Qazaqtyń ulttyq ónerin jalǵastyrǵan Qytaıdaǵy sheber - sheteldegi qazaq tildi BAQ-qa sholý
Er-turman jasaý ónerin atadan jalǵastyrǵan sheber -CNR
Er-turman – atqa minip júrýge qajetti jabdyqtardyń jıyntyq aty. Ádette er-toqym, er dep te atalady. Er-turmanǵa erden basqa toqym, ishpek, tebingi, úzeńgi baý, úzeńgi, aıyl, ómildirik, quıysqan kiredi.
Qazirgi zamanda er-turman jasaýshy sheberler sırek kezdesedi. Al, Qytaıdyń Altaı qalasy, Ábıtan qalashyǵy Qyzylúıeńki aýylynyń turǵyny Sámet Áziluly er-turman jasaý ónerin atasynan úırenip, jalǵastyryp keledi, dep habarlaıdy Qytaıdyń «Ortalyq halyq radıosy» aqparattyq portaly.
Ol basynda bul ónerdi úırenýdegi maqsaty – atasynyń tilegin oryndaý úshin ǵana bolǵan. Bolashaqta kásip retinde jalǵastyryp ketemin dep oılamapty.
Búginde sheber atasynan úırengen osy ónerdiń arqasynda ájeptáýir tabys taýyp otyr.
Sámet Áziluly jasaǵan er-turmandar aǵash materıalyn tańdaýdan jasalýyna deıin tapsyrys berýshiniń ótinishine qaraı jobalanady. Sheber qandasymyzdyń bir ereksheligi er-turman jasaǵanda, ol arnaıy mashınanyń kómegimen jasamaıdy. Er-turmannyń qyry, keńdigi jáne basqa da ólshemderin ákesinen úırengen bilimi men jeke tájirıbesine súıenip, óz qolymen jasap daıyndaıdy. Ol ár jyly qys maýsymyndaǵy bos ýaqytynda 20 er-turman jasap, 30 myń ıýan(shamamen 1 950 000 tg kóleminde – avt.) kiris kirgizedi.
69 jastaǵy sheber Sámet Áziluly er-turman jasaý ónerin ótken ǵasyrdyń 80-shi jyldarynan bastapty. Ol aq qaıyń, aq terek jáne jıde aǵashtaryn materıal retinde er-turman jasaýǵa paıdalanady. Sheberdiń aıtýynsha, joǵarydaǵy aǵash túrleriniń ortaq ereksheligi - óte myqty. Mundaı materıaldan jasalǵan er-turmandy 40-50 jyl paıdalanýǵa bolady. Oǵan 90-shy jyldardyń basynda er-turmandy jasatqandar arada 30 jyldaı ýaqyt ótse de qazirge deıin sol qalpynda paıdalanyp júrgen kórinedi.
1 300 tonnadan astam qazaqstandyq arpa dáni poıyzben Hýnanǵa jetkizldi - «Halyq» gazeti
1 300 tonnadan astam qazaqstandyq arpa dáni tıelgen arnaıy poıyz Hýnanǵa keldi. 4 sáýirde Qazaqstannan 50 konteınerge 1 300 tonnaǵa jýyq arpa tıep qaıtqan arnaıy poıyz Hýnan ólkesiniń ıÝeıan qalasyndaǵy Chenlınjıge keldi, dep habarlaıdy Qytaıdyń «Halyq» gazeti aqparattyq portaly.
Atalǵan basylymnyń keltirgen málimetine súıensek, bul - «Bir beldeý, bir jol» boıynda ornalasqan elder men aımaqtardan ıÝeıanǵa astyq ımporttaýǵa arnalǵan bıylǵy birinshi halyqaralyq poıyz.
Aıta ketý kerek, poıyz Qazaqstannan jolǵa shyǵyp, Shyńjańdaǵy «Alashankoý» keden beketi arqyly Qytaıǵa kirip, 10 000 shaqyrymnan astam jol basyp, Chenlınzıge jetken. Bul arpalar sońynda ıÝeıannyń ekonomıkalyq damý aımaǵyna jem-shóp óńdeý úshin jiberilmek.
«Bolashaqta ıÝeııannyń mal sharýashylyǵy kásiporyndarynyń jem-shóp suranysyn qanaǵattandyrý úshin Qazaqstannyń arpa men júgeri sııaqty astyq ónimderi de osy araǵa birinen soń biri keletin bolady», dep jazady qytaıdyq BAQ.
