jyldary salyndy, — dedi ortalyq qyzmetkeri Zýhra Syzdyqova.
Bul oryn keıin buzylǵan. Syrdarııanyń sol jaǵalaýynda burynǵy QazTsIK ǵımaratynyń syzbasy boıynsha rýhanı jańǵyrý ortalyǵy qaıta salyndy.
Qyzylorda astana bolǵan ýaqytta halyq sany 22,5 myń ǵana bolatyn.
Qala jańa mártebege ıe bolǵanda saz balshyqtan salynǵan úı-jaılardyń ornynda qos qabatty úıler sap túzedi. Sol kezdegi mólshermen qurylysqa qyrýar qarjy bólingen.