Keıbir jańa din aǵymdary psıhotropty zattardy da qoldanady – maman pikiri
Atalmysh shara QR dinı ekstremızm men terrorızmge qarsy is-qımyl jónindegi 2018 – 2022 jyldarǵa arnalǵan memlekettik baǵdarlama aıasynda Qoǵamdyq Damý basqarmasynyń «Monıtorıng jáne taldaý ortalyǵynyń» uıymdastyrýymen ótip jatyr, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi.
Sondaı mańyzdy kezdesýlerdiń biri 13 qyrkúıekte Almatydaǵy №156 mektepte ótti.
Jıynǵa sarapshy retinde Qoǵamdyq damý basqarmasy janyndaǵy aqparattyq túsindirý tobynyń múshesi, Abylaı han atyndaǵy qazaq halyqaralyq qatynastar jáne álem tilderi ýnıversıtetiniń dotsenti, fılosofııa ǵylymdarynyń kandıdaty Maqpal Jekebaeva qatysty.
250-ge jýyq oqýshy ekstremızmnen keletin qaýip týraly tanymyn keńeıtti.
«Dinı ekstremızm men ıslam qundylyqtaryn saqtaý jolynda úndeý tastaǵan ózderiniń pikirlesterin dinı prıntsıpterdi buzýshylar dep aıyptaıdy. Ekstremıster memlekettiń ulttyq qaýipsizdigine nuqsan keltiredi, dinaralyq jaǵdaıdyń ýshyǵýyna sebepker bolady», - dedi dintanýshy.
Jıyn barysynda jasóspirimderge jat aǵymnan keletin qaýip-qaterler týraly naqtyraq aıtyldy.
«Qazir qazaq qoǵamynda «sáláfızm» baǵytyndaǵy ustanymnyń jaqtastary kóp bolyp tur. Olar ózge pikirge tózbeý, basqalarǵa agressııalyq kózqaraspen qaraý, aldyna qoıǵan maqsattaryna, qarýmen bolsa da qol jetkizý sekildi sıpattarmen tanylady. Sonyń nátıjesinde ol basqalarǵa qatysty túrli qatygez áreketterge barýy múmkin. Ata-ana aldyndaǵy paryz, týystarǵa qyzmet etý, qoǵamnyń qamqorshysy bolý sekildi adamı jáne ıslamı qundylyqtardan jyraq ketedi», - dedi ol.
Sonymen qatar, ıslam emes basqa dinderdiń ishindegi jat aǵymdar týraly maǵlumattar berildi.
Keıbir jańa din aǵymdarynyń psıhotropty zattar men psıhotrenıngterdi qoldanatyny belgili boldy. Mysaly «Beloe bratstvo» aǵymynyń áserinen birneshe adam ózin Kıev qalasynyń ortalyǵynyda órtep jibermek boldy. Bul áreketke tek quqyq qorǵaý organdarynyń aralasýymen tosqaýyl qoıyldy.
Jastardyń áleýmettik jelige áýestigi qatań baqylaýdy qajet etetin jaıt deıdi maman.
«Qazir jastar áleýmettik jelide chatty jıi qoldanady. Ony qoldanǵan kezde keıbir jastardyń akkanýttaryna ártúrli aqylǵa syımaıtyn ári qaýipti maǵlumattar kep túsedi. Jat aǵym ókilderi jastardyń akkaýntyna ártúrli sheshilmeıtin, tyǵyryqqa tirelýine ákeletin máseleler men jazbalardy jiberip sanalaryn ýlap otyrady. Osyndaı jaǵdaıǵa túsken jasóspirimder ózderimen ózderi bolyp, qoǵammen qatynasyn úzip, mazasyzdanyp, ári ómirdegi orny men rólin umytady da, kóptegen teris túsinikterdi sanasyna ornatyp alady. Osyndaı kúıde júrgende tyǵyryqtan shyǵatyn sońǵy amal – o dúnıege attanýǵa bel býady», - dedi ol.
Sarapshynyń aıtýynsha, dinı radıkalızm men ekstremızmdi nasıhattaýǵa qarsy is-qımyl ınternet resýrstardy taldaý arqyly júzege asyrylady.
Máselen, tek 2017 jyly QR Din isteri jáne azamattyq qoǵam mınıstrligi (sol kezdegi ataýy) 10 174 ınternet resýrstyń mazmunyna saraptama júrgizgen.
«Sonyń ishinde 3555 saıttyń zańbuzýshylyq baǵyttaǵy qyzmeti anyqtaldy. Bul saıttar boıynsha teris saraptamalyq qorytyndylar QR Aqparat jáne kommýnıkatsııalar mınıstrliginde tıisti protsessýaldyq sheshim qabyldaý úshin jiberiledi», - dedi Maqpal Jekebaeva.
Jıyn sońynda oqýshylarǵa teris aǵymnyń yqpaly týraly arnaıy vıdeofılm kórsetildi.
Oqýshylar vıdeofılm boıynsha birqatar saýal qoıyp, «sáláfızm» baǵyty boıynsha birqatar alańdatqan saýaldaryna jaýap aldy.