Qazaqstan men Mońǵolııa sot júıesi salasyndaǵy yntymaqtastyqty nyǵaıtýǵa múddeli - «Kaznews»
Qazaqstan men Mońǵolııa sot júıesi salasyndaǵy yntymaqtastyqty nyǵaıtýǵa múddeli. Bul týraly osy aptada Mońǵolııanyń»Kaznews» aqparattyq portaly QR Elshiliginiń baspasóz qyzmetine silteme jasap habarlady.
Atalǵan aqparat kóziniń dereginshe, 2023 jylǵy 5 sáýir kúni Ulanbatyr qalasynda Qazaqstan Respýblıkasynyń Mońǵolııadaǵy Elshisi Ǵabıt Qoıshybaev Mońǵolııa Joǵarǵy sotynyń Tóraǵasy Damdıny Ganzorıgpen kezdesti.
Kezdesý kezinde taraptar óz elderinde bolyp jatqan saıası-áleýmettik ózgeristermen ózara qysqasha tanystyryp, eki memlekette júzege asyrylyp jatqan konstıtýtsııalyq reformalar jóninde pikir almasqan.
Aıta keteıik, Qazaqstan men Mońǵolııa arasyndaǵy árekettestiktiń túrli salalaryndaǵy baılanystardy tereńdetý suraqtaryn talqylaý barysynda suhbattasýshylar sot organdary arasyndaǵy yntymaqtastyqty nyǵaıtýdyń mańyzdylyǵyn erekshe atap ótti.
Kezdesý sońynda taraptar Qazaqstannyń Ulanbatyrdaǵy dıplomat ókildigi men Mońǵolııanyń Joǵarǵy soty arasynda turaqty jumys baılanysyn qurýǵa ýaǵdalasty.
Ózbekstan men Qazaqstan: sottalǵandarǵa óz elinde jazasyn óteý múmkindigi beriledi- «ÓzA»
Senattyń jalpy otyrysynda «Ózbekstan Respýblıkasy men Qazaqstan Respýblıkasy arasyndaǵy bas bostandyǵynan aıyrylǵan adamdardy jazasyn óteýdi jalǵastyrý úshin berý týraly kelisimdi (Nur-Sultan, 2021 jylǵy 6 jeltoqsan) ratıfıkatsııalaý týraly» Zańy qaraldy.
Osy Kelisimge Ózbekstan Respýblıkasy Prezıdentiniń 2021 jylǵy 6 jeltoqsanda Qazaqstan Respýblıkasyna memlekettik sapary barysynda qol qoıyldy, dep habarlaıdy «ÓzA» aqparattyq agenttigi.
Ózbekstandyq aqparattyq agenttiktiń málimetinshe, kelisimdi ratıfıkatsııalaý arqyly onyń kúshine enýi sottalǵandardy berý salasyndaǵy normatıvtik quqyqtyq bazany qalyptastyrady jáne eki eldiń quzyretti organdarynyń osy saladaǵy ózara yntymaqtastyǵyn odan ári jetildirýge qyzmet etedi.
«Bul kelisim Ózbekstan men Qazaqstan azamattaryna sot taǵaıyndaǵan jazasyn óz elinde óteýge múmkindik beredi. Qujatqa sáıkes, sottalǵandar taraptardyń ótinishteri negizinde zańda belgilengen tártippen aýystyrylady», de jazady «ÓzA».
Talqylaý barysynda sottalǵandar óz elinde jazasyn óteýi, jaqyn týystarymen únemi kezdesýge múmkindik beretini, bul otbasylyq qarym-qatynasqa oń áser etip, sottalǵandardyń qoǵamdyq ómirge beıimdelýine yqpal etetini aıtylǵan.
Iran men Qazaqstan azamattaryna 14 kúnge vızasyz rejım ornady - «Parstoday»
«Astana úkimeti Iran azamattaryna Qazaqstanǵa saparlaýǵa 14 kúnge vızany alyp tastaýǵa sheshim qabyldaǵannan keıin Tehran úkimeti Qazaqstan azamattaryna da osyndaı múmkindik jasap berdi», - dedi Irandaǵy Qazaqstan elshisi.
Bul týraly osy aptada ırandyq «Parstoday» aqparat agenttigi habarlady.
