Qyrǵyzstanǵa parlamenttiń ózin-ózi taratýy ne úshin qajet
BІShKEK. KAZINFORM – Qyrǵyzstannyń Jogorký Keneshiniń spıkeri Nurlanbek Turǵynbek ýýlý parlament otyrysynda ózin-ózi taratý protsedýrasy bastalǵany týraly aqparatty rastady, dep habarlaıdy Kazinform menshikti tilshisi.
Saılaý protsesteriniń birin merziminen buryn ótkizgen jón
Parlament depýtaty atap ótkendeı, ol parlamenttiń ózin-ózi taratýyn jáne depýtattardyń kezekten tys saılaýyn ótkizýdi qoldaıdy. Onyń aıtýynsha, qoǵamda bul máselege qatysty túrli pikir bar.
- Konstıtýtsııa boıynsha parlamentti eshqandaı syrtqy kúshter, prezıdent nemese mınıstrler kabıneti tarata almaıdy. Ózin-ózi taratý máselesin tek parlament ózi sheshedi. Depýtattardyń bastamashyl toby ózin-ózi taratý sebepterine negiz keltirdi. Men negizdermen tanysyp, tıisti tapsyrmalar berdim, osy baǵyttaǵy jumys bastaldy. Kelesi parlament saılaýy 2026 jyldyń qarashasynda, al prezıdent saılaýy 2027 jyldyń qańtarynda ótýi tıis edi. Prezıdent pen parlament saılaýy qatar ótedi eken. Eki iri oqıǵa kóptegen qıyndyq pen problema týdyrady, onyń ishinde saıası jáne ekonomıkalyq jaǵynan da, - dedi ol.
Nurlanbek Turǵynbekuly sondaı-aq Ortalyq saılaý komıssııasyna parlament pen prezıdent saılaýyn qatarynan uıymdastyrý tehnıkalyq jaǵynan qıyn bolady dep sanaıdy.
- Sondyqtan olardyń birin erterek ótkizý oryndy bolar edi. Bul durys bolady, – dedi.
Spıker ózin-ózi taratý protsedýrasy sońyna deıin jetkiziletinin, onyń sheshimi depýtattardyń kópshiliginiń pikirine baılanysty bolatynyn qosyp ótti.
Prezıdenttik saılaýdy jarııalaıtyn eshkim bolmaıdy
«Kabar» AA habarlaýynsha, ózin-ózi taratýdy qoldaıtyn toptyń quramyna kiretin depýtat Ulan Pirimov, eń aldymen, depýtattardyń bastamasy Qyrǵyzstanda saıası turaqtylyq pen tııanaqtylyqqa kepildik berýge baǵyttalǵanyn málimdedi.
- Eki negizgi faktor bar. Jogorký Kenesh pen Prezıdent saılaýy týraly zań qabyldandy. Ol jańa júıe men protsedýrany naqty anyqtaıdy. Biz memleket basshysyn saılaýdy 2027 jyldyń qańtar aıynyń basyna, al parlamenttik saılaýdy 2026 jyldyń qarashasyna belgiledik. Mundaı mańyzdy oqıǵalar arasyndaǵy eki aıdan az ýaqyt aıyrmashylyq belgisizdik pen keıbir qıyndyqtar týdyrýy múmkin. Depýtattyqqa kandıdattar arasyndaǵy daý-damaıǵa baılanysty parlamentti qurý keshiktirilse, prezıdenttik saılaýdy jarııalaıtyn eshkim bolmaıdy, - dedi ol.
Bıýdjetke túsetin júktemeni azaıtý
Depýtattyń aıtýynsha, saıası júıe men turaqtylyqty nyǵaıtý úshin bastamashyl top parlamentke óz erkimen qyzmetten ketýdi usynyp otyr.
Joǵarǵy Keńesh vıtse-spıkeri Nurbek Sydyǵalıev depýtattar tobynyń ókilettik merziminiń aıaqtalýyna bir jyl qalǵanda parlamentti ózin-ózi taratý týraly bastama kóterýine zańdyq tetikterdi saqtaý jalǵyz sebep emes ekenin atap ótti. Eki saılaý naýqany eleýli shyǵyndardy talap etedi, sondyqtan bıýdjetke qarjylyq júktemeni bólýdiń teńgerimdi tásilin de oılastyrý qajet.
- Eń durysy, parlament pen prezıdent saılaýy arasynda keminde alty aıdan bir jylǵa deıin úzilis bolýy kerek. Biraq bul jerde eki naýqan birinen soń biri júrgeli tur. Depýtattardy saılaý okrýgter boıynsha ótetinine nazar aýdarǵym keledi. Eger qandaı da bir sebeptermen daýys berý qorytyndylary jaramsyz dep tanylsa, onda basqa saılaý belgilenedi. Al bul parlamentti jasaqtaý merziminiń ózgeretinin bildiredi. Sondyqtan aldymen kezekten tys parlament saılaýy, sodan keıin ǵana prezıdent saılaýy ótýi kerek. ıAǵnı, biz olardy ýaqyt boıynsha ajyratamyz. Ekinshi maqsat – bıýdjetke túsetin júktemeni azaıtý, eger osy oqıǵalardyń arasynda bir jyl ótse, qarjy jaǵynan bári utymdy bolady, - dep túıindedi sózin Nurbek Sydyǵalıev.
Buǵan deıin Qyrǵyzstanda depýtattar saılaýy jańa júıe boıynsha ótetinin jazǵan bolatynbyz.