Qytaı el tarıhyndaǵy eń qymbat sý arnasyn salmaq
ASTANA. KAZINFORM – Qytaı Beıjiń men Gýanchjoý qalalaryn baılanystyratyn kanaldyń qurylysyna daıyndalyp jatyr, dep habarlaıdy RFI halyqaralyq radıosy.
Jospardaǵy Tszıansı–Gýandýn kanaly Qytaıdyń ıAntszy jáne Chjýtszıan ózenderin jalǵaıtyn sý arnasy. Ol soltústikte Tszıýtszıan qalasynyń irgesindegi Poıanhý kólinen bastalyp, Gantszıan ózeniniń arnasy arqyly Nanchan, Tszıan, Vanan, Ganchjoý qalalarynyń aýmaǵynan ótedi. Ary qaraı Taotszıan sý aıryǵyn kesip ótip, Gýandýn provıntsııasynyń jerine kirgen soń Chjenshýı ózeniniń boıymen Nansıýn, Shaogýan qalalaryn basyp ótip, Gýanchjoý qalasyndaǵy Chjýtszıan saǵasyna qosylady.
Tszıansı–Gýandýn kanalynyń jalpy uzyndyǵy – 1237 shaqyrym. Ol Gýandýn, Tszıansı jáne Chjetszıan provıntsııalaryn baılanystyratyn iri sý kóligi jobasynyń bir bóligi. Joba sátti aıaqtalsa, atalǵan úsh provıntsııa arqyly ótetin jańa sý joly álemge áıgili Uly Qytaı kanalymen tutasyp, eldegi eki iri sý júıesi – ıAntszy men Chjýtszıan ózenderi ózara baılanysady. Nátıjesinde Qytaıdy soltústikten ońtústikke qaraı kókteı ótken jańa sý arnasy paıda bolyp, Gýanchjoýdan Beıjińge deıingi sý qatynasy iske asyrylady.
RFI-diń jazýynsha, kanaldyń jalpy quny 320 mıllıard ıýan (shamamen 44,4 mıllıard AQSh dollary). Bul joba Qytaı tarıhyndaǵy quny eń qymbat jasandy sý arnasy bolýy múmkin. Jobanyń boljamdy shyǵyndary Gonkong–Chjýhaı–Makao kópirinen úsh ese kóp.
Chjetszıan– Tszıansı–Gýandýn sý arnasy «Keshendi kólik jelisin damytýdyń ulttyq jospary (2021–2035)» men «Іshki sý kóligi ınfraqurylymyn damytý baǵdarlamasyna» engizilgen. Qazir jobanyń tehnıkalyq-ekonomıkalyq negizdemesi ázirlenip jatyr, al qurylys jumystary «On tórtinshi besjyldyq» aıasynda bastalady dep josparlanǵan.
Qytaıdyń Kólik mınıstrliginiń málimetinshe, kanalda 1000 tonnaǵa deıingi júk kemeleri erkin júze alady. Kanaldyń jyldyq júk ótkizý kólemi shamamen 25 mıllıon tonnaǵa jetýge tıis.
RFI-diń málimetinshe, bul joba sondaı-aq Qytaı úkimetiniń 2035 jylǵa deıin eldegi ishki sý kóligi jelisiniń jalpy uzyndyǵyn 25 000 shaqyrymǵa jetkizý jónindegi aýqymdy strategııalyq josparynyń bir bóligi.
Buǵan deıin Qytaıdyń ıArlýn-Tsańpo ózeniniń boıynan álemdegi eń úlken bógen turǵyzbaq bolyp jatqanyn habarlaǵan edik.