Qyrǵyzstan prezıdenti: «Qumtór» altyn kenishiniń qaıtarylýy – eldegi ózgeristerdiń basy
Sadyr Japarov «Qumtór» altyn ken ornynyń ıgerilgenine 30 jyl tolýyna arnalǵan saltanatty sharada sóılegen sózinde onyń memleketke qaıtarylýyn jańarýdyń birinshi kezeńi dep atady, dep habarlaıdy osy eldegi Kazinform agenttiginiń tilshisi.
Memleket basshysynyń aıtýynsha, jobanyń jumysy el táýelsizdiginiń tarıhynda bir kezderi alaıaqtyq jáne aılakerlikpen atqarylǵan. «Qumtór» ken ornyn ıgerý sheteldikter men azdaǵan jergilikti sheneýnikterdiń baıytyp, «ǵasyrdyń alaıaqtyǵy» men sybaılas jemqorlyqtyń sımvolyna aınaldy.
«Ken ornynda alǵash ret osydan týra 21 jyl buryn, 2002 jyly bolǵanym esimde. Sol kezde Qyrǵyzstandaǵy eń iri kenishtiń jaǵdaıyn baıqap, júregim aýyrǵan. Dál osy kúnnen bastap meniń «Qumtór» men Qyrǵyzstannyń ulttyq múddesi úshin úlken kúresim bastaldy. Basty maqsatym da, mindetim de sonyń baılyǵyn halyqqa qaıtarý bolatyn. Men alasapyran saıasatqa kirip, qansha qıyn bolsa da, qansha qıyn zaman ótse de, ómirimniń kóp jylyn berilmeı osyǵan arnadym», - dedi S.Japarov.
Prezıdent, sondaı-aq, «Qumtór» máselesin 2005 jyldan bastap, Jogorký Keneshtiń depýtaty retinde kótere bastaǵanyn, keıinirek, 2010 jyldan keıin ken orny boıynsha depýtattyq komıssııanyń tóraǵasy retinde áriptesterimen birge ken orny memleket menshigine ótýi úshin kush salǵanyn baıandap berdi. Onyń aıtýynsha, sol kezde el taǵdyry men otandyq ekonomıkany jańa baǵytqa burýǵa úlken múmkindik týdy.
«Alaıda, ókinishke qaraı, ol kezdegi bılik memlekettiń emes, jeke adamdardyń bolashaǵyn oılap, «altyn mafııanyń» sózine qulaq túrdi. Eger «Qumtór» 2012 jyly memleket menshigine ótkende, qazir eldiń ekonomıkalyq jaǵdaıy áldeqaıda jaqsy bolar edi. Baqytymyzǵa oraı, tym kesh bolmaı, aqyry Qumtór memleket menshigine ótip, halyqqa qaıtaryldy. Keıbir saıasatkerler úmitin úzip, sengisi kelmedi. Armandaı kóringen oqıǵa búgingi kúnniń shyndyǵyna aınaldy. Biz halyqtyń talap-tilegin oryndap, tarıhı ádilettilikti qalpyna keltire aldyq», – dep atap ótti Qyrǵyzstan basshysy.
S.Japarov «Qumtórdi» eldiń tolyq ıeligine qaıtarýymen birge Qyrǵyzstanda saıası jemqorlyq joıyla bastady dep esepteıdi.
«Kezinde birneshe sheneýnik óz múddelerin lobbıleý úshin «Qumtór» basshylyǵyn qorǵap, saldarynan jemqorlyq júıe qurylǵan. Sol júıedegi bılik tarmaqtary Qyrǵyzstandy kúıretýge jaqyn qaldy, oǵan memlekettik qurylymdar da aralasty. Endi munyń bári joıyldy, al Qyrǵyzstan ózin qalpyna keltirý jáne jemqorlyqtan arylý jolynda!
Halyqtyń qoldaýynyń, ujymnyń zor senimi men qajyrly eńbeginiń arqasynda ulttyq baılyǵymyz – «Qumtór» memleket pen jalpy halyqtyń ıgiligi úshin jumys isteýde.
Buǵan deıin «Qyrǵyzstan bul ken ornyn óz betimen ıgere almaıdy jáne mundaı kúrdeli óndiristi kótere almaıdy» degen sózder aıtylǵan edi. Bul bos sózderge laıyqty jaýap bere aldyq.
Elimizde taý-ken salasynda joǵary bilikti, tájirıbeli kadrlar jetilip úlgerdi. Al búgingi mereıtoıda olardyń adaldyǵy men qaısarlyǵyn erekshe atap ótkim keledi. Qazirgi ýaqytta «Qumtór» jumysyn bir mınýtqa da toqtatpaıdy, óz josparlaryn naqty oryndaýda jáne ken ornyn odan ári damytý boıynsha strategııalyq maqsattar dáıekti túrde júzege asyrylýda», - dep túıindedi ol.
