Qytaıda jasandy jańbyr jaýdyrý boıynsha eksperıment júrgizildi

ASTANA. KAZINFORM — Qytaı ǵalymdary Shyńjań-Uıǵyr aımaǵynda drondardyń kómegimen jasandy jańbyr jaýdyrdy, dep habarlaıdy Ekosfera. 

Kúmis ıodıdiniń kómegimen olar 70 000 tekshe metr jańbyr jaýǵyzdy, bul shamamen 30 olımpıadalyq júzý basseınine teń.

Eksperıment Tıan-Shan taýlarynyń etegindegi Baıanbulaq jaılaýynda eki túrli drondardy qoldaný arqyly júrgizilgeni atap ótildi. Olar 5000 metr bıiktikte qozǵalyp, árqaısysy 125 grammnan kúmis ıodıd untaqtaryn shashady. Jalpy shyǵyn 997 gramm, búrký jyldamdyǵy sekýndyna 28 gramm boldy.

Hımııalyq zattyń az mólsherine qaramastan, eksperıment kútkennen joǵary nátıje berdi: 8000 sharshy shaqyrym aýmaqta qosymsha jaýyn-shashyn baıqaldy. Ǵalymdar buǵan bult qabattaryn dál óńdeý arqyly qol jetkizilgenin aıtady - bul buryn tehnıkalyq turǵydan qıyn dep sanalǵan nárse.

Tájirıbeni Qytaı meteorologııalyq basqarmasynyń bultty tundyrý jáne aýa raıyn ózgertý fızıkasy zerthanasy men Shyńjań aýa raıyn ózgertý basqarmasy júrgizdi. Nátıjeler úsh jolmen baǵalandy: jańbyr tamshylaryn ólsheý, 50 jyldyq klımattyq statıstıkany taldaý jáne modeldeý. Barlyq ádister jaýyn-shashynnyń 3,8-4,3 paıyzǵa artqanyn kórsetti.

Kúmis ıodıdimen bulttarǵa áser etý tehnologııasy XX ǵasyrdyń ortasynan beri bar, biraq drondardy paıdalaný dáldikti arttyryp, ekologııalyq qaýipterdi azaıtty. Zertteý avtorlarynyń biri Lı Bınniń aıtýynsha, eksperıment bul tehnologııanyń qurǵaqshylyqpen kúresýde jáne klımattyń ózgerýine beıimdelýde úlken múmkindikteri bar ekenin kórsetti.
Shyńjań aımaǵyndaǵy jaýyn-shashynnyń jyldyq mólsheri nebári 150 mıllımetr ekenin eskersek, bul tehnologııa sý jáne azyq-túlik qaýipsizdigin qamtamasyz etýde mańyzdy qural bola alady.

Eske sala keteıik, Qytaıdyń ıntellektýaldy bilim platformasy rekord jańartty.