Qyzylorda oblysynda 23 aýylda ortalyqtandyrylǵan aýyz sý joq
QYZYLORDA. KAZINFORM — Aýyz sýǵa zar bolyp otyrǵan aýyldar Qyzylorda oblysynda áli de bar.
Sonyń biri — Aral aýdany Qulandy aýyldyq okrýgine qarasty Aqbasty eldi mekeni. Kezinde munda 500 shaqty úı bolǵan. Teńiz tartylyp, balyq zaýyty jabylǵaly nebary 70-ten astam úı qaldy.
— Aqbasty qurylǵaly beri aýyz sý máselesi ózektiligin joıǵan joq. Biz Aral teńiziniń jaǵasynda tursaq ta sý tapshylyǵyn bir kisideı bilemiz. Aýylda eki shahtalyq qudyǵymyz bar, onyń biri 18, ekinshisi 11 shaqyrym jerde ornalasqan. Sýdy osylardan arnaıy kólikpen tasımyz. Kóktem mezgilinde 4 tonnadan bir kúnde, al kúzde eki kúnde bir-aq ret ákeledi. Óıtkeni espe sý bolǵasyn taýsylady. Osylaısha biz sýdy únemdep paıdalanýdy úırendik, — deıdi aýyl turǵyny Jaras Qalybaev.
Keıipkerimizdiń aıtýynsha, aýyldyń bas kóterer azamattary on bes jyldan beri Úkimetke de, Parlamentke de talap-tilegin úshbý hatpen talaı joldaǵan.
— Tek úsh-tórt jyl buryn seń qozǵalyp, jumys júre bastady. Merdiger mekeme 2022 jyldan bastap qubyr tartyp, aýyldaǵy úılerdiń basym bóligine sý eseptegish ornatty. Bıyl nasos ákep qoıdy, az-maz jumysy qalypty. Jergilikti bılik mamyr aıyna deıin máseleni birjola sheshýge ýáde berdi. Halyq úlken úmitpen kútip otyr, — deıdi turǵyn.
Qazaly aýdany Sháken aýyldyq okrýgi ardagerler keńesiniń tóraǵasy Ázilhan Úmbetov te aýyldastarynyń muńyn jetkizdi.
— Bul okrýg quramynda Sháken jáne Shıli aýyldary bar. Onyń birinde 70-ten astam, ekinshisinde 40 shaqty úı bar. On jyldan beri aýyzsýǵa jarymaı kelemiz. Bulaqtyń sýyn tushytyp paıdalanǵannan basqa amalymyz joq. Bul máseleni birneshe ret kóterdik. Oblys ákiminiń qabyldaýynda bolǵanymda da aıttym. Sodan nátıje shyqqan sııaqty. Bir aı shamasynda qubyr júrgizip, tirshiliktiń nyshany baıqala bastady, — dedi aýyl turǵyny.
Oblystyq energetıka jáne turǵyn úı-kommýnaldyq sharýashylyq basqarmasynyń málimetine súıensek, tirshilik nárinen tapshylyq kórip otyrǵan aýyldyq jerlerge jyl sońyna deıin sý aparý josparlanǵan.
— Oblys aýmaǵynda 4 qala jáne 223 aýyldyq eldi meken bar. Qalalar túgel aýyzsýmen qamtylǵan. Óńir turǵyndaryn ortalyqtandyrylǵan aýyzsýmen qamtý úlesi — 98,6%. Ortalyqtandyrylǵan aýyzsý júıesine qosylmaǵan 23 aýyldyq eldi mekende 6 myńǵa jýyq halyq qonystanǵan. Olardy 2025 jyldyń sońyna deıin sapaly aýyzsýmen qamtý maqsatynda arnaıy jol kartasy ázirlenip, jumys atqarylyp jatyr, — dedi basqarmanyń bólim basshysy Mádına Altynbasova.
6 myńdaı adamnyń ýájin jýyrda Parlament Senatynyń depýtaty Rýslan Rústemov Premer-mınıstrge jetkizdi. Senator depýtattyq saýalynda sý máselesiniń sıyrquıymshaqtaný sebepterin atap kórsetti.
— Aral aýdanynyń Aqbasty, Toqabaı, Abaı aýyldyq eldi mekenderin «Aral-Sarybulaq» toptyq sý qubyryna qosý jobalary Sý resýrstary jáne ırrıgatsııa mınıstrligi arqyly júzege asyp jatyr. Alaıda bul jobalardyń qurylysy 2021 jyly bastalǵanmen uzaqqa sozylyp keledi. Aqbasty eldi mekenin toptyq sý qubyryna qosý jobasynda qaralǵan sý qubyrlary tolyq júrgizilgen. Biraq joba quny boıynsha qarajattyń tolyq kólemde bólinbeýi saldarynan sorǵy stantsııalary men sý qoımalarynyń qurylysy áli aıaqtalmady. Budan bólek, oblys aýmaǵyndaǵy 3 myńǵa jýyq turǵyn qonystanǵan 6 eldi mekendi, atap aıtqanda, Aral aýdanyndaǵy Erimbetjaǵa, Tastúbek eldi mekenderin toptyq sý qubyryna qosý jobalary jáne Qazaly aýdanyndaǵy Sháken, Shıli, Shıtúbek, Sarbulaq eldi mekenderinde ishki sý júıelerin júrgizip, halyqty sapaly aýyzsýmen qamtamasyz etý respýblıkalyq bıýdjetten qarjy bólýdi qajet etedi. Qıyn túıinniń sheshimi tabylǵansha atalǵan aýyldardyń turǵyndary tasymal jáne shahtalyq qudyqtar arqyly sý tutynýǵa májbúr, — dedi Rýslan Rústemov.
Aýyldarǵa taza sý jetse, depýtat aıtqandaı, qula dúzdegi, qulqyn shóldegi ekologııalyq qolaısyz aımaq sanalatyn Aral men Qazaly halqynyń densaýlyǵy sál de bolsa ońalar edi.
Elimizdiń ózge óńirlerinde, mysaly, Jetisýdyń shalǵaı aýyldarynda da sýdy tasyp iship otyrǵandar bar.