Qazaqy ıt tuqymdarynyń standarty bekitildi

ASTANA. QazAqparat – QR Ekologııa jáne tabıǵı resýrstar mınıstrligi qazaqy ıt tuqymdary – tazy men tóbettiń standarttaryn bekitti, dep habarlaıdy QazAqparat.

Standart atalǵan ıt tuqymdarynyń sıpattamasyn, ólshemderin, kemshilikteri men aqaýlaryn qamtıdy.

Máselen, qazaqy tazynyń boıy orta jáne ortadan joǵary, myqty denesi bar aryqtaý ıt, sozylý ındeksi – 103.

Tóbet shoqtyǵynyń bıiktigi 60 santımetrden 70 santımetrge deıin, qanshyqtyń shoqtyǵy – 55 santımetrden 65 santımetrge deıin.

Boıynyń joǵarǵy shekten asyp ketýi proportsııa jáne standarttyń talaptary saqtalǵan jaǵdaıda aqaýlyq nemese kemistik bolyp sanalmaıdy.

Óńi: qara, aq, túrli reńkti aqshyl sarǵysh, qyzyl jáne surdyń barlyq reńkteri. Barlyq óńder tutas, odan bólek teńbil bolýy múmkin.

Tumsyǵynda, qulaǵynda, aıaqtarynyń ushtarynda qara daqtar bolýy múmkin. Kúshikter ósý, jynystyq jetilý barysynda túsin jáne reńin ózgertýi múmkin.

Júni jumsaq, jibek tárizdi, tik, uzyndyǵy 4,5 santımetrge (qysta) jáne 2,5 santımetrge deıin (jazda) bolady, qysqa júndi túbiti jaqsy jetilgen.

Saýsaqtarynyń arasynda qysqa jáne qatty shash ósedi. «Jarǵaq qulaq», «tyqyr tazy» sııaqty tazynyń tegis júndi túrlerine (ilgegi men shashaǵy joq) ruqsat etiledi.

Terisi juqa, sozylǵysh, qatpary joq. Bulshyq etteri jaqsy damyǵan, ásirese belinde, jambasynda, súıekteri myqty, biraq aýyr emes.

Osylaısha qujatta qazaqy tazynyń qulaǵy, kózi, tisi, aıaqtary men tabandaryna deıin sıpattama jazylǵan.

Odan bólek, qazaqy tóbettiń de standarty bekitildi.

Ony kúshti jáne tózimdi, basy aýyr, qas ústindegi jáne bet súıekteri doǵalary jetilgen, qaralaý moıyny jáne jelkeniń tómpeshigi bar dep sýretteledi.

Bassúıegi birkelki keń, sopaqsha, uzyn. Mańdaıy tegis, orta tusynda kishigirim oıyǵy bar. Arqasy qýatty, keń, bulshyq eti jaqsy jetilgen.

Keýdesi: doǵal qıylysty, aýqymdy, uzyn, tereń, jaýyryny syrtyna qaraı keńeıe túsken, shyntaǵyna deıin nemese sál tómen túsińki, shetki qabyrǵasy uzyn. Qarny birkelki tartylǵan.

Erkin turǵanda ıt ózin bos ustaıdy. Qozǵalǵanda nemese elegizip turǵanda shoqtyǵynyń joǵarǵy jaǵy tik, serippeli, berik bolyp keledi.

Bulshyq eti qýatty, omyrtqanyń ıindik ósimi bilinbeıdi.

Quıryǵy joǵary kóterilgen, jýan. Kúshik kezinde qysqaryp, keltelenedi (kóbine uzyndyǵynyń 1/3-ge jýyǵy qalady). Qysqaryp keltelenbegen kezinde oraq tárizdi túsińki bolady.

Terisi qalyń, tyǵyz, moıyn tusynda ózine tán qatpar bar. Júni de qalyń, iri, tik, jún astyndaǵy túbiti jaqsy ósken, biraq uzyn bolmaıdy.

Basynda jáne ústińgi aldyńǵy jaq júni qysqa, tik ósken, tyǵyzdala jymdasqan.

Moıynyndaǵy uzyn jún jabyny «jaǵalyq» dep atalady, ásirese tóbetterde jaqsy ósedi, bóksesiniń artqy jaǵy «shalbar» ispetti.

Tamaǵynda, moıynasty qatpar tusynda júni óte qalyń ári tyǵyz bolady.

Aıta keteıik, bıyl qańtar aıynda QR Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev qazaqy ıt tuqymdaryn saqtaý týraly zańǵa qol qoıǵan edi.

Standarttyń tolyq mátinin Orman sharýashylyǵy jáne janýarlar dúnıesi komıtetiniń saıtynan oqýǵa bolady.

Atalǵan buıryq 2023 jylǵy 1 shildeden bastap kúshine enedi.