Qytaıǵa eksporttaýǵa ónimder tizbesine ósimdik jáne mal sharýashylyǵynyń 29 túri engizildi
ASTANA. KAZINFORM – Jumys sapary aıasynda Aýyl sharýashylyǵy mınıstri Aıdarbek Saparov pen Qytaı Halyq Respýblıkasynyń Bas keden basqarmasynyń basshysy Sýn Meıtszıýn Qazaqstan men Qytaı arasyndaǵy qus etin ımporttaý jáne eksporttaý kezinde veterınarııalyq-sanıtarııalyq tekserý, karantın jáne azyq-túlik qaýipsizdigi talaptary jónindegi hattamaǵa qol qoıdy. Bul týraly AShM baspasóz qyzmeti habarlady.
Atalǵan qujat vedomstvo tarapynan elimizdiń agroónerkásiptik kesheniniń eksporttyq áleýetin, ásirese Qytaı baǵyty boıynsha, júıeli túrde arttyrý jumystarynyń nátıjesi. QHR-da qazaqstandyq mal sharýashylyǵy ónimderine degen suranys joǵary.
Jalpy, et ónimderi boıynsha ekijaqty saýdany retteıtin veterınarııalyq talaptardy kelisý jáne tıisti hattamalarǵa qol qoıý jumystary 2019 jyldan beri júrgizilip keledi. Búgingi kúnge deıin mal sharýashylyǵy ónimderiniń túrli túrlerin qamtıtyn 11 hattamaǵa qol qoıyldy. Qytaıǵa eksporttaýǵa ruqsat etilgen ónimder tizbesine ósimdik jáne mal sharýashylyǵynyń 29 túri engizildi. Eksporttaýshylar tizilimine 2483 qazaqstandyq kásiporyn engizilgen. Qujatqa qol qoıylǵannan keıin tizilimge taǵy 88 óndirýshi engiziledi.
Taraptar sondaı-aq agrarlyq saladaǵy ekijaqty yntymaqtastyqty keńeıtý jáne saýda-ekonomıkalyq baılanystardy nyǵaıtý perspektıvalaryn talqylady.
— Memleket basshylary agroónerkásiptik keshen salasyndaǵy yntymaqtastyqty tereńdetýdiń strategııalyq mańyzyn birneshe márte atap ótti. Bizdiń basty mindetimiz — qytaı naryǵyna jetkiziletin ónimniń sapasy men qaýipsizdigine joǵary talaptardy qamtamasyz etý úshin barlyq jaǵdaıdy jasaý, — dedi Aıdarbek Saparov.
2024 jyldyń qorytyndysy boıynsha Qazaqstan men Qytaı arasyndaǵy AÓK ónimderiniń taýar aınalymy 1,4 mlrd AQSh dollar bolyp, 10,5%-ǵa ósti. Sonyń ishinde eksport kólemi 1,05 mlrd dollar.
Eksport qurylymynyń negizi jem-shóp, dándi jáne maıly daqyldar, ósimdik maılary boldy: 2024 jyly QHR-ǵa jem eksporty 485%-ǵa, ósimdik maılary — 26%-ǵa, raps maıy — 57%-ǵa artty.
2025 jylǵy qańtar-naýryz aralyǵynda AÓK ónimderiniń ózara saýda kólemi 430,5 mln dollar bolyp, 45%-ǵa ósti. Onyń ishinde eksport kólemi 301,9 mln dollar boldy (ósim — 42%).
Aýyl sharýashylyǵy saýdasy salasyndaǵy ózekti máselelerdi sheshý maqsatynda 2024 jylǵy qarashada Ýaqytsha jumys toby quryldy.
Qazaqstan tarapy qoldanystaǵy veterınarııalyq jáne fıtosanıtarııalyq hattamalardy ózektendirýdi, qazaqstandyq mal sharýashylyǵy kásiporyndaryna ınspektsııa júrgizýdi, sondaı-aq kúrish, maqta tuqymy, baqsha daqyldary men mash ónimderin Qytaı naryǵyna eksporttaý múmkindikterin keńeıtýdi usyndy.
Basty basymdyqtardyń biri — dándi daqyldar eksportynyń kólemin ulǵaıtý. Sońǵy eki jylda (2023/2024) QHR-ǵa jyl saıyn 1,4 mln tonna astyq jóneltildi. Al 2024 jylǵy qyrkúıekten 2025 jylǵy sáýirge deıingi aralyqta eksport kólemi 27%-ǵa artyp, 1,859 mln tonna boldy.
— Qytaı men Qazaqstan — tatý kórshi, senimdi ári strategııalyq áriptester. Memleketter basshylary ózara saýda-ekonomıkalyq yntymaqtastyqty jańa sapaly deńgeıge kóterý, ózara saýda kólemin aıtarlyqtaı ulǵaıtý jóninde naqty baǵyt berdi. Bizdiń vedomstvolardyń úılesimdi jumysynyń arqasynda aýyl sharýashylyǵy ónimderimen saýda oń serpin kórsetip otyr. Búgingi kezdesý — fıtosanıtarııalyq jáne veterınarııalyq baqylaý, azyq-túlik qaýipsizdigin qamtamasyz etý syndy negizgi baǵyttar boıynsha ózara yqpaldastyqty tereńdetýge degen ortaq múddeniń jarqyn kórinisi, — dep atap ótti QHR Bas keden basqarmasynyń basshysy Sýn Meıtszıýn.
— Biz birlesken kúsh-jigerimiz memleket basshylary júktegen mindetterdi oryndaýǵa jáne ózara saýdany damytýda jańa nátıjelerge qol jetkizýge septigin tıgizetinine senimdimiz, — dep túıindedi mınıstr.
Aıta ketelik otandyq ǵalymdar Qyzylordaǵa tózimdi kúrishtiń 2 túrin ázirlep jatqany týraly jazǵan edik.