Kıik órisimen shektesetin sharýashylyq jer telimderiniń shekarasy qaıta belgilenýi múmkin
ASTANA. KAZINFORM – Ekologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrligi Kazinform saýalyna joldaǵan jaýapta kıik sanyn retteýdiń negizgi qaǵıdattary aıqyndalǵanyn málim etti.
Kıik vs fermer
Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev Ulytaýdaǵy Ulttyq quryltaıda Úkimetke kıik sanyn retteý máselesin qaıta zerdeleýdi tapsyrǵan bolatyn. Ekologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrligi úshin jalǵyz juttyń nemese indettiń kesirinen sany kúrt tómendeı salatyn erekshe janýardyń sanyn qazirgi deńgeıde ustap turý mańyzdy bolsa, Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligine sharýalardyń kıik tirshiliginen zııan shekpegeni mańyzdy. Adam tarapynan qatygezdik artyp, atý jıilese, kıikterdiń kórshi elderge aýyp ketý qaýpi taǵy bar.
Ekologııa mınıstrliginiń ustanymy qandaı?
Ekologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrliginiń mamandary osy táýekelderdiń bárin eskere kelip, kıik óristerin kartaǵa túsirmek. Osy karta negizinde kıik popýlıatsııasynyń aýmaǵynda jatqan sharýashylyq telimderdiń shekarasyn qaıta belgileý máselesin zerdelep kóredi.
— Iá, mundaı tásil tıimdi jáne janjalsyz sheshimderdiń biri retinde qarastyrylyp otyr. Qazirgi ýaqytta Zoologııa ınstıtýty 2024–2026 jyldarǵa arnalǵan baǵdarlamalyq-maqsatty qarjylandyrý sheńberinde kıik popýlıatsııasyn saqtaý jáne ony turaqty paıdalanýdyń ǵylymı negizdelgen júıesin ázirleý baǵytynda zertteýler júrgizip jatyr. Bul jumystar aıasynda kıik mıgratsııalyq dálizderi kartaǵa túsirilip, olardyń ekojúıelik róli men jer paıdalaný qurylymymen ózara baılanysy zertteledi, — dep jazady vedomstvo ókilderi.
Bul ǵylymı zertteýlerdiń qorytyndysy bolashaqta mynadaı retteý tetikterin qarastyra alady:
- Kıik dálizderin saqtap qalý maqsatynda ýaqytsha nemese turaqty ashyq ýchaskeler qaldyrý;
- Dálizge túsken aýyl sharýashylyǵy jerlerin ekvıvalentti jaıylym nemese shabyndyqpen aýystyrý;
- Sharýa qojalyqtaryna qorshaý júıesin ornatýǵa (topsaly tor, tireýishter) sýbsıdııalar usyný;
- Jer komıssııalaryna Mınıstrliktiń aýmaqtyq ókilderin qosý arqyly kıik mıgratsııasyna úılestirilgen sheshimder qabyldaý.
— Bul sharalar fermerlerdiń óndiristik múddesine nuqsan keltirmeı, sonymen qatar kıik popýlıatsııasynyń tabıǵı mıgratsııasyn qamtamasyz etýge baǵyttalǵan, — dep jazylǵan resmı jaýapta.
AShM ne usynady?
— Jer kodeksiniń 84-babynyń 1-tarmaǵyna sáıkes jer ýchaskesi menshik ıesiniń nemese memlekettik emes jer paıdalanýshynyń kelisimimen, ne sottyń sheshimi boıynsha múlikti balamaly óteý shartymen aıryqsha jaǵdaılarda memleket muqtajy úshin májbúrlep ıelikten shyǵarylýy múmkin, — dep jazady mınıstrlik mamandary.
Sondaı-aq jaýapta kıik órisi erekshe qorǵalatyn aýmaqqa jatpasa, kez kelgen ýaqytta sharýashylyq maqsat berilýi múmkin ekeni aıtylǵan.
— Aqbókenderdiń kóshi-qony aýqymynda aýyl sharýashylyǵy óndirisi úshin jer ýchaskelerin berýge jáne keńeıtýge moratorıı engizý osy aýmaqtar erekshe qorǵalatyn aýmaqtarǵa bekitilip berilgen jaǵdaıda ǵana múmkin bolady, — dep jazylǵan vedomstvo jaýabynda.
Al buǵan deıin Ekologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstri Erlan Nysanbaev BAQ ókilderiniń suraǵyna bergen jaýabynda kıik sanyn retteý arnaıy qaýmalda ustaý nemese atý arqyly uıymdastyrylýy múmkin ekenin aıtqan edi.