Qyldy qıyp túsirgen mergen: Jamby atý sheberi Erlan ıÝsýpov shákirt baptap, ulttyq sportty nasıhattap júr
ÓSKEMEN. KAZINFORM – Júırikke minip júıtkip kele jatyp, nysanany sadaqpen dál kózdep atý – ekiniń biriniń qolynan kelmeıdi. Shyǵysqazaqstandyq Erlan ıÝsýpov jamby atý dep atalatyn bul sportty janyna serik etken. Taıaýda Kazinform tilshisi ony áńgimege tartyp kórdi.
- Áńgimemizdiń álqıssasyn jamby atý sportyna qalaı kelgenińizden bastasaq…
- Shyǵys Qazaqstan oblysy Ulan aýdany Saǵyr aýylynyń týmasymyn. Bala kúnnen sportqa jaqyn bolyp óstim. 30 jyldan astam ǵumyrymdy kókparǵa arnadym. Al jamby atý sportyna 2014 jyly keldim. Sol jyly Túrkistan qalasynda kókpar, aýdaryspaq, teńge ilýden el chempıonaty ótken edi. Sonda uıymdastyrýshylar barlyq oblystan kelgen ókilderdi jınap, «Ár óńirden eki adam Mońǵolııaǵa barýy kerek. Onda oqý-jattyǵý jıyny ótkizilip, sizderdi sadaq tartýǵa baýlıdy» dedi. Sóıtip, kerek-jaraǵymdy ázirlep, jolǵa shyqtym.
Oqý-jattyǵý jıynynda eki aptadaı júrip, aldymen sadaq tartýdy, odan keıin tulparmen aǵyp kele jatyp nysana kózdeýdi úırendik. Áýel basta «munyń ne qıyndyǵy bar, bala kúnimizden sadaq tartyp kelemiz ǵoı» dep oılaǵanmyn. Biraq iske kelgende ońaı emestigin kórdim. Bala kúnimdegi sadaq pen qazirgi sadaqtyń aıyrmashylyǵy jer men kókteı eken. Sóıtip, adyrnany qolǵa alyp, zamanaýı jebemen atýdyń ádis-tásilin meńgerýdi úırene bastadym. Oqý-jattyǵý jıyny qorytyndylanyp, bizge sertıfıkat pen bir sadaqtan berildi.
- Alǵash ret qaı saıysqa bardyńyz?
- 2015 jyly Qyzylorda qalasynda ulttyq sport túrlerinen festıval ótti. Saıys baǵdarlamasyna tuńǵysh ret jamby atý jarysy engizildi. Sol jerge Shyǵys Qazaqstan oblysynyń atynan bardym.
Bastapqydaı emes, júıeli jattyǵýlardan keıin ysylyp qalǵanbyz. Jarys jolynyń uzyndyǵy 130 metr. Birinshi kezeńde osy mejeni atpen 22 sekýnd ishinde shaýyp ótip, úsh nysanaǵa sadaq atyp úlgerýiń kerek. Nysananyń qashyqtyǵy – 7 metr. Eger jebeń dóp tıip, biraq jarys jolyn 22 sekýndta ótip úlgermeseń – nátıjeń esepke alynbaıdy.
- Jarysqa qatysýshylar óz attarymen kelýge mindetti me?
- Ár komanda qandaı jarys bolmasyn, tek ózderiniń attaryn aparyp, óner kórsete alady. Sebebi jarysta ózgeniń atymen aldyńǵy oryndardyń birine iligemin deý - ábestik. Shabandoz ben tulpar qımyldarynyń úılesip, is júzinde qabysýy – jeńiske jeteleıtin basty qaǵıda.
Jarystyń ekinshi kezeńinde 7, 8 jáne 9 metr qashyqtyqtaǵy, eki jarym metr bıiktiktegi jambylar ilinip turady. Onyń ózinde birinshi kezeńde upaı alǵandar ǵana kelesi kezeńge joldama alatyn edi. Bul degenińiz – álgi ilýli qalqandardyń tym bolmaǵanda bireýine dóp tıgizý kerek.
- Mergen oǵynyń dál ushýyna sadaq sapasy da áser ete me?
- Álbette. Sadaqqa da birshama nárse baılanysty. Bastapqyda sapaly sadaqtar Ońtústik Koreıada jasalsa, keıin ýkraındar da kóptep shyǵara bastady. Sadaq - klassıkalyq, ań aýlaýǵa arnalǵan, sporttyq dep bólinedi. Ár adam sadaqty óz ıkemine, yńǵaıyna qaraı tańdap alady.
Sol kezdegi jamby atýdan respýblıkalyq saıys tuńǵysh ret qolǵa alynǵan-tuǵyn. Qoıylǵan talap qatań, básekelestik te joǵary boldy. Ár jamby attyń qylyna baılanǵan. Birinshi kezeńde nysananyń úsheýine de tıgizip, upaı aldym. Talaıy múlt ketip jatty. Sol arada báz-bireýler maǵan «Áı osy kezdeısoq tıip ketti-aý» dep qaldy. Jigerimdi janyp olarǵa «Qazir qyldy qıyp túsiremin!» dep aıtyp saldym. Sol sózdi Qudaı ózi aýzyma salyp turǵandaı boldy.
Osydan qaıta atqa qonyp, jarys jolyna shyqtym. Tulparymmen quıǵytyp kele jatyp nysanany birinen soń birin kózdep atyp edim, bolmady. Alaıda sońǵysyna kelgende oǵym dál ushyp, qyldy qıyp túsirdim. Bul ekinshi kezeń aıaqtalmaı jatqan kez. Jasyryp nesi bar, dál osy nátıjeni sol kezde de, áli kúnge deıin de eshkim qaıtalaı alǵan joq. Sóıtip, elimiz boıynsha tuńǵysh uıymdastyrylǵan jamby atý saıysynda jeńimpaz atandym.
- Qazir shákirt baptap júr ekensiz. Sol jaıly aıta ketseńiz.
- Ulttyq sport túrlerinen talaı talant túlep ushqan Ulan aýdanynan surmergender áli de kóp shyǵady dep senemin. Sol úshin bilgenimizdi jastarǵa úıretip kelemiz. 2018 jyly elordada 18-21 jastaǵy qatysýshylar arasynda saıys ótip, sonda alǵashqy shákirtterimdi alyp bardym. Olar jaqsy nátıje kórsetip, ekinshi oryn aldy. Bul da bir tarıh qoınaýyna ketken jetistik desek, artyq aıtqandyq emes. Shákirtterim kúni búginge deıin tyńǵylyqty ázirlikti tastamaı, túrli jarystarda júldeli oryndary ıelenip keledi.
- Áńgimeńizge kóp rahmet!
Eske salsaq, Kóshpendiler oıyndarynda sadaq atýdan top jarǵan sportshylarǵa páter, kólik jáne syıaqy tabystalǵan bolatyn.