Irandaǵy Qazaqstan elshisi Asqat Orazbaı ISNA aqparat agenttigine bergen suhbatynda, Qazaqstan Prezıdenti 2022 jyly shilde aıynda Tehranǵa resmı saparmen kelip, Iran azamattaryna 14 kún vızasyz Qazaqstanǵa barýǵa ruqsat etiletinin jarııalanǵan soń bul shara sapardan bir aı ótken soń júzege asyryldy, - dep málimdegen.
«Parstoday»-diń dereginshe, Iran úkimeti de qarymta árekette endi Qazaqstan azamattary da Iranǵa 14 kún vızasyz saparlaı alatyn boldy.
Irandaǵy Qazaqstan elshisi sondaı-aq eki el arasynda tikeleı áýe reısteriniń baryna toqtalǵan.
Sonymen qatar, osy aptada «Parstoday» aqparat agenttiginde «Qazaqstandaǵy Irannyń jańa elshisiniń senim gramotasy osy eldiń Syrtqy ister mınıstrligine tabystaldy» degen taqyryptaǵy aqparat jaryq kórgen.
Qazaqstandaǵy Irannyń tótenshe jáne ókiletti elshisi Álı Akbar Djoýkar QR SІM-ge baryp, óziniń senim gramotasynyń kóshirmesin osy vedomstvo basshysynyń orynbasary Qanat Týmyshqa tapsyrdy. Álı Akbar Djoýkar Qazaqstanǵa kelgenine qýanysh bildirip, IIR-dyń syrtqy saıasatyndaǵy Qazaqstannyń mańyzdy da aıshyqty ornyna toqtalǵan.
Eske sala keteıik, 6 sáýir kúni Irannyń jańa elshisi Qazaqstan prezıdentine senim gramotasyn tapsyrdy. Bul týraly osy aptada ırandyq basylymda habarlanǵan bolatyn.
«Parstoday» aqparat agenttiginiń keltirgen málimetine súıensek, Álı Akbar Djoýkar beısenbi kúni prezıdent Qasym-Jomart Toqaevpen kezdesýinde senim gramotasyn tapsyrǵan. Qazaqstan prezıdenti Irannyń osy eldegi jańa elshisi qyzmetine sáttilik tilegen edi.
Aıta keteıik, Irannyń Qazaqstandaǵy jańa elshisi bul qyzmetke deıin Iran Syrtqy ister mınıstrliginiń Shyǵys Eýropa ekinshi departamentiniń basshysy bolǵan.
Qazaqstanǵa rekordtyq deńgeıde ınvestıtsııa - TRT
Qazaqstan sońǵy 10 jylda rekordtyq deńgeıde ınvestıtsııa tartty. 2022 jyly Qazaqstanǵa tartylǵan tikeleı sheteldik ınvestıtsııa kólemi 28 mıllıard dollarǵa jetti. 2022 jyly ınvestıtsııa kólemi aldyńǵy jylmen salystyrǵanda 17,7%-ǵa ósti, dep habarlady Túrkııa Radıo Televızııa portaly.
Túrkııalyq basylymnyń keltirgen deregine súıensek, Qazaqstan Syrtqy ister mınıstrligi jasaǵan málimdemede elge eń kóp ınvestıtsııa 8,3 mıllıard dollarmen Nıderlandydan kelgeni bildirildi. Tizimde AQSh 5,1 mıllıard dollar ınvestıtsııamen ekinshi orynda bolsa, Shveıtsarııa 2,8 mıllıard dollarmen úshinshi orynda tur.
Ártúrli elderden kelgen sheteldik ınvestıtsııalar negizinen taý-ken ónerkásibi, óńdeý ónerkásibi, saýda, bilim jáne kólik salalarynda tirkeldi.
Aıta ketý kerek, QR Syrtqy ister mınıstrliginiń málimetinshe, eń kóp ınvestıtsııa Atyraý oblysyna, sonymen qatar Almaty men Astana qalalaryna da quıylǵan.
«Qazaqstan úkimeti 7 jylda keminde 150 mıllıard dollar ınvestıtsııa tartýdy josparlap otyrǵanyn habarlady. 2029 jylǵa deıin elde 800-den astam ınvestıtsııalyq jobany iske qosý josparlanýda. Jalpy quny 33 trıllıon teńgeden asatyn ınvestıtsııalyq jobalar elde shamamen 147 myń jumys ornyn qurýǵa múmkindik beredi», dep jazdy Túrkııa Radıo Televızııa portaly.
