Qazba otyndy jaǵý 1,6 mıllıard adamnyń densaýlyǵyna qaýip tóndirip otyr

ASTANA. KAZINFORM — Climate Trace jańa ınteraktıvti zertteýi boıynsha, qazba otyndy jaǵý keminde 1,6 mıllıard adamǵa densaýlyqqa qaýip tóndiredi, dep jazdy Azertadj.

Kómir, munaı jáne gazdyń elektrostantsııalar men ónerkásiptik obektilerde jaqqan otyn nátıjesinde paıda bolatyn PM₂.₅ usaq bólshekterinen týyndaǵan aýa lastanýy qorshaǵan ortaǵa sińip, tynys alý júıesi, júrek-qan tamyrlary júıesi jáne basqa sozylmaly aýrýlar úshin úlken qaýip týdyrady. «Sýper-emıtterler» (ásirese joǵary deńgeıde shyǵaryndylar jasaıtyn iri nysandar) aımaǵynda shamamen 900 mıllıon adam turady.

Zertteýshiler ázirlegen qural lastanýdyń aǵymdaryn vızýalızatsııalap, qaı aýmaqtardyń qaýiptilikke kóbirek ushyraıtynyn anyqtaýǵa múmkindik beredi. Joba avtorlary bul deńgeıdegi málimetter «klımattyq daǵdarys pen aýa lastanýy arasyndaǵy tikeleı baılanysty kórsetip, bul qoǵamdyq densaýlyqqa úlken qaýip tóndiretinin» atap ótedi.

Sarapshylar sonymen qatar, kómirqyshqyl gazynyń ózi ýytty emes ekenin eske salady, biraq ol ǵalamdyq jylynýdy kúsheıtip, meteorologııalyq jaǵdaılardyń ózgerýi men hımııalyq túrlenýler nátıjesinde aýa sapasynyń nasharlaýyna janama túrde yqpal etedi.

Eske sala keteıik, mamyr aıynda Óskemen qalasyndaǵy zaýyttardyń birinde aýaǵa taraıtyn zııandy qaldyqtar mólsheri ruqsat etilgen shekten asyp ketip, ekologtar tekseris júrgizgenin jazǵan edik.