Kenesary hannyń Qurany, Isa paıǵambar kebininiń kóshirmesi – Astanada dinı jádigerler kórmesi ashyldy
ASTANA. KAZINFORM — Elordadaǵy Beıbitshilik jáne kelisim saraıynda Álemdik jáne dástúrli dinder lıderleriniń VIII Sezi aıasynda «Týrın kebini» jáne «Qasıetti kitaptar» atty halyqaralyq rýhanı-mádenı kórmeler óz jumysyn bastady. Ańyz boıynsha Isa paıǵambardyń máıiti oraldy delinetin «Týrın kebininiń» dálme-dál kóshirmesi Astanaǵa alǵash ret ákelindi.
Oǵan qosa, kórmege Quran, Іnjil, Táýrat jáne býdda sýtralary sekildi qasıetti jazbalardyń túpnusqalary men kóshirmeleri qoıylǵan.
Bul halyqaralyq jobany uıymdastyrýǵa QR Mádenıet jáne aqparat mınıstrligi, Konfessııaaralyq jáne dinaralyq dıalogtyń halyqaralyq ortalyǵy, Qazaqstandaǵy Pravoslavıe shirkeýi, Astanadaǵy Rım-katolık arhıeparhııasy, «Kirche in Not» uıymy, Sýverendi Malta ordeniniń Germanııadaǵy ókildigi jáne ACN International Papalyq qory atsalysty.
«Týrın Kebini» kórmesi — hrıstıan álemindegi eń baǵaly jádigerlerdiń biri. Ańyz boıynsha, shamamen 2000 jyl buryn shegelenip turǵan Isa Másihti túsirip alyp, denesin osy matamen oraǵan. Ańyz boıynsha, kebin Ierýsalımnen Edessa qalasyna, sodan keıin Konstantınopolge (qazirgi Ystanbul, Túrkııa), ári qaraı Afınaǵa da barýy múmkin. Sodan keıin Lıreı men Shamberıge saparlap, aqyrynda Italııanyń Týrın qalasynan pana tapqan.
— ıAhýdı dástúri boıynsha marqumdy jerleý kezinde onyń denesin arnaıy hosh ıisti maılarmen maılap, kebinge oraıtyn bolǵan. Al Isa Másih qaıta tirilgende jaryqtyń áserinen matanyń betinde fotosýrettegideı adam beınesi sińip qalǵan delinedi, — dedi Astanadaǵy Ýspen kafedraldy soborynyń kiltshisi Dmıtrıı Baıdek.
«Týrın kebinin» kóbine «besinshi Іnjil» dep te ataıdy jáne hrıstıan álemindegi eń qymbat jádigerlerdiń biri sanalady. Ásirese 1898 jyly ıtalııalyq áýesqoı fotograf Sekondo Pıa kebindi fotoǵa túsirip, negatıvin qaraǵanda ap-anyq adam sulbasyn kórip, tań qalady. Bul kebindi odan ári tanymal etip, mıstıka men jumbaqqa toly ańyzdardyń taraýyna yqpal etti. Kóptegen hımııalyq, sot-medıtsınalyq, botanıkalyq zertteýler ótse de, kebinge qatysty jaýapsyz qalǵan suraq kóp. Tipti ǵylymda osy kebindi zertteıtin arnaıy Sındologııa baǵyty paıda bolǵan. Al Vatıkan kebinge qatysty resmı ustanymyn aıtqan joq.
Kórmeniń ashylý saltanatynda QR Mádenıet jáne aqparat mınıstri Aıda Balaeva bul kórme túrli mádenıet pen din ókilderi arasyndaǵy dıalog pen ózara túsinistiktiń sımvolyna aınalǵanyn, ol adamdardy ortaq rýhanı qundylyqtar men adamzattyń tarıhı murasyna degen qurmet tóńireginde biriktiretinin atap ótti.
— Bul kórme — alda ótetin aýqymdy dinder sezine daıyndyqtyń mańyzdy bastamasy. «Týrın kebini» — jaı ǵana artefakt emes, ol ǵasyrlar boıy pikirtalas, zertteýler men rýhanı tolǵanys týdyryp kele jatqan sımvol. Bul kórme — jumbaq pen senimge toly jádigerdi kórý múmkindigi ǵana emes, adam bolmysynyń tereńine úńilip, ómirdiń máni, senim, keshirim men úmit týraly oılanýǵa shaqyratyn rýhanı tájirıbe. Al «Qasıetti kitaptar» kórmesinde túrli dinder men tarıhı kezeńderge tıesili 50-ge jýyq qasıetti mátinder men sırek qoljazbalar qoıylǵan. Eksponattar ishinde VII ǵasyrdaǵy Quran, Kenesary hannyń Quran kitaby, Tora men Talmýd, Іnjil men Evangelıe kitaptar, býddıstik shıyrmalar men sımvolıkalar jáne shaǵyn dinı kitaptar bar. Olardyń árqaısysy — álemdik rýhanı mádenıettiń altyn qoryna kiretin asyl mura. Al «Qasıetti kitaptar» kórmesi álemdik dinderdiń qasıetti jazbalary arqyly ártúrli dinı dástúrlerdiń rýhanı negizderin kórsetýge baǵyttaldy. Ekspozıtsııada qasıetti jazbalardyń jáne túrli dinder men tarıhı dáýirlerge qatysty sırek kezdesetin qoljazbalardyń 50 danasy usynyldy, — dedi Aqparat jáne mádenıet mınıstri.
Sonymen birge, mınıstr Astanada ótetin álemdik jáne dástúrli dinder lıderleriniń segizinshi sezi Qazaqstannyń beıbitshilik, kelisim jáne gýmanızm ıdeıalaryna adaldyǵyn aıqyn kórsetetin mańyzdy halyqaralyq oqıǵalardyń biri ekenin aıtty.
— Qazaqstannyń konfessııaaralyq dıalog salasyndaǵy tájirıbesi halyqaralyq qaýymdastyq tarapynan úlken qoldaý tapty. Bul qazirgi geosaıası ahýal turaqsyzdanyp, jer jahanda soǵys pen qaqtyǵystar jıilegen kezeńde asa ózekti. Dinaralyq dıalog pen ózara qurmet ejelden elder men halyqtar arasyndaǵy tatý qarym-qatynastyń negizgi tetigi sanalady. Astanadaǵy sezd — túrli dinder men ult ókilderiniń arasynda mádenı senim men ózara qurmetti qalyptastyrýǵa yqpal etetin, zamanaýı ózekti máselelerdi ashyq ári syndarly talqylaýǵa múmkindik beretin biregeı alańǵa aınaldy, — dedi A. Balaeva.
«Týrın kebini» jáne «Qasıetti kitaptar» kórmeleri 1 tamyz ben 25 qyrkúıek aralyǵynda Beıbitshilik jáne kelisim saraıynda barlyq kelýshige qoljetimdi bolady. Qos kórmeniń basty maqsaty — ártúrli dinı konfessııalardyń tarıhı jáne rýhanı murasyn keńinen tanytý arqyly qoǵamda dinaralyq túsinistik pen ózara qurmetti nyǵaıtý, sondaı-aq kórmege kelýshilerdiń rýhanı-tanymdyq kókjıegin keńeıtý bolmaq.
Aıta keteıik, qyrkúıek aıynda Astanada Álemdik jáne dástúrli dinder lıderleriniń VIII Sezi ótedi.