Elde demokratııalandyrýdyń óte tereń protsesteri júrdi – Saltanat Tursynbekova
Adam quqyqtary jónindegi ulttyq ortalyqtyń basshysy eldegi saıası reformalardyń adam quqyqtaryn ilgeriletýdegi mańyzy týraly pikir bildirdi, dep habarlaıdy Kazinform.
Keıingi tórt jylda Qazaqstanda demokratııalandyrýdyń óte tereń protsesteri júrdi. Saıası reformalar men aýqymdy konstıtýtsııalyq reformalardyń 4 paketin iske asyrý qorytyndysy boıynsha bılik tarmaqtary arasynda ońtaıly teńgerimi bar memlekettik-saıası qurylymnyń jańa modeli qalyptastyryldy, sondaı-aq saılaý júıesine sońǵy túzetýler engizildi, olar 2022 jylǵy qarashada Prezıdent saılaýynda synaqtan ótkizildi jáne Májilis pen barlyq deńgeıdegi máslıhattar saılaýynda, sondaı-aq bıylǵy aýdan, oblystyq mańyzy bar qala ákimderiniń saılaýynda túpkilikti bekitildi.
«Májilis pen máslıhattardaǵy saılaý naýqanyna qatysty saılaý jańa, neǵurlym demokratııalyq júıe — proportsıonaldy-majorıtarlyq júıe boıynsha ótti. Bir mandatty okrýg boıynsha kandıdatqa daýys berý múmkindigi qamtamasyz etildi, bul saılaýshyǵa óz ókiliniń jumysyna tikeleı yqpal etýge múmkindik berdi, óıtkeni onyń saıası jaýapkershiligi belgili bir okrýgke baılanysty. Saılaýǵa júıeli ǵana emes, júıeden tys oppozıtsııa da qatysty, al jalpy Májiliske alty partııa ótti, bul — el úshin tarıhı nátıje. Májilis pen máslıhattar 80%-ǵa jańardy, al buryn-sońdy bolmaǵan básekelestik kandıdattardy ártúrli saılaý tehnologııalaryn qoldanýǵa ıtermeledi», — dedi ol «Adam quqyqtaryn qamtamasyz etetin halyqaralyq quqyqtyq normalardy ulttyq zańnamaǵa ımplementatsııalaý» atty halyqaralyq ǵylymı-praktıkalyq konferentsııa barysynda.
Sondaı-aq, ol 2024 jyldan bastap oblystyq mańyzdaǵy qalalar men aýdandardyń ákimin saılaý qalypty praktıkaǵa aınalatynyn eske saldy.
«5 qarashada oblys deńgeıindegi 42 aýdan men 3 qalada ótken ákimderdiń pılottyq saılaýyn erekshe atap ótken jón. 45 ákim laýazymy úshin 125 kandıdat kúresti. Úmitkerler palıtrasy alýan túrli boldy: ekonomıster, zańgerler, oqytýshylar, ınjenerler, aýylsharýashylyǵy mamandary jáne basqalar. Barlyq 7 saıası partııa óz kandıdattaryn usyndy. Sonymen qatar, aýdan ákimderiniń ótken saılaýy — Ortalyq Azııa úshin biregeı tájirıbe. 2024 jyldan bastap bul tájirıbe tıisti sanattaǵy barlyq eldi mekenderge keńeıedi. Osylaısha, osy sátten bastap qazaqstandyqtardyń 75%-dan astamy óz aýyldarynyń, aýdandarynyń jáne qalalarynyń ákimderin tikeleı saılaıtyn bolady», — dedi ortalyq basshysy